Όταν το να έχεις πολλά πολλά κόμπλεξ έχει και τα θετικά του.
Ένα από τα πράγματα που ρωτάω τον κόσμο, όταν θέλω να μάθω κάτι βαθύτερο για τους ίδιους είναι οι φόβοι τους. Τους κάνω τη χάρη να ρωτήσω και τις φοβίες τους. Ρωτάω: «ποιοι είναι οι 3 μεγαλύτεροι φόβοι σου;» Συνήθως όλοι μου απαντούν πολύ περισσότερους από 3. Ακόμα και αυτό το γεγονός λέει πολλά για την απάντηση.
Αυτό που παρατηρώ είναι ότι όλοι έχουμε την επιθυμία, δηλαδή την ανάγκη, ή καλύτερα την απαίτηση να είμαστε τέλειοι. Και είναι απαράδεκτο που δεν είμαστε! Πώς αντέξαμε τόσα χρόνια χωρίς να είμαστε τουλάχιστον αψεγάδιαστοι;
Πώς καταφέρνουμε να αντικρίζουμε το είδωλό μας στο καθρέφτη κάθε πρωί και να μην πιέζουμε λίγο περισσότερο το ξυράφι, ώστε να προστατεύσουμε αυτόν το μάταιο κόσμο από το ατελές είδος μας;
Η κοινωνία μας δίνει οδηγίες για το πώς πρέπει να είμαστε. Η κοινωνία όμως μας απορρίπτει μετά γι’ αυτό που γίναμε. Οι θεοί και οι θεές γίνονται ξαφνικά η πλειοψηφία. Γίνονται ίδιοι. Αψεγάδιαστοι και τέλειοι. Πανέξυπνοι, πανέμορφοι, ικανότατοι σε κάθε τομέα, μορφωμένοι, πλούσιοι, επιτυχημένοι και ελκυστικοί.
Ίδιοι.
Και οι διαφορετικοί; Αυτοί που ίσως να μην είναι τόσο όμορφοι ή τόσο πλούσιοι ή είναι πιο ντροπαλοί;
Ή θα γίνεις ίδιος ή θα υποφέρεις από χαμηλή αυτοεκτίμηση. Αυτό είναι το τίμημα ενός κόσμου που φοβάται το διαφορετικό. Γιατί όλος ο κόσμος φοβάται. Και παραπάνω από τρία πράγματα.
Κι όταν ο κόσμος φοβάται, αποκτά εμμονές. Τα κόμπλεξ είναι εμμονές που προκύπτουν από κάποια ατέλεια.
Και ευτυχώς έχουμε όλοι κόμπλεξ! Από τους καθηγητές μας, μέχρι τους γονείς μας, μέχρι και τον περιπτερά στη γωνία. Ευτυχώς, γιατί τότε ξέρουμε τι μας εμποδίζει να προχωρήσουμε και ποιους φόβους μας μπορούμε να ξεπεράσουμε και ποιες ατέλειές μας να αγαπήσουμε. Γιατί αυτές είναι τα κίνητρά μας για να μην τα παρατήσουμε ποτέ.
Αφού τους ρωτήσω τι φοβούνται περισσότερο, τους ρωτάω με ποιον ήρωα της Disney θα μπορούσαν να ταυτιστούν καλύτερα. Μη με ρωτήσετε γιατί το κάνω αυτό. Μου αρέσει ο συνδυασμός των δύο ερωτήσεων γιατί δίνει αποκαλυπτικά στοιχεία για τα κόμπλεξ των ανθρώπων. Κάθε πράγμα, κάθε άνθρωπος έχει δεκάδες διαφορετικές αποχρώσεις. Ακόμα και τα κόμπλεξ του βγαίνουν με διαφορετικό τρόπο.
Εγώ τους χωρίζω σε δύο κατηγορίες: οι τύποι με τα θετικά κόμπλεξ και οι τύποι με τα αρνητικά κόμπλεξ.
Οι τύποι με τα αρνητικά κόμπλεξ
Πρέπει και για εσάς να είναι πολύ εκνευριστικοί. Συνήθως έχουν το κόμπλεξ ανωτερότητας. Πιστεύουν ότι είναι ανώτεροι από όλους και προσπαθούν να το αποδείξουν σε κάθε ευκαιρία. Αν ήταν όμως ανώτεροι πράγματι, θα ασχολούνταν με τους «κοινούς θνητούς»; Αντίθετα, προβάλλουν έντονα τον εαυτό τους σε μια προσπάθεια να αποπροσανατολίσουν τους γύρω τους, κάνοντας αυτό το καταπληκτικό: «Εγώ που είμαι τέλειος, θα σου πω πώς πρέπει να το κάνεις» ή το «Δες θες να σου δείξω κάτι για να βελτιωθείς και να εξελιχθείς; Θες να μείνεις εκεί που είσαι;»
Τέτοιου είδους συμπεριφορές συνήθως αξιολογούνται ως αρνητικές και έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα, γιατί προβάλλουν τον εαυτό τους έναντι των άλλων. Μάλιστα, αυτά τα άτομα πολύ πιθανόν να έχουν και περισσότερα κόμπλεξ από όλους τους υπόλοιπους, γιατί στην ουσία δεν έχουν καταφέρει κάτι στη ζωή τους.
Οι τύποι με τα θετικά κόμπλεξ
Συνήθως έχουν το κόμπλεξ κατωτερότητας. Έχουν τους δικούς τους φόβους, αλλά τους κρατούν για εκείνους. Έχετε ακούσει συχνά άτομα να σας λένε: «Εγώ ποτέ δε θα μπορούσα να κάνω αυτό που κάνεις εσύ!» Τι κάνουν; Εξυψώνουν τους άλλους και (είτε με αυτό το σκοπό είτε όχι) αποκτούν φιλίες και σχέσεις που σιγά-σιγά τους βοηθούν να ξεπεράσουν τα κόμπλεξ τους.
Μάλλον θα καταλάβατε πόσο συμπαθώ αυτά τα άτομα. Ναι, μεροληπτώ υπέρ τους γιατί φαίνεται ότι έχουν θέληση να ξεφύγουν από τους φόβους και τις εμμονές τους. Έχουν θυματοποιηθεί και δεν ξέρουν πώς να ξεφύγουν από αυτή την κατάσταση.
Εδώ ταιριάζει αυτό που είπε η Λουίζα Βογιατζή, συμβουλευτική ψυχολόγος:
«Aν πιστεύουμε ότι είμαστε άσχημοι ή ότι κάτι επάνω μας είναι άσχημο και απωθητικό, έχουμε την τάση να κρυβόμαστε για να μην εισπράξουμε την απόρριψη των άλλων. Έτσι όμως γινόμαστε «αόρατοι» και για τους άλλους και επιβεβαιώνουμε με τον τρόπο αυτό τους φόβους μας: «ορίστε, δεν με πλησιάζει κανείς, άρα είμαι πράγματι τόσο άσχημος»».
«Αυτό που θα πρέπει, ωστόσο να θυμόμαστε πάντοτε είναι ότι πίσω από την όποια «σνομπ», επιδεικτική, προκλητική, εκκεντρική, αλλόκοτη, υπερβολική, άστατη συμπεριφορά κρύβεται ένας άνθρωπος που πραγματικά υποφέρει. Μάλιστα κάποιες φορές υποφέρει τόσο πολύ που η δική μας αγάπη και κατανόηση δεν αρκούν για να ξεπεραστούν οι δυσκολίες», προσθέτει ο Δρ. Kυριάκος Πλατρίτης, Κλινικός Ψυχολόγος – Συνθετικός Ψυχοθεραπευτής, Αντιπρόεδρος του Παγκύπριου Συλλόγου Ψυχολόγων.
Ας προσπαθήσουμε να είμαστε άτομα με θετικά κόμπλεξ∙ με αυτά δηλαδή που θα μας μάθουν πράγματα, που θα μας δείξουν ποιοι είναι οι κατάλληλοι άνθρωποι στη ζωή μας, που θα μας δίνουν κίνητρα για να κοιμόμαστε ήσυχοι το βράδυ και να ξυπνάμε με στόχους το πρωί.
Ας προσπαθήσουμε να είμαστε διαφορετικοί και να επιτρέπουμε το διαφορετικό στη ζωή μας.
Πρόσφατα συνειδητοποίησα ότι η ζωή είναι μικρή. Θα μου πείτε: «Έλα ρε σπίρτο! Πού το κατάλαβες;» Θα σας πω ότι το συνειδητοποίησα όταν σκέφτηκα πως μετά τα φοιτητικά χρόνια, η ζωή είναι τελείως απρόβλεπτη. Δεν μπορείς να ξέρεις αν θα δουλεύεις ή αν θα φτιάξεις μια πανέμορφη οικογένεια ή αν θα σε χτυπήσει αμάξι και θα μείνεις παράλυτος για πάντα. Γι’ αυτό το λόγο, επειδή ακριβώς η ζωή είναι μικρή, πρέπει (επιβάλλεται) να την αγαπάμε και να αγαπάμε το μοναδικό εργαλείο που έχουμε: το σώμα μας. Όσο ατελές και άσχημο κι αν είναι.
Ο Λέο Μπουσκάλια δε θα μπορούσε να το θέσει καλύτερα:
«Πάψε να μισείς τον εαυτό σου. Πάψε να τον υποτιμάς. Αγκάλιασέ τον και πες του: «Ξέρεις, είσαι πολύ ωραίος! Μπορεί να σου πέφτουν τα μαλλιά, αλλά είσαι ο μόνος, δεν έχω άλλον!»
»Όταν θα έχεις συμφιλιωθεί με τις αδυναμίες σου, θα έχεις πετύχει! Δεν είναι πολλές, είναι ένα μικρό μόνο μέρος του εαυτού σου. Πρέπει να διαλέξεις τον εαυτό σου».