Ποια ήταν η Anne Boleyn και ποια η πρόσληψή της από την σύγχρονη pop culuture;
Για όσους είδαμε τον τελευταίο κύκλο του Chilling adventures of Sabrina, ήταν μια ευχάριστη ιστορική νότα η αναφορά του ονόματος της Anne Boleyn κατά τη διάρκεια των ερωτήσεων του Father Blackwood σε Sabrina και Nick. Και έτσι αποδεικνύεται η ακόμα και σήμερα σύνδεση του ιστορικού προσώπου με το σατανισμό και τη μαγεία, λόγοι και για τους οποίους αυτή γυναίκα εκτελέστηκε.
Λίγα βιογραφικά για να καταλάβουμε την κοινωνικοπολιτική κατάσταση και να την τοποθετήσουμε σε ένα background.
Η Anne Boleyn ήταν η δεύτερη σύζυγος του Βασιλιά Ερρίκου Η’ και λέγεται πως ήταν από τις γυναίκες που επηρέασαν σε τεράστιο βαθμό ολόκληρη την ιστορία της Αγγλίας. Ήταν κόρη ευγενών και υπήρξε μέλος της αυστριακής αλλά και γαλλικής βασιλικής αυλής όπου διατελούσε χρέη διερμηνέα.
Αργότερα επέστρεψε στην οικογένειά της όπου ζούσε στην αγγλική βασιλική αυλή και έγινε κυρία επί των τιμών της βασίλισσας Αικατερίνης της Αραγωνίας. Ήταν ερωτευμένη με ένα κόμη της αυλής τον Χένρι Πέρσι αλλά οι οικογένειές τους απαγόρευσαν το γάμο. Ο βασιλιάς Ερρίκος ήταν γοητευμένος από την Anne αν και πριν από λίγο καιρό είχε ερωτικές σχέσεις με την αδερφή της, τη Mary. Η Anne αρνήθηκε να γίνει ερωμένη του και τον πίεσε να παντρευτούν. Η βασίλισσα Αικατερίνη δε του είχε χαρίσει αρσενικό διάδοχο και δε μπορούσε να κάνει άλλα παιδιά, έτσι ο Ερρίκος ακύρωσε το γάμο τους και παντρεύτηκε τελικά την Anne.
Ο Πάπας της Καθολικής Εκκλησίας δε μπορούσε να δεχτεί τη διγαμία του Ερρίκου ούτε την προσπάθεια διαζυγίου από την Αικατερίνη και έτσι η Anne ώθησε το βασιλιά στον Προτεσταντισμό ο οποίος σχεδόν καθιερώθηκε στην Αγγλία. Κατά τη διάρκεια του έγγαμου βίου οι εντάσεις ήταν πολλές και μετά την αποτυχία της Anne να γεννήσει άλλα παιδιά πέρα από την Ελισάβετ (μετέπειτα βασίλισσα) κατηγορήθηκε για μαγεία, μοιχεία με τον ίδιο της τον αδερφό, προδοσία και απόπειρα δηλητηρίασης ενός νόθου γιου του Ερρίκου. Αποκεφαλίστηκε μαζί με τον αδερφό της, George και λέγεται πως τα τελευταία της λόγια επαινούσαν τον άνδρα της παρά την απόφασή του. Ο ίδιος ο Ερρίκος παντρεύτηκε δέκα μέρες μετά, τη Τζέην Σέημουρ, κυρία επί των τιμών της Anne.
The other Boleyn girl
Το 2008 κάνει πρεμιέρα στους κινηματογράφους η ταινία του Justin Chadwick, The Other Boleyn Girl, με πρωταγωνιστές τους εκπληκτικούς, Natalie Portman, Scarlett Johansson και Eric Bana. H ταινία περιγράφει την προσπάθεια των αδερφών Boleyn να κερδίσουν την εύνοια του βασιλιά και γενικότερα την προσπάθεια ανέλιξης της ίδιας της οικογένειας, η οποία τελικά και ξεκληρίζεται πλην της Mary.
Ήδη με την αρχή της ταινίας, παρακολουθούμε τις βλέψεις του πατέρα Boleyn για ανέλιξη με βάση τους γάμους των παιδιών του, τα οποία στην εν λόγω σκηνή δεν είναι παρά νήπια. O πατέρας έχει αναγνωρίσει τα πρώιμα χαρακτηριστικά των παιδιών και με βάση αυτά καθορίζει τη μετέπειτα πορεία της οικογένειας. Μεταφερόμαστε στα γεγονότα της βασιλείας του Ερρίκου Η’ όπου πατέρας αλλά και θείος, με σιωπηλή συναίνεση ή την αμυδρή διαφωνία της μάνας, αντιμετωπίζουν τις δύο κόρες ως προϊόντα δόλου για το βασιλιά ακόμα και προωθώντας τις αδερφές, τη μία μετά την άλλη ή και παράλληλα στη θέση της ερωμένης.
Η αγάπη γίνεται ανταγωνισμός και οι δύο γυναίκες χορεύουν, σαν μαριονέτες, ένα ξέφρενο και εξαντλητικό χορό για την κατάκτηση του Ερρίκου. Δε ζητούν εξουσία. Μόνο παλεύουν για επιβίωση. Τους απαγορεύεται η προσωπική ζωή, αναφέρουν ακόμη και τις πιο ιδιαίτερες στιγμές στους άνδρες – αφέντες – κηδεμόνες και καταλήγουν να μισούν και να βλάπτουν η μία την άλλη για την αποδοχή της οικογένειάς τους, την κατάκτηση κοινωνικής θέσης και την αποφυγή του πλήρους ξεπεσμού. Τοποθετούνται άθελα τους σε μία αρένα. Αν δεν παλέψουν τις πυροβολούν. Τρομακτική η ερμηνεία Bana, σαγηνευτική η Portman, σχεδόν ταυτίζεσαι και συμπάσχεις με το ρόλο της Johansson.
Reign
Η σειρά Reign αναφερόταν στην αντιζηλία δύο βασιλισσών, της Elisabeth – κόρη της Anne Boleyn – και της ξαδέρφης της Mary. Το τέλος είναι γνωστό, με την Ελισάβετ να αποκεφαλίζει τη βασίλισσα της Σκωτίας, την οποία θεωρούσε απειλή για το θρόνο της. Αν και η Ελισάβετ είχε χάσει με τον ίδιο τρόπο τη μητέρα της, οι λόγοι που προχώρησε στην εκτέλεση της συγγενή της, μοιάζοντας θα έλεγε κανείς στον πατέρα της Ερρίκο, ήταν καθαρά πολιτικοί. Η στρατηγική και η διασφάλιση της αγγλικής διαδοχής ήταν διάφορα από συναισθηματισμούς, ιδιαίτερα όταν μαρτυρίες λένε πως η Ελισάβετ δεν προχώρησε με την ψυχή της στην εκτέλεση ούτε είχε προσωπικές διενέξεις με την ξαδέρφη της. Στη σειρά βλέπουμε την Anne Boleyn σε ένα μόνο όνειρο της Ελισάβετ αλλά την ακούμε πολλάκις να κατηγορεί τον πατέρα της και να προσπαθεί να μην ακολουθήσει τα βήματά του. Παρατηρούμε μέσω του ονείρου την καταπίεση των γυναικών και την προσπάθεια αποφυγής της οικογενειακής πεπατημένης, προβλήματα τα οποία ακόμα και μπροστά σε μία βασίλισσα δε θα μπορέσουν να εξαϋλωθούν εξισώνοντάς την με την αυτόβουλη φύση ενός άνδρα.
h
Last but not least: THE TUDORS
Με 4 Emmy, και 8.1 βαθμολογία στο ImDb, οι Τυδώρ θα μπορούσαν να κατονομαστούν ως η πιο πετυχημένη σειρά εποχής. Από το 2007 μέχρι και το 2010 ισορροπούσε ανάμεσα σε ιστορία, δράμα και πάθος καταφέρνοντας να προσελκύσει τεράστιο κοινό ανομοιογενών target group. Στον ευρύ πληθυσμό ξανασύστησε ονόματα όπως οι Jonathan Rhys Meyers , Natalie Dormer , Henry Cavill. Και των τριών η καριέρα απογειώθηκε αμέσως μετά τη σειρά σε παρεμφερείς αλλά και μη, ρόλους. Οι πρώτες δύο σεζόν περιγράφουν την επηρροή της Αnne Boleyn σε ένα βασιλιά και σε μία χώρα, ενώ οι άνοδοι και οι πτώσεις του Henry διαδραματίζονται στις δύο τελευταίες.
Προφανώς και αυτές είναι κάποιες από τις λίγες τηλεοπτικές και κινηματογραφικές μεταφορές, καθώς την Anne Boleyn έχουν ενσαρκώσει πολλές καταξιωμένες ηθοποιοί ανάμεσα τους και η Helena Bonham Carter και η Claire Foy.
Η Anne Boleyn γοήτευε ως ζωντανή (οι αναφορές για την εξωτική και μυστηριώδη εμφάνισή της είναι πολλές) αλλά κυρίως ως νεκρή. Ως δολοφονημένη από τον ίδιο της το σύζυγο, από τη βασιλική εξουσία, από την πατριαρχία, από το συντηρητισμό. Είναι αλήθεια πως ο βασιλιάς της Αγγλίας ένιωθες ντροπή για την έλλειψη αρσενικού διαδόχου, για την αδυναμία του να επιβληθεί στη σύζυγό του, για τη ρήξη του με θρησκεία και αυλικούς για μία γυναίκα. Ένιωθε ντροπή όχι τόσο για την ύπαρξη των παραπάνω γεγονότων αλλά για τη γνωστοποίησή τους.
Η ιστορία της έγινε όπερα το 1830 από τον Γκαετάνο Ντονιτσέττι αλλά σήμερα είναι πιο επίκαιρη από ποτέ γι’ αυτό και θα προβάλλεται και θα ερμηνεύεται διαρκώς με ποικίλους διαφορετικούς τρόπους.
Τα συμπεράσματα δικά μας
Η θέση της γυναίκας ήταν καταδικασμένη στην αφάνεια των κατωτέρων στρωμάτων το ίδιο όμως και στην υπερπροβολή των ανωτέρων. Όμορφη αλλά όχι προκλητική, μητέρα αλλά αγοριών διαδόχων, σοφή αλλά όχι εξυπνότερη του άνδρα, με εξουσία που θα της απαγορεύεται να ασκεί και με ρόλο υπάκουο και ταυτόχρονο πηγή έμπνευσης.