Ένα άρθρο για τα κυριότερα ήδη αστέρων for dummies!
Όταν δύο αστέρες περιστρέφονται μαζί, ο ένας από αυτούς παρασιτεί από τον άλλον. Ο μεγαλύτερος αστέρας εξελίσσεται πιο γρήγορα, γιγαντώνεται και έρχεται σε επαφή με τον γειτονικό αστέρα.
Ο μικρότερος αστέρας ρουφά το φουσκωμένου στρώμα αερίων του μεγαλύτερου αστέρα. Καθώς τρέφεται η θερμοκρασία του αυξάνεται και γίνεται μπλε σε χρωματισμό. To θύμα του αστέρα συρρικνώνεται σε έναν φωτεινό αστρικό πυρήνα γνωστό ως “white dwarf” (λευκός νάνος).
Υπάρχουν πολλά είδη αστέρων που στην βιβλιογραφία παρουσιάζονται με περίπλοκο τρόπο. Σε αυτό το άρθρο προσπαθούμε να αποσαφηνίσουμε τις ομοιότητες και τις διαφορές τους σε μια γλώσσα πιο κοντά στον γενικό παρατηρητή παρά στον εξειδικευμένο γνώστη.
Κυανός γίγαντας: Στην αστροφυσική κυανός γίγαντας ονομάζεται ο αστέρας που εκπέμπει ψυχρό λευκό ως γαλανό φως με βάση την φασματική ταξινόμηση. Είναι εξαιρετικά λαμπροί αστέρες με υψηλές θερμοκρασίες στην επιφάνειά τους (πάνω από 20.000Κ) για αυτό και μεγάλο μέρος της ακτινοβολίας τους εκπέμπεται με μορφή υπεριώδους ακτινοβολίας που είναι αόρατη στο ανθρώπινο μάτι.
Η φωτεινότητα τους προδίδει την αυξημένη ταχύτητα με την οποία καταναλώνουν τα πυρηνικά τους καύσιμα. Για αυτό το λόγο έχουν μικρό μέσο όρο ζωής και προβλέπεται με βάση την επιστήμη της Αστροφυσικής ότι η πλειοψηφία των κυανών γιγάντων θα πεθάνει σε θεαματικές εκρήξεις υπερκαινοφανών αστέρων (supernova stars). Είναι γηραιοί αστέρες, σε στάδιο ζωής που συντήκουν ήλιο αντί για υδρογόνο στον πυρήνα τους.
Ερυθρός γίγαντας: Είναι ο αστέρας που εκπέμπει κόκκινο φως με βάση την φασματική ταξινόμηση. Οι ερυθροί γίγαντες μπορεί να είναι υπεργίγαντες, λαμπροί γίγαντες ή απλοί γίγαντες. Ο ερυθρός γίγαντας γεννιέται όταν ο αρχικός αστέρας εξαντλήσει το υδρογόνο που συντήκει στον πυρήνα του και μετατρέπει σε ήλιο.
Το ήλιο όντας ένα αδρανές αέριο δεν ασκεί πίεση στα στρώματα πάνω από αυτό και έτσι προκαλείται μια διαστολή των ανώτερων στρωμάτων του αστέρα, καθώς αυτός συμπιέζεται και θερμαίνεται εσωτερικά. Η επιφανειακή του θερμοκρασία μειώνεται μέχρι τους 4.000 Κ.
Λευκός νάνος(αστρικό πτώμα): To υπόλειμμα του πυρήνα ενός ερυθρού γίγαντα που έφτασε στο τέλος της ζωής του. Μαζί με τις μαύρες τρύπες και τους αστέρες νετρονίων αποτελεί ένα είδος αστρικού πτώματος. Σε αυτόν τον αστέρα δεν πραγματοποιούνται διαδικασίες παραγωγής ενέργειας, ούτε καν πυρηνικές αντιδράσεις. Όμως επειδή είναι πολύ πυκνό και θερμό κατά τη δημιουργία του(100.000 βαθμούς αρχικά) η ψύξη του από τις τυπικές αστρικές θερμοκρασίες διαρκεί δισεκατομμύρια χρόνια.
Υπεργίγαντας: Είναι οι πλέον μεγαλύτεροι αστέρες του σύμπαντός μας, καθώς μπορούν να έχουν μέγεθος από 10 έως 70 ηλιακές μάζες. Οι ερυθροί υπεργίγαντες είναι παλαιότεροι από τους γαλάζιους υπεργίγαντες, διότι οι ερυθροί για δεδομένη φωτεινότητα ακτινοβολούν λιγότερη ενέργεια.