Στα πλαίσια των 49ων Δημητρίων παρακολουθήσαμε την παράσταση «4.48 Ψύχωση» της Αγγλίδας θεατρικής συγγραφέα Σάρα Κέιν, στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Η προσέλευση του κόσμου μεγάλη, να μας θυμίζει ότι οι κάτοικοι της πόλης είναι ακόμα ανήσυχοι για τα πολιτιστικά δρώμενα. Η νύχτα όμορφη και ζεστή. Σίγουρα έχεις φτάσει στην αίθουσα με μια διαφορετική διάθεση από αυτήν που πιθανότατα θα φύγεις. Το ξέρεις, αλλά έχεις πάρει το ρίσκο.
Το κείμενο παίρνει στα χέρια της η ηθοποιός και σκηνοθέτιδα Άντζελα Μπρούσκου. Το μεταφράζει η ίδια, κατά την γνώμη μου πολύ καλά, το σκηνοθετεί και ανεβαίνει στην σκηνή να παίξει τον ρόλο της ψυχιάτρου και να χειριστεί την κάμερα που δίνει πλάνα ωμά, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που το κείμενο επικοινωνεί τις ιδέες του. Κοντά της δύο ακόμα ηθοποιοί, η Π. Μπουζούρη και η Κ. Αγγελοπούλου, καθώς και η μουσικός N. Green που έχει συνθέσει η ίδια τις μουσικές του έργου.
Ο μονολογικός χαρακτήρας του έργου σκορπίζεται ανάμεσα στις τρεις ηθοποιούς δίνοντας την αίσθηση των διαφορετικών φωνών στο κεφάλι της ασθενούς. Οι μελωδίες σε βάζουν σε μια συγκεκριμένη ατμόσφαιρα και κάνουν την εμφάνισή τους εκεί που πρέπει υπογραμμίζοντας τον λειτουργικό τους χαρακτήρα. Οι υποκριτικές οδοί που ακολούθησαν οι ηθοποιοί απέφυγαν τις συχνές συναισθηματικές εξάρσεις, κάνοντάς τες καίριες και απαραίτητες εκεί που υπήρξαν. Άλλωστε η ποιητικότητα του κειμένου ήταν από μόνη της αρκετή. Ενδιαφέρουσα ήταν επίσης η χρήση των μικροφώνων που εξυπηρετούσε την αίσθηση των διαφορετικών φωνών στο κεφάλι της ασθενούς.
Το φως ήταν ένα σημαντικό στοιχείο της παράστασης. Εμφανίστηκε ποικιλοτρόπως και λειτούργησε ως επί το πλείστον συμβολικά. Το φως που κάνει λόγο για αυτό και η Σάρα Κέιν στο κείμενό της:
“Remember the light and believe the light
An instant of clarity before eternal night
don’t let me forget”
Το πράσινο φως του νοσοκομείου, της χειρουργικής ποδιάς, αυτό στο πλακάκι του νεκροτομείου. Το φως που ψάχνουν οι άνθρωποι και έχουν ανάγκη να στραφούν σε αυτό. Το φως που ψάχνει η πρωταγωνίστρια πριν αυτοκτονήσει. Το φως που έψαχνε η Κέιν πριν κρεμαστεί με τα κορδόνια των παπουτσιών της στο μπάνιο της.
Το έργο «4.48 Ψύχωση» είναι ένα σκοτεινό μεταδραματικό ποίημα. Οι σκέψεις ενός άρρωστου μυαλού που μάλλον η μόνη αρρώστια του είναι ότι βλέπει καθαρότερα από τους υπόλοιπους. Είναι το τελευταίο έργο της συγγραφέα λίγο πριν αυτοκτονήσει. Η Άντζελα Μπρούσκου και Θέατρο Δωματίου έδωσαν ζωή σε αυτό το σημαντικό κείμενο που μοιάζει αρκετά επίκαιρο στην Ελλάδα του σήμερα. Μια Ελλάδα που κοινωνικά και πνευματικά νοσεί.
Λίγα λόγια για την Σάρα Κέιν
Η Σάρα Κέιν γεννήθηκε στις 3 Φεβρουαρίου του 1971 στην Αγγλία και πέθανε σε ηλικία 28 χρονών, αυτοκτονώντας με τα κορδόνια των παπουτσιών της στο μπάνιο του νοσοκομείου όπου νοσηλευόταν.
Ήθελε να γίνει ποιήτρια όμως τελικά το θέατρο ήταν αυτό που της έδωσε την ευκαιρία να εκφράσει τον εσωτερικό της κόσμο και τον προβληματισμένο της εαυτό. Σπούδασε θέατρο και μέχρι το τέλος προσπάθησε να βρει καινούριους και πρωτότυπους τρόπους να γράφει και να παρουσιάζει θεατρικά κείμενα.
Είναι μία από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του «in yer face theatre», ενός είδους θεάτρου που στόχο έχει να παρουσιάσει την αγριότητα που επικρατεί στις σύγχρονες κοινωνίες. Ένα θέατρο που στόχο έχει να σε ταρακουνήσει, να σε βγάλει από την βολή σου και να σε κάνει να φύγεις από την αίθουσα έχοντας δει την πραγματικότητα ωμή και αποκρουστική, όπως ακριβώς είναι. Να παραβιάσει τον ζωτικό σου χώρο και να σε κάνει μέτοχο στα δρώμενα.
Στις 20 Φεβρουαρίου του 1999 φεύγει από την ζωή έχοντας αφήσει πίσω της πέντε θεατρικά έργα καθώς και το προσωπικό της συγγραφικό και σκηνοθετικό στίγμα στο σύγχρονο θέατρο.