Μια συζήτηση εφ’ όλης της ύλης με τη Μαρζάν Σατραπί
Τη Μαρζάν Σατραπί φιλοξένησε στις 30 Νοεμβρίου το Ίδρυμα Ωνάσης σε μία συνέντευξη επί σκηνής με τη δημοσιογράφο Άννα Δαμιανίδη. Με είσοδο ελεύθερη στο κοινό η Γαλλοιρανή δημιουργός του φημισμένου graphic novel Περσέπολις και σκηνοθέτης αναφέρθηκε σε πολλά. Μερικά από αυτά: το Ιραν, η προσφυγική κρίση, η άνοδος της ακροδεξιάς παγκοσμίως, η πολιτική και το μέλλον.
Έγινε παγκοσμίως γνωστή από το αυτοβιογραφικό κόμικ Περσέπολις. Γεννημένη στην Τεχεράνη του 70′ μας αφηγήθηκε μέσω του graphic novel και στη συνέχεια της μεταφοράς του στη μεγάλη οθόνη όλη την ταραχώδη ζωή της.
Μεταφράστηκε σε 40 γλώσσες και πούλησε εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως ενώ η ταινία βραβεύτηκε επανειλημμένα.
Πλέον η Satrapi ζει μόνιμα στο Παρίσι και συνεχίζει τη σκηνοθεσία και τη τέχνη του σκίτσου (“Κοτόπουλο με Δαμάσκηνα”, “Κεντήματα”).
Μέσα σε λιγότερο από ένα δύωρο, έγινε κατανοητό πως το ετοιμόλογο ύφος, το χιούμορ και αμεσότητα είναι χαρακτηριστικά που διέπουν όχι μόνο το έργο της αλλά και εκείνη την ίδια. Δυναμική και χωρίς ταμπού. Ευθύς και χειμαρρώδης βρίζει χωρίς περιορισμούς και γελάει ασταμάτητα.
Μίλησε για το Περσέπολις και τα σχέδια της. Το Περσέπολις, όνομα εμπνευσμένο από την αρχαία πρωτεύουσα της Περσίας βγήκε μέσα από τη βαθύτερη ανάγκη της για να μαθευτεί η ιστορία. Με αποχρώσεις του άσπρου με του μαύρου, με απλότητα ύφους και σχεδίων, έχει να κάνει με τη προσωπική της αισθητική. “Δε σκέφτηκα ποτέ το πώς, είναι αυθόρμητο”. Η αυτοβιογραφική αφήγηση για αυτήν ήταν απαραίτητη. Μέσω της μικρής Μαρζί, της ηρωίδας από τα μάτια της οποίας βλέπουμε όλο το Ιράν, ξεδιπλώνεται η αυτοβιογραφική αφήγηση της Σατραπί. Δεν ήθελε να τοποθετηθεί ούτε ως πολιτικός αναλυτής, ούτε ως ιστορικός: “Ήθελα να πω την ιστορία όπως την έζησα.” μας λέει.
Αναφέρθηκε στην εικόνα της Δύσης για τη χώρα της. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά “δύο θέματα ενδιέφεραν το κόσμο σχετικά με το Ιράν: η μαντίλα και τα πυρηνικά”. Και έτσι ήρθε η απόφαση για το κόμικ. “Αυτός ο μεγάλος και παλιός πολιτισμός έχει συζητηθεί ως επί το πλείστον σε συνάρτηση με τον φανατισμό και τη τρομοκρατία” γράφει και στην εισαγωγή του βιβλίου. Το Ιράν έχει κουλτούρα συντηρητική. Όμως είναι μέσω αυτής της ριζικής πολιτιστικής αλλαγής, από όπου θα έρθει και η εξέλιξη.
“Σε 5-10 χρόνια θα είναι όλα καλύτερα. Και στην Αμερική μετά τον μακαρθισμό, ήρθε το καλοκαίρι της αγάπης..”
Καθώς η συζήτηση στρέφεται στο πολιτικό πεδίο, δεν έκρυψε την αισιοδοξία της. Το Brexit, ο Donald Trump, η δική μας Χρυσή Αυγή δε τη τρομάζουν. “Οι ρατσιστές” λέει ορθά- κοφτά “είναι ηλίθιοι. Το μίσος δεν το καταλαβαίνω, το καταπολεμώ. Για αυτό πρέπει να αντιδρούμε.”
Όσο για το τι της επιφυλάσσει το μέλλον; Η ίδια δηλώνει αβέβαιη. Χωρίς πλάνο καριέρας απλώς θεωρεί τον εαυτό της τυχερό που κάνει αυτό που αγαπά. Αν και ομολογεί πως ζωγραφίζει καθημερινά απορρίπτει την ιδέα ενός ακόμη κόμικ. Το σινεμά πλέον αποτελεί την αγαπημένη της μορφή τέχνης. “Ίσως σε λίγα χρόνια όμως γίνω χορεύτρια σε καμπαρέ” λέει γελώντας.