Είδαμε το Holy Beat στο Bios

Ένα κείμενο που ανεβάζει τον πήχη και μια παράσταση που εξαρχής κινεί το ενδιαφέρον… Αυτό είναι το Holy Beat.

Όλα δείχνουν πως η Beat γενιά, ή καλύτερα το πρόταγμά της, είναι ακόμα σχετική. Ο κόσμος τους διαβάζει, τους ερμηνεύει, αναζητά τις λέξεις τους ακόμα και σήμερα, πενήντα και πλέον χρόνια από την εποχή που οι beat πυρπολούσαν το προσκήνιο της Αμερικανικής λογοτεχνίας.

Έτσι, λοιπόν, ανυπομονούσα ιδιαίτερα να δω πως θα παρουσιάζονταν σήμερα το “Ουρλιαχτό” του Άλαν Γκίνσμπεργκ, ποίημα για το οποίο είχαμε γράψει και στο παρελθόν.

Η είσοδος στην σκηνή του Holy Beat εξαρχής κινεί το ενδιαφέρον. Καθίσματα τοποθετημένα και από τις δύο πλευρές της σκηνής αφαιρούν την απόσταση ανάμεσα στον θεατή και την παράσταση. Έτερη έκπληξη είναι η ύπαρξη τεχνητού καπνού (που περιοδικά ανανεώνεται) και που δημιουργεί μία αίσθηση μυσταγωγίας.

Το σκηνικό λιτό, απογυμνωμένο για την ακρίβεια, εντείνει την προσοχή πάνω στους τρεις πρωταγωνιστές της παράστασης, Χρηστίνα Γαρμπή, Γιώργος Κισσανδράκης και Βασίλης Σαφός, οι οποίοι ενσαρκώνουν τρεις διαφορετικές πτυχές του ποιητή του “Ουρλιαχτού”.

Οι τρεις ηθοποιοί αποφασίζουν να ξεφύγουν από μία παραδοσιακή ανάγνωση. Βέβαια, εδώ ο όρος παραδοσιακή χρησιμοποιείται αμφίσημα. Ο ίδιος ο Γκίνσμπεργκ δεν διάβαζε παραδοσιακά το “Ουρλιαχτό” του και προτιμούσε να καταφύγει σε αυτό που αποκαλέστηκε “μποπ προσωδία”.

Το μικρόφωνο χρησιμοποιείται υποβοηθητικά σε κάποιες σκηνές, μία άλλη ενδιαφέρουσα προσθήκη.

Οι τρεις ηθοποιοί ξεκινούν την απαγγελία του ποιήματος κατευθείαν, με μία θεατρικότητα στην απαγγελία που ο θεατής δεν αργεί να συνηθίσει. Οι Κισσανδράκης και Σαφός υποδέχονται την Χριστίνα Γαρμπή (με μία εμφάνιση επί σκηνής – έκπληξη) και σύντομα οι τρεις τους ενώνουν τις φωνές τους και ξεκινούν την κάθοδό τους στις περίπλοκες ατραπούς του “Ουρλιαχτού”.

Η αρχή είναι ονειρική, ευχάριστα διστακτική και σταδιακά η συναισθηματική ένταση αλλάζει. Σε αυτό βοηθάει πολύ η μουσική που έχει επιλεγεί για την συγκεκριμένη παράσταση. Νεφέλη Σταματογιαννοπούλου και Πάνος Τσεκούρας πλαισιώνουν την απαγγελία του κειμένου με αργούς και έντονα ρυθμικούς ήχους μπάσου και ηλεκτρονικής μουσικής, τονίζοντας το -απαραίτητο στα πλαίσια της θεματικής – στοιχείο του ρυθμού.

Ρυθμός, ρυθμός, ρυθμός

Η παράσταση κρατά όλα τα στοιχεία τρέλας που το κείμενο κληροδοτεί. Οι τρεις ηθοποιοί κάποια στιγμή χορεύουν ξέφρενα και άλλες ξαπλώνουν ακίνητοι στο πάτωμα, κοιτάνε το σκοτάδι του κενού απαγγέλοντας αργά τις τρομακτικές ημέρες  – και τρομακτικότερες νύχτες – του ποιητή.

Η αγαπημένη μου προσθήκη: ο χαμηλωμένος πολυέλαιος

Ευχάριστες πρωτοβουλίες είναι η επανάληψη κάποιων μεμονωμένων στίχων, με αυξανόμενη ένταση στα σημεία του ποιήματος που το δράμα κορυφώνεται, και η θεατρικότητα της απαγγελίας επί ενός κειμένου ιδιαίτερα δύσκολου να “αντιμετωπιστεί” μιας και είναι σχεδόν μονοκόμματο.

Η παράσταση ξεφεύγει από “θέατρο” και ανοίγει μία ενδιαφέρουσα συζήτηση. Είναι θέατρο, σαφώς, αλλά είναι και απαγγελία και χορός και performance. Από αυτήν την άποψη, η έντονη κίνηση και ο χορός αποκτούν ισάξια σημασία με την ίδια την απαγγελία. Primus inte pares ο Βασίλης Σαφός, αλλά αυτό είναι προσωπική προτίμηση. Και οι τρεις ηθοποιοί κυριολεκτικά πάλλονταν επί της σκηνής.

Η παράσταση δεν θα μπορούσε να ακολουθήσει την πεπατημένη και δεν το κάνει: σκηνικό, θέσεις θεατών, καπνός, ζωντανή μουσική, παρουσία μικροφώνου, προκαλούν την αντίληψη του θεατή για το τι περιμένει να δει, κερασάκι βέβαια στην τούρτα ενός κειμένου που προκαλεί γενικά την αντίληψη του αναγνώστη για την γλώσσα και τη χρήση της.

Μοναδικό σημείο που αξίζει προσοχή: η παράσταση είναι μία θαυμάσια μεταφορά του κειμένου στον χώρο του θεάτρου αλλά κάποιοι που δεν έχουν διαβάσει το κείμενο θα χαθούν. Συνιστώ ανεπιφύλακτα πριν δει κανείς την παράσταση να διαβάσει το “Ουρλιαχτό” και να κάνει μόνος του μία πρώτα επαφή με το ύφος του Γκίνσμπεργκ (και γενικά των beat).

Αυτό περιλαμβάνει όχι μόνο τον δαιδαλώδη λόγο του ποιητή και τον μπερδεμένο αλλά αυστηρό ρυθμό που επιδιώκει να περάσει. Περιλαμβάνει και κάποιες αναφορές που προκαλούν, όπως στα περάσματα που αναφέρονται στη σεξουαλική ζωή του Νηλ Κάσσαντυ, ή σε όλα όσα αναφέρονται σε ψωλές. Απομονωμένα από το κείμενο, όλα αυτά χάνουν την σημασία τους και υποβαθμίζονται σε προβοκατόρικο αστείο. Μέσα στο σύνολο του έργου όμως, ανακλούν την προσέγγιση του Γκίνσμπεργκ για την σεξουαλικότητα και την γιορτή που ήταν για αυτόν και τους φίλους του οι καλές μέρες. Γιατί υπήρξαν και κακές και εκεί είναι η ουσία του κειμένου.

Πρέπει να πω λοιπόν πως κάπως στεναχωρήθηκα  που μία κοπέλα στην απέναντι θέση γέλαγε νευρικά σε αυτά τα αποσπάσματα, τη στιγμή που οι ηθοποιοί ήταν βουτηγμένοι στην αγωνιώδη τους προσπάθεια να αποδώσουν όλο το πολύπλοκο οικοδόμημα του “Ουρλιαχτού”. Το ίδιο βέβαια ισχύει και για κάποια βλέμματα απορίας στο κομμάτι της αντι-επικλησης στον Μολώχ, ένα σημείο του ποιήματος που αποκτά τελείως διαφορετική οπτική όταν ο θεατής γνωρίζει πως ο Μολώχ ήταν θεός των Μωαβιτών που απαιτούσε θυσίες παιδιών, ευθεία αντιμιλιταριστική αναφορά.

Συνοψίζοντας αυτό το πολύ ευχάριστο και ενδιαφέρον βράδυ, το Holy Beat είναι σίγουρα ό,τι θέλει να δει κάποιος που έχει διαβάσει το “Ουρλιαχτό”. Κλείνει στην απαγγελία το νεύρο, το όνειρο, το ιδεολογικό πρόταγμα, τον ρυθμό, όλα όσα είχε ο ποιητής στο μυαλό του.

Από την άλλη, για κάποιον που δεν έχει διαβάσει το κείμενο, σίγουρα ανεβάζει τον πήχη, αλλά αυτό είναι κάτι που θα συνέβαινε μοιραία. Η πρώτη ύλη της παράστασης, οι καυτές λέξεις του Γκίνσμπεργκ, ούτως ή άλλως δεν κάνουν και πολλές χάρες στην πρώτη ανάγνωση, πόσο μάλλον στο πρώτο άκουσμα.

Σίγουρα προτείνω το Holy Beat, προτείνω πριν από αυτό όμως να διαβάσεις το κείμενο. Θα μπορέσεις να απολαύσεις την μυσταγωγία της παράστασης χωρίς να χαθείς στην πρώτη επαφή. Και χωρίς γελάκια.

All in all χάρηκα που το έργο των beat εξερευνάται ακόμα και που νέοι ηθοποιοί κάνουν την βουτιά. Ειδικά όταν αυτή είναι τόσο ενδιαφέρουσα.

Holy Beat στο Bios Tesla Main

Σελίδες: 1 2