Αστροφεγγιά : Ένα κλασσικό μυθιστόρημα παίρνει πνοή, στο θέατρο Χώρα
Πηνελόπη Κανούτα
Ένα από τα σημαντικότερα έργα του μεταπολεμικού συγγραφέα, Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου, “Η Αστροφεγγιά”, ενσαρκώνεται σε κείμενο και σκηνοθεσία Πέτρου Ζούλια στο θέατρο Χώρα.
“Αν μπορούσα να βρω τη λέξη που θ’άγγιζε, τη λέξη που θ’άστραφτε στην καρδιά σου, θα περπατούσα ώσπου να λιώσουν τα πόδια μου…Αν μπορούσα να βρω τη λέξη που θ’άγγιζε, τη λέξη που θ’άστραφτε στην καρδιά σου, θα μιλούσα ώσπου να ματώσουν τα χείλη μου.”
– Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος, “Αλκυόνη”, 1949.
Στο έργο του αυτό, ο Παναγιωτόπουλος δημιουργεί την ψυχογραφία μιας γενιάς όπου μέσα από γεγονότα πολέμου, πολιτικής αστάθειας και παγκόσμιων εξελίξεων, βιώνει το Όνειρο, την Απόρριψη, τον Έρωτα, την Ανθρωπιά και την Απανθρωπιά.
Με φόντο το ταραχώδες σκηνικό ανάμεσα στο τέλος του Βαλκανικού Πολέμου και της Μικρασιατικής Καταστροφής, μια παρέα 5 ατόμων, η παρέα της “Αστροφεγγιάς” , βιώνει τις εξελίξεις και διαμορφώνεται μέσα σε αυτές. Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, ο φτωχός ,σε σχέση με τους άλλους, Άγγελος, πάντα τόσο μόνος γύρω από τους άλλους και πάντα τόσο μακριά, κοντά στους άλλους προσπαθεί να αγγίξει το Όνειρο, να γευτεί τον Έρωτα, να ξεφύγει από την μιζέρια που τον περικλείει. Από τον ένα πόλεμο στον άλλο, η παρέα μεγαλώνει, πλάθεται, αλλάζει.Σε παράλληλο χρόνο, λοιπόν, οι ιστορίες των παιδιών ενσαρκώνονται μέσα από έρωτες, πάθη, όνειρα, συγκρούσεις εσωτερικές και μεταξύ αυτών, μέσα σε ένα πλαίσιο που χρίζει ιστορικής και ανθρωπιστικής σημασίας. Ο μεγάλος πλέον Άγγελος, αντιλαμβάνεται τις διαφορές ανάμεσα σε αυτόν και τους φίλους του, μέσα από τις άνισες ευκαιρίες στην ζωή, στον έρωτα ακόμη και στον θάνατο.
Το έργο χαρακτηρίζει μια ολόκληρη γενιά Ελλήνων, που βίωσαν το διάστημα του μεσοπολέμου, τις κοινωνικές και πολιτικές αστάθειες,το φόβο για το αύριο και την ελπίδα για τη ζωή. Παρά αυτό το γεγονός, προάγει τα έντονα και διαχρονικά αισθήματα του έρωτα, του μίσους, του φόβου, της αγάπης, αλλά και τα ζητήματα της φτώχειας, της ανισότητας, της πολιτικής προδοσίας, την κατάρρευση ιδεολογιών και της δύναμης. Το μυθιστόρημα αντικατοπτρίζει το πορτρέτο της Ελληνικής κοινωνίας, σε μια από της κρισιμότερες φάσεις στην ιστορία του Ελληνικού πολιτισμού, φέρνοντας συνεχώς στο προσκήνιο θέματα που ποτέ δεν θα σταματήσουν να διαιωνίζονται και να απασχολούν την ανθρώπινη φύση, σε καιρούς χαλεπούς αλλά και ευημερίας.
Η θεατρική παράσταση μπορεί πραγματικά να καθηλώσει τον θεατή. Προάγεται τόσο δραματικάσε αυθαίρετους, μα τόσο φυσικά αλληλένδετους χρόνους, μέσω κορυφαίων ερμηνειών που σε μεταφέρουν αυτόματα μέσα στο κλίμα εκείνης της εποχής. Τα σκηνικά. τόσο αριστουργηματικά στημένα, μοιάζουν σαν ένα παράλληλο τώρα, καθώς μπλέκουν τις σκηνές μεταξύ τους.
Συνολικά όλη η παράσταση είναι μια επιτυχία, όχι μόνο γιατί βασίζεται στο έργο του μεγάλου Έλληνα συγγραφέα και εκπαιδευτικού, Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου, αλλά γιατί συντελείται από ένα πραγματικά ταλαντούχο θίασο που μπορεί να εμπνεύσει στον θεατή κάθε συναίσθημα που περιγράφεται μέσα στο μυθιστόρημα.
