To “Θρακόμελο” έρχεται να μας μυήσει στο κόσμο της παραδοσιακής θρακιώτικης μουσικής…
Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων Parklife: Ελληνική Παραδοσιακή Μουσική που διοργάνωσε το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος ακούσαμε το μουσικό σχήμα Θρακόμελο.
Την Κυριακή 11 Σεπτεμβρίου, μας ταξίδεψαν στην παράδοση της Θράκης και έδωσαν στο κοινό τη δυνατότητα να χορέψει σε ένα πολύ όμορφο περιβάλλον, στο πάρκο του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος.
Μιλήσαμε με το Στέλιο Ματακάκη, ιδρυτικό μέλος του σχήματος, έναν νέο άνθρωπο που αγαπά την παράδοση και με τη μουσική του τη διατηρεί ζωντανή και ενεργή.
Μίλησε μας για το Θρακόμελο. Πότε δημιουργήθηκε, από ποιους απαρτίζεται και γιατί το ονομάσατε έτσι?
Το Θρακόμελο είναι ένα μουσικό σχήμα που δημιουργήθηκε στην πόλη της Κομοτηνής τον Μάρτιο του 2013. Την ιδέα για την δημιουργία ενός θρακιώτικου σχήματος την είχα εγώ (Στέλιος Ματακάκης), μαζί με τους Θάνο Καρακατσιάνη και Αλέξανδρο Παπουτσή, με τους οποίους υπήρξαμε φίλοι και συμφοιτητές στο Τμήμα Λαϊκής και Παραδοσιακής Μουσικής στο ΤΕΙ Ηπείρου, στην Άρτα.
Έπειτα από ένα περίπου χρόνο προστέθηκε στην παρέα και ο έτερος συμφοιτητής και φίλος Ηλίας Μίσκας.
Η αγάπη μας και η ενασχόληση μας με την παραδοσιακή μουσική της Θράκης, καθώς και οι εμπειρίες και τα βιώματα μας σε συνδυασμό με τις γνώσεις που λάβαμε μέσω των σπουδών μας, μας οδήγησαν στην απόφαση να επιχειρήσουμε την δημιουργία του σχήματος, μέσω του οποίου θα μπορούσαμε να παρουσιάσουμε στο κοινό την δική μας αντίληψη και άποψη για αυτή τη μουσική.
Στόχος μας ήταν μέσω της παρέας να ανακαλύψουμε και να γνωρίσουμε όσο το δυνατόν περισσότερες λεπτομέρειες αυτής της μουσικής, και στη συνέχεια να τις παρουσιάσουμε προς τα έξω, διαμορφώνοντας σταδιακά το προσωπικό μας μουσικό ύφος.
Το όνομα Θρακόμελο είναι μια σύνθετη λέξη, η οποία εμπεριέχει τις λέξεις Θράκες και μέλος, δηλαδή μελωδία ή μουσική, επομένως σημαίνει τη μουσική των Θρακών. Θέλαμε ένα σύγχρονο brand name που να εκφράζει και να περιγράφει αυτό που κάνουμε, ότι δηλαδή νέοι, σύγχρονοι άνθρωποι αποφασίζουν να ασχοληθούν με μια παλιά, αλλά διαχρονική μουσική, στην οποία έχει αποτυπωθεί η πολιτισμική ταυτότητα μιας εθνοτικής ομάδας και η οποία πρέπει να εξελίσσεται συνεχώς, να αναδιαμορφώνεται και να ανασυντίθεται, ώστε να παραμένει λειτουργική στο σήμερα, και όχι ανενεργή και στείρα, ως ένα άλλο λαογραφικό μουσειακό έκθεμα.
Πώς προέκυψε η αγάπη σας για την παραδοσιακή μουσική?
Είναι μια ερώτηση στην οποία πολλές φορές κληθήκαμε να απαντήσουμε, και νομίζω ότι κάθε φορά μπορώ να δίνω και μια διαφορετική απάντηση. Εν τέλει, σε αυτό που καταλήγω ως συμπέρασμα είναι το βίωμα.
Το οικογενειακό περιβάλλον, κατά κύριο λόγο, αλλά και ολόκληρος ο κόσμος και το σύνολο των βιωμάτων ενός ανθρώπου κατά την παιδική του ηλικία είναι κατά την άποψή μου, και ως παιδαγωγός, το βασικότερο κριτήριο διαμόρφωσης του χαρακτήρα, του τρόπου σκέψης, αλλά και του γούστου του ως ενήλικας.
Στο άμεσο οικογενειακό μου περιβάλλον δεν υπήρχε κανένας μουσικός, όμως τα θρακιώτικα ακούσματα από τη μία, και η συχνή επαφή και αγάπη που είχα για το χωριό μου, από την άλλη, στο οποίο ζούσαν ακόμη άνθρωποι που έφεραν μαζί τους τον απόηχο των παραδοσιακών κοινωνιών και με τους οποίους δέθηκα συναισθηματικά, υπήρξαν οι δύο βασικότεροι λόγοι που με έκαναν να αγαπήσω αυτή τη μουσική.
Στα πρώτα μου βήματα ως μαθητής, τα οποία και υπήρξαν δύσκολα λόγω έλλειψης μιας σταθερής διδασκαλίας στη γκάιντα, εμφάνισα και κάποια κλίση ή ταλέντο στη μουσική, επομένως τα περιθώρια να ασχοληθώ με οτιδήποτε άλλο στη ζωή μου, πλην της μουσικής, συνεχώς και στένευαν, με αποκορύφωμα την επιλογή μου να συνεχίσω τις σπουδές μου στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση σε ένα Τμήμα που είχε ως κύριο αντικείμενο την παραδοσιακή μουσική, και όλα τα σύγχρονα ζητήματα γύρω από αυτήν.
Πώς αντιμετωπίζει σήμερα η νεολαία την παραδοσιακή μουσική?
Τα τελευταία χρόνια ολοένα και περισσότεροι νέοι άνθρωποι στην Ελλάδα έρχονται σε επαφή με την παραδοσιακή μουσική, αυτή είναι μια γενική διαπίστωση. Και η επαφή αυτή γίνεται μέσω της παρουσίας τους σε κάποιο πολιτιστικό – χορευτικό σύλλογο.
Επίσης, μια άλλη αλήθεια είναι πως η οικονομική κρίση, η οποία περιόρισε αρκετά τις επιλογές για διασκέδαση, όχι μόνο της νεολαίας, αλλά και άλλων ηλικιών, συνετέλεσε στην αύξηση του δυναμικού των χορευτικών συλλόγων. Θεωρώ πως το οξύμωρο πια ως εικόνα στο σήμερα είναι να χορεύουν και να τραγουδούν οι νέοι τα παραδοσιακά τραγούδια στα πανηγύρια, στα γλέντια και στις εκδηλώσεις, ενώ οι περισσότεροι από τις μεγαλύτερες ηλικίες δεν συμμετέχουν τόσο ενεργά.
Αυτό οφείλεται, θεωρώ, στο γεγονός πως έχουν παρέλθει οι γενιές που είχαν κάποιες αναφορές στις κοινωνίες του παλαιού πολιτισμικού περιβάλλοντος της υπαίθρου, στις κοινωνίες, δηλαδή, που υπήρχαν στη Θράκη πριν την αστικοποίηση και την μεταμόρφωση των κοινωνιών μας σε οικονομικό, πολιτικό και πολιτισμικό επίπεδο.
Οι σημερινοί παππούδες και γονείς έχουν οι περισσότεροι αστικές επιρροές που δεν σχετίζονται με την παραδοσιακή μουσική, ενώ η πραγματικότητα της νεολαίας, σε μεγάλο βαθμό, είναι εντελώς διαφορετική.
Ένα ζήτημα όμως που θα μπορούσε να διατυπωθεί εδώ, και το οποίο κάποια στιγμή θα πρέπει να απασχολήσει όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και πρόσωπα, είναι με ποιους τρόπους προβάλλονται στο σήμερα όλα αυτά τα στοιχεία των παραδοσιακών κοινωνιών, δηλαδή ο χορός και η μουσική, και κατά πόσο ο τρόπος διάδοσης και διδασκαλίας εμπεριέχουν μέσα τους τα στοιχεία που αποτέλεσαν την ουσία, τη βάση της δημιουργίας όλων αυτών των εκφάνσεων του πολιτισμού των θρακικών κοινωνιών.
Πολλοί μουσικοί επιλέγουν να συνδυάσουν την παραδοσιακή μουσική με πιο σύγχρονους ήχους. Ποια είναι η άποψή σας?
Το βρίσκουμε πολύ ενδιαφέρον. Θεωρώ πως ένας λόγος που συμβαίνει αυτό είναι η ελευθερία που σου προσφέρει στη δημιουργία και στη σύνθεση η παραδοσιακή μουσική, κάτι που ίσως να μην γνωρίζουν οι περισσότεροι.
Επιπλέον, οι χροιές του ήχου των παραδοσιακών οργάνων είναι αρκετά δυνατές σε συναισθηματικό επίπεδο, οπότε ίσως να είναι και αυτό ένα κριτήριο ώστε να επιλέξουν οι σύγχρονοι και μουσικοί το είδος αυτό για τις συνθέσεις τους.
Για εμάς έχει ενδιαφέρον η κάθε μουσική πρόταση που έχει σχέση με την παραδοσιακή μουσική, αρκεί σαφώς να είναι ξεκάθαρα διατυπωμένο πως πρόκειται για σύγχρονη σύνθεση ή διασκευή και να μην παρουσιάζεται ως κάτι το παραδοσιακό. Η παραδοσιακή μουσική έχει κάποιους ηθικούς κανόνες, και για να τους ακολουθήσεις πρέπει να έχεις γνώση και επίγνωση.
Πού μπορεί να σας ακούσει κάποιος? Ετοιμάζετε κάποια δισκογραφική δουλειά?
Όσοι ενδιαφέρονται να μας γνωρίσουν μουσικά μπορούν να μας αναζητήσουν στο YouTube και να πάρουν μία μικρή γεύση από τη δουλειά μας! Για τους πιο κοντινούς Βορειοελλαδίτες, πρέπει να γνωρίζουν ότι εμφανιζόμαστε κυρίως σε μουσικοχορευτικές παραστάσεις, φεστιβάλ, γλέντια, πανηγύρια, κλπ.
Δυστυχώς δεν υπάρχει προς το παρόν η δυνατότητα να εμφανιζόμαστε κάπου μόνιμα, ωστόσο δραστηριοποιούμαστε σε ολοένα και αυξανόμενη ακτίνα απόστασης ανά την Ελλάδα.
Όσον αφορά τη δισκογραφική δουλειά, το τελευταίο διάστημα δουλεύουμε εντατικά για την έκδοση της πρώτης μας παρουσίας μας στη δισκογραφία και είμαστε πολύ χαρούμενοι για αυτό. Δεν γνωρίζουμε ακόμα την ακριβή ημερομηνία έκδοσης, ωστόσο θα γίνει ενημέρωση μέσω της σελίδας μας στο facebook.