Πώς είναι να είσαι εθελοντής στα νοσοκομεία Παίδων; Μια εθελόντρια εξομολογείται σκέψεις και συναισθήματα για τα “εισαγγελικά παιδιά”. Ακούστε την και κυρίως πιστέψτε την.
Νοσοκομείο Παίδων Αγία Σοφία. Κυριακή απόγευμα. Σε ένα αποστειρωμένο δωμάτιο νοσοκομείου, η Μιχαέλα προσπαθούσε να δώσει αγάπη σε κάποιο από τα «εισαγγελικά παιδιά».
Ηθοποιός και προσφάτως απόφοιτη της Ρωσικής Φιλολογίας, η Μιχαέλλα είναι εθελόντρια στην Εθελοντική Διακονία Ασθενών. Όταν τη γνώρισα, είχε στην αγκαλιά της ένα μικρό κοριτσάκι και του τραγουδούσε. Την παρατηρούσα. Είχε εκείνο το τρυφερό βλέμμα που πρέπει να έχει μια μαμά. Χρειάστηκαν μόνο μερικά δευτερόλεπτα για να πειστώ ότι έπρεπε να μου μιλήσει. Σε μένα και σε σένα. Για τον εθελοντισμό, για τα παιδιά, για το ρόλο των γονιών.
Πώς απόφασισες να γίνεις εθελόντρια στα νοσοκομεία παίδων;
Γενικά πάντα ήθελα να ασχοληθώ με τον εθελοντισμό. Ήθελα να ασχοληθώ με παιδιά. Αγαπώ να ασχολούμαι με παιδιά. Να προσφέρω βοήθεια. Δεν έχω οικογένεια, είμαι μόνη μου, συνεπώς η ανάγκη γι’αυτό έγινε επιτακτική μέσα μου με τα χρόνια.
Άκουσα στο ραδιόφωνο της εκκλησίας, ένα σποτ που ζητούσαν εθελοντές και πήρα αμέσως τηλέφωνο στην Εθελοντική Διακονία Ασθενών. Με ενημέρωσαν ότι πριν αρχίσω τις επισκέψεις στα νοσοκομεία θα έπρεπε να παρακολουθήσω κάποια σεμινάρια εκπαίδευσης στα οποία θα μας μιλούσαν ψυχολόγοι, κοινωνιολόγοι και εθελοντές με πολυετή εμπειρία στα νοσοκομεία.
Για μένα τα σεμινάρια λειτούργησαν ως μια μορφή ψυχοθεραπείας, κάθως καλύπτουν έναν ευρύ κύκλο θεμάτων τα οποία σε προετοιμάζουν για τη φροντίδα των παιδιών. Ήταν μια πολύτιμη εμπειρία που με έκανε να νιώθω ασφαλής όταν πήγα στα νοσοκομεία. Πολύ συχνά είναι ψυχοφθόρες οι καταστάσεις που πρέπει να αντιμετωπίσεις και θέλει να είσαι καλά προετοιμασμένος.
Για πολλούς λόγους αποφασίζεις να γίνεις εθελοντής. Θέλεις να δώσεις πράγματα και δεν έχεις που. Είχα την ανάγκη να δώσω αγάπη επειδή δεν έχω δικά μου παιδιά. Είχα την ανάγκη να πάρω και κυρίως να δώσω μια αγκαλιά. Το βασικό μου κίνητρο ήταν ότι ήθελα να πάρω πολλές αγκαλιές, για την ακρίβεια.
Τι κάνει μια εθελόντρια στα νοσοκομεία;
Η βάρδια διαρκεί τρεις ώρες. Όταν με παίρνουν τηλέφωνο οι κοινωνικοί λειτουργοί με ενημερώνουν για το παιδί που θα απασχολήσω, την ηλικία του, τι ανάγκες έχει, αν έχει κάποιο πρόβλημα υγείας και ύστερα με καθοδηγούν ως προς τι χρειάζεται. Μπορείς να κάνεις πολλά ή και τίποτα. Εξαρτάται από το παιδί. Δημιουργική απασχόληση, ζωγραφική, παιχνίδια, βόλτα στην παιδική χαρά του νοσκοκομείου ή απλά παρέα, αλλαγή πάνας, τάισμα, μπάνιο, αν είναι βρέφος. Μερικά παιδιά μπορεί να μην σε θέλουν. Δεν τους επιβάλλεσαι.
Σε αυτές τις περιπτώσεις απλώς το σέβεσαι και τα αφήνεις ήσυχα. Συνεργαζόμαστε πάντα με το νοσηλευτικό προσωπικό, που έχει ουσιαστικά την ευθύνη των παιδιών αυτών.
Γνώριζες ποιά είναι τα εισαγγελικά παιδιά πριν ασχοληθείς με την Εθελοντική Διακονία;
Είχα πάει σε ένα σπίτι του «Χαμόγελου του παιδιού» πριν δεκατέσσερα χρόνια περίπου. Δούλευα τότε ως ηθοποιός και είχαμε κάνει μια παράσταση τα έσοδα της οποίας θα πήγαιναν στο «Χαμόγελο του παιδιού». Ήταν Χριστούγεννα και είχαμε αγοράσει κάποια δώρα στα παιδάκια.
Τότε για πρώτη φορά ήρθα σε άμεση επαφή με την εγκατάλειψη των παιδιών ή έτσι ένιωσα εγώ τουλάχιστον. Δεν το άντεξα. Δεν είχα προετοιμαστεί ψυχολογικά, δεν ήξερα και τι ακριβώς θα δω. Και ήταν αρκετά σοκαριστικό. Συναισθηματικά με φόρτισε πάρα πολύ, έκλαιγα. Δεν ήμουν καθόλου έτοιμη τότε.
Οι εθελόντριες τότε μου είχαν πει ότι αν δεν το αντέχω καλύτερα να μην ξαναπάω. Αν εσύ είσαι πολύ ευάλωτος ή αυτό σου ανακινεί κάτι δικό σου που δεν το έχεις δουλέψει, τότε δεν μπορείς να βοηθήσεις. Δεν ξαναπήγα σε εκείνη τη φάση.
Πολλές φορές αναρωτιόμουν αν επειδή έχω πολύ δύσκολα βιώματα θα μπορέσω να βοηθήσω αυτά τα παιδιά. Είμαι ικανή να μπω σε αυτούς τους χώρους και να δώσω το χέρι μου;
Με τη σωστή εκπαίδευση, με υπομονή και επιμονή σιγά σιγά βρίσκεις τα όρια σου και τρόπους για να ξεπεράσεις τις δικές σου δυσκολίες ώστε να βοηθήσεις κάποιον που βρίσκεται σε πιο «δεινή θέση» από σένα.
Ποια είναι η σχέση σου με τα παιδιά;
Τα παιδιά μας δίνουν αγάπη, περισσότερη πολλές φορές από όση τους δίνουμε εμείς. Παλιά δούλευα και σε παιδικά πάρτυ και πριν πάω, αν και πάντα μου άρεσε η συναναστροφή μαζί τους, μερικές φορές βαριόμουν. Αλλά κάθε φορά έφευγα από εκεί άλλος άνθρωπος. Είναι αναζωογονητική η επαφή μαζί τους. Κάθε παιδικό χαμόγελο είναι και ένα μικρό δώρο για μένα. Άλλωστε θεωρώ πως και εγώ παραμένω ένα αιώνιο παιδί.
Κάποιοι πιστεύουν ότι ο εθελοντισμός είναι ένα είδος εκμετάλλευσης, εφόσον κάνεις κάτι χωρίς να περιμένεις κάποιο αντάλλαγμα, οικονομικό τουλάχιστον. Τι θα απαντούσες σε αυτό;
Υπάρχουν είδη εθελοντισμού που πράγματι μπορεί να εκμεταλλεύονται καταστάσεις και το πάθος των ανθρώπων για προσφορά, καθώς έχουν κενά από χέρια και αναζητούν εθελοντές προκειμένου να τους βοηθήσουν να καλύψουν κάποιες ανάγκες.
Δεν θεωρώ ότι με εκμεταλλεύονται. Εγώ εκμεταλλεύομαι μια δομή για να λαμβάνω αγάπη.
Τα εισαγγελικά παιδιά βρίσκονται στα νοσοκομεία λόγω εγκατάλειψης, παραμέλησης ή κακοποίησης. Πιστεύετε ότι υπάρχουν κατάλληλοι και ακατάλληλοι γονείς;
Μιλάς σε μια γυναίκα που δεν έχει παιδί. Δεν είμαι σε θέση να το αξιολογήσω αν είναι ικανός κάποιος για γονιός ή όχι. Είναι πολύ σοβαρό ζήτημα.
Σίγουρα είναι τεράστια ευθύνη να φέρεις μια ζωή στον κόσμο. Καλό θα ήταν να διδασκόμαστε από την παιδική ηλικία όχι πως να γίνεις καλός γονιός, αλλά πόσο μεγάλη ευθύνη και πόσο σημαντικό είναι και όχι να θεωρείται μια φυσιολογική εξέλιξη του ανθρώπινου είδους.
Δεν είναι αυτοματισμοί αυτοί. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε τη σοβαρότητα του εγχειρήματος του κάνω μια οικογένεια, και το πόσο κόπο και υπευθυνότητα απαιτεί. Είναι πολύ λυπηρό να δημιουργούμε δυστυχία γύρω μας και δυστυχισμένα παιδιά γιατί έχουμε άγνοια. Η παιδεία είναι το κλειδί για να πετύχουμε ένα καλό αποτέλεσμα σε όλου τους τομείς και φυσικά ως προς την ανατροφή ενός παιδιού.
Τι χρειάζεται ένα παιδί;
Αγάπη. Και για να αγαπήσεις ένα παιδί πρώτα πρέπει να βρείς την αγάπη μέσα σου και ύστερα να βρείς τα εργαλεία να τη μεταδώσεις. Ωστόσο δεν είμαι σίγουρη ότι ξέρουμε να αγαπάμε.
Ποια είναι η σχέση σου με την εκκλησία; Η πίστη είναι προαπαιτούμενο για την Eθελοντική Διακονία;
Μου ξεκαθάρισαν από την αρχή ότι δεν είναι απαραίτητο να είσαι χριστιανός ορθόδοξος, αν πιστεύεις ή όχι. Μπορεί να συμμετάσχει ο καθένας. Και εγώ αρχικά ήμουν λίγο διστακτική, αλλά διαπίστωσα ότι υπάρχουν πολλοί ανοιχτόμυαλοι άνθρωποι στους κόλπους της εκκλησίας. Όσον αφορά την πίστη είναι προσωπικό ζήτημα και δεν μου αρέσει να συζητώ για αυτό.
Τι έχεις αποκομίσει από αυτήν την εμπειρία;
Ως ιδιοσυγκρασία πάντα ήμουν πιο χύμα. Νομίζουμε μερικές φορές ότι αν έχουμε πάθος, είμαστε γενναιόδωροι και δείχνουμε ενδιαφέρον για τους άλλους είναι αρκετό. Πρέπει να κάνουμε διάκριση που, πως ,γιατί και με ποιο τρόπο εκφράζουμε αγάπη.
Με τον εθελοντισμό έμαθα τη σημασία των ορίων. Δεν το είχα καθόλου στη ζωή μου και με έχει βοηθήσει πραγματικά σε όλα τα επίπεδα. Στις φιλικές, προσωπικές και επαγγελματικές μου σχέσεις.
Έμαθα επίσης να αλλάζω πάνα, να κάνω μπάνιο, να ταίζω ένα μωρό. Πρώτη φόρα που άλλαξα πάνα και έκανα μπάνιο ένα παιδί, ήταν στο νοσοκομείο. Έμαθα πώς πρέπει να φέρεσαι σε ένα παιδί που θέλει να σε χειριστεί για να περάσει το δικό του.
Δούλεψα με τον εαυτό μου πολύ και φυσικά με βοήθησε πολύ η εκπαίδευση με παλιές εθελόντριες. Το σημαντικότερο που μαθαίνει κανείς γιατί θεωρητικά όλοι το γνωρίζουμε είναι να σεβόμαστε την ύπαρξη του άλλου ανεξαρτήτως ηλικίας, κατάστασης, υγείας. Όλοι είμαστε ίσοι και πρέπει να αντιμετωπιζόμαστε ως ίσοι. Φυσικά, έχω πολλά ακόμη να μάθω.
Ο εθελοντισμός είναι μάθημα ζωής σε όλα τα επίπεδα.
Συχνά ακούμε τη φράση «λυπάμαι για αυτά τα παιδιά». Τι απαντάς σε αυτό;
Δεν πρέπει να λυπόμαστε τα παιδιά. Η κοινωνία είναι για λύπηση. Τα θαυμάζω αυτά τα παιδιά. Είναι μικροί ήρωες. Δεν τα λυπάμαι. Άλλο συμπονώ. Άλλο λυπάμαι. Δεν μπορείς να λυπάσαι και να αγαπάς ταυτόχρονα. Κάποιοι θέλοντας να εκφράσουν ευαισθησία πολλές φορές δείχνουν αναισθησία.
Τι θα συμβούλευες κάποιον που θέλει να γίνει εθελοντής στα νοσοκομεία;
Είμαι τσακωμένη με τις συμβουλές. Σίγουρα δεν κάνουμε όλοι για όλα. Αν το αισθάνεται κάποιος και το έχει ανάγκη να το κάνει. Αν πάλι όχι, να μην το κάνει. Πιστεύω ότι το καθετί έρχεται στην ώρα του.
Για περισσότερες πληροφορίες: www.diaconia.gr