Η Αντιγόνη του Σοφοκλή δίνει το παρόν με μια ενδιαφέρουσα και εκσυγχρονισμένη σκηνοθεσία από τον Αιμίλιο Χειλάκη και το Μανώλη Δούνια.
Το έργο
Ας πάρουμε τα γεγονότα από την αρχή. Η Αντιγόνη του Σοφοκλή μιλά για το ηθικό δίλλημα της συμμόρφωσης ή μη συμμόρφωσης σε μια παράλογη εξουσία. Ο Πολυνείκης εξόριστος από το θρόνο και τη Θήβα, επιστρέφει για να αποδώσει δικαιοσύνη ξεκινώντας πόλεμο με τον αδερφό του Ετεοκλή.
Η μονομαχία των δύο αδερφών που καταλήγει στον αλληλοσκοτωμό τους είναι άλλο ένα πλήγμα για το γένος των Λαβδακιδών, μετά την αυτοκτονία της Ιοκάστης και τη φυγή του Οιδίποδα ο οποίος στερεί από τον εαυτό του τα ίδια του τα μάτια.
Αναλαμβάνοντας την εξουσία ο Κρέοντας, διατάζει ο Πολυνείκης να μείνει άταφος κι ατιμασμένος ως νεκρός εχθρός. Η Αντιγόνη μπροστά σε όλο αυτό, αψηφά τον ανθρώπινο νόμο και αναλαμβάνει την ευθύνη του εαυτού της και των πράξεών της, αποφασίζοντας να θάψει τον άταφο αδερφό της σε αντίθεση με την αδερφή τους Ισμήνη που αναπαριστά τη φωνή της λογικής ή καλύτερα της συμμόρφωσης.
Άφοβη, η Αντιγόνη, δεν προσπαθεί να κρύψει τις πράξεις της από τους φρουρούς και από τον Κρέοντα. Μάλιστα, γεμάτη βεβαιότητα απαξιώνει τον κανόνα του Κρέοντα, θεωρώντας ότι εναντιώνεται στην ανώτερη, θεϊκή ηθική. Ακολουθεί η καταδίκη της Αντιγόνης και οι αυτοκτονίες του Αίμονα -αρραβωνιαστικού της- και της Ευριδίκης -μητέρας του.
Αντιγόνη του Σοφοκλή
Μια τραγική φιγούρα, μεταξύ ζωής και θανάτου, αφημένη στο έλεος της παράλογης σκληρότητας του Κρέοντα. Κανείς δε μιλάει, κανείς δεν την υποστηρίζει! Όλοι σωπαίνουν, σκύβουν το κεφάλι τους σε μια εξουσία κι ας μη συμφωνούν.
Ακόμα και η αδερφή της, η Ισμήνη, διαλέγει τη ζωή, μια ζωή με συμβιβασμό. Παραβλέπει τους αλάθευτους κι αιώνιους νόμους των θεών, του ουρανού, δηλαδή αυτό που της λέει η συνείδηση της.
Και την ύστατη στιγμή, της ομολογίας της, η Αντιγόνη καταλογίζει στον Κρέοντα την «τρέλα της». Ομολογεί μετά παρρησίας, ότι αν δεν ήταν ο παράλογος και άδικος νόμος ενός «τρελού» θνητού στη μέση, οι πράξεις της δε θα την έκαναν να φαίνεται τρελή.
Φωτογραφία: TLIFE
Σε αυτό το σημείο η Αντιγόνη, φλερτάροντας με το θάνατο που θεωρεί λύτρωση, αποκαλύπτει ότι οι ευθύνες μοιράζονται σε όλους, όχι μόνο στον αντιρρησία. Λόγος αυτού είναι ότι αν ο ανθρώπινος νόμος κάλυπτε επαρκώς τους ανθρώπους, δε θα υπήρχαν παραβάτες και άτομα να σπάνε τα ταμπού.
Σε αυτό το σημείο η Αντιγόνη του Σοφοκλή, ένα ζωντανό σύμβολο, γυμνώνει εμπρός στα μάτια όλων, την εκλογικευμένα παρανοϊκή στάση των ανθρώπων απέναντι στους ανθρώπους. Τον εγκλωβισμό στην άκρατη εξύψωση του Εαυτού έναντι των Άλλων. Μα και κάτι ακόμα βαθύτερο και σημαντικότερο, την απόλαυση του απαγορευμένου που έρχεται σε σύγκρουση με την -άλογη ή μη- συμμόρφωση στην κοινωνική ομάδα, του απαγορευμένου που ενέχει μια παρότρυνση.
Τα όσα είναι πεπρωμένα για εκείνη την καθιστούν τραγική φιγούρα, καθότι απαρνείται τη ζωή εν τάφω, σε υπόγειο κελί αντί για κρεβάτι νυφικό. Και αυτήν την τραγική απάρνηση ακολουθεί κι ο Αίμονας ο οποίος πάλεψε γεμάτος σεβασμό να ανοίξει τα μάτια του πατέρα του, Κρέοντα.
Ο Χορός
Ή αλλιώς η λογική της εξισορρόπησης των πραγμάτων. Στάθηκε δίπλα στον Κρέοντα και την Αντιγόνη, για να τους συνετίσει, εις μάτην. Δεν κατάφερε να πείσει τον Κρέοντα ότι άνθρωπος που δε μπορεί να ακούσει άλλους μένει μόνος και κούφιος. Έπειτα συνόδεψε την Αντιγόνη στο τελευταίο αντίο.
Λίγα κατάφερε εμπρός στην εμμονή της εξουσίας. Δεν πρόλαβε την τραγωδία κι εκείνη εκτυλίχθηκε και σάρωσε τη Θήβα αφήνοντας τον Κρέοντα μόνο και λυγισμένο με τις τύψεις του.
Μουσική και σκηνικά
Στα κοστούμια και το σκηνικό, με υπεύθυνη την Εύα Νάθενα, κυριαρχούσε ένα διακριτικό και ήσυχο χρώμα που αναδείκνυε την τραγωδία με τον πλέον δέοντα τρόπο. Παρόλα αυτά, στα κοστούμια υπήρχε από μια κόκκινη καρδιά τοποθετημένη σε κάθε ένα, κάνοντας μια σημαντική αντίθεση και αναδεικνύοντας την ουσιαστική αντίθεση ολόκληρου του έργου.
Η μουσική επένδυση από το Σταμάτη Κραουνάκη περικύκλωσε άψογα το έργο και έγινε ένα με αυτό, δημιουργώντας το πρέπον κλίμα και τον πρέποντα συναισθηματισμό. Η λέξη πρέπον έχει να κάνει με την ίδια τη φύση του έργου, καθώς τα μηνύματά του είναι ηχηρά και διαχρονικά.
Αντί Επιλόγου
Δεν έχει σημασία αν λέγεσαι Αντιγόνη. Αρκεί να έχεις την ψυχή που είχε η Αντιγόνη του Σοφοκλή. Με μάτια ανοιχτά, σε ετοιμότητα να σταθείς πίσω από κάθε επιθυμία και φωνή της συνειδησής σου, σε μια κοινωνία που τόσα καταρρέουν!
Αντιγόνη του Σοφοκλή 2018
Σε σκηνοθεσία Αιμίλιου Χειλάκη και Μανώλη Δούνια
Στο Ηρώδειο
Τετάρτη 11 Ιουλίου 2018 (Sold Out), Extra παράσταση: Τρίτη 10 Ιουλίου 2018
Περιοδεία:
13/7 21:30 Ανοιχτό Αμφιθέατρο ΤΕΙ Σερρών – Σέρρες
14/7 21:30 Πάρκο Αλτιναλμάζη – Αλεξανδρούπολη
15/7 21:30 Δημοτικό Αμφιθέατρο Ξάνθης – Ξάνθη
16/7 21:30 Θερινό Δημοτικό Θέατρο – Κομοτηνή
17/7 21:30 Υπαίθριο Δημοτικό Θέατρο – Κοζάνη
8/7 21:30 Υπαίθριο θέατρο ΕΗΜ – Φρόντζου – Γιάννενα
19/7 21:30 Θέατρο Γαβαλιώτισσας – Έδεσσα
20/7 21:30 Υπαίθριο Θέατρο Γιαννιτσών – Γιαννιτσά
21/7 21:30 Ανοιχτό Θέατρο Μουδανιών – Μουδανιά
22/7 21:30 Αμφιθέατρο Σίβηρης – Κασσάνδρα
23/7 21:30 Θερινό Δημοτικό Θέατρο Μελίνα Μερκούρη – Βόλος
24/7 21:30 Υπαίθριο Θέατρο Δελφών “Φρύνιχος” – Δελφοί
27/7 21:30 Υπαίθριο Θέατρο Αιγιαλείας Γ. Παππάς – Αίγιο
28/7 21:30 Αρχαίο θέατρο Οινιαδών – Μεσολόγγι
29/7 21:30 Θέατρο Αρχαίας Ηλιδας – Ηλιδα
31/7 21:30 Αρχαίο θέατρο – Άργος
1/8 21:30 Ανοιχτό θέατρο Βασίλης Γεωργιάδης – Ξυλόκαστρο
2/8 21:30 Αθλητικό & Πολιτιστικό Πάρκο Νέας Μάκρης – Νέα Μάκρη
3/8 21:00 ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΔΙΟΥ – Δίον
4/8 21:00 Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων – Καβάλα
5/8 21:00 Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων – Καβάλα
8/8 21:30 Κηποθέατρο Ν. Καζαντζάκης – Ηράκλειο
9/8 21:30 Κηποθέατρο Ν. Καζαντζάκης – Ηράκλειο
10/8 21:30 Θέατρο “Ερωφίλη” – Ρέθυμνο
11/8 21:30 Θέατρο Ανατολικής Τάφρου – Χανιά
27/8 21:00 Δημοτικό θέατρο του Άλσους (Δ. Κιντής) – Ηλιούπολη
28/8 20:30 Δημοτικό Αμφιθέατρο Θανάσης Βέγγος – Κορυδαλλός
29/8 21:00 Ρωμαϊκό Ωδείο – Πάτρα – Sold out
31/8 21:00 Θέατρο Ορέστης Μακρής – Χαλκίδα
3/9 21:00 Κατράκειο Θέατρο – Νίκαια
4/9 21:00 Θέατρο Μοσχοποδίου – Θήβα
5/9 21:00 Κηποθέατρο Αλκαζάρ – Λάρισα
8/9 21:00 Δημοτικό Θέατρο Μ. Θεοδωράκη – Μενίδι
9/9 21:00 Θέατρο Βράχων Μελίνα Μερκούρη – Βύρωνας
11/9 21:00 Θέατρο Πέτρας – Πετρούπολη
12/9 21:00 Θέατρο Αλίκη Βουγιουκλάκη – Βριλήσσια