Το Nymphomaniac είναι μία ταινία συνολικής διάρκειας τεσσάρων ωρών χωρισμένη σε δύο μέρη. Δημιουργός της, ο ιδιόρρυθμος Lars Von Trier. Άλλοι τον αγαπούν, άλλοι τον μισούν, άλλοι αγαπούν να τον μισούν. Εγώ προσωπικά συμφωνώ με όσους τον θεωρούν απ’τους σπουδαιότερους σύγχρονους δημιουργούς και αδιαφορώ για τις κατακριτέες από πολλούς προσωπικές του πεποιθήσεις εφόσον δεν τις εκφράζει μέσα από τις ταινίες του. Όμως δεν θα εστιάσω στο συνολικό έργο του σκηνοθέτη, αλλά στην ταινία.

Nymphomaniac volume I:

Η ιστορία μιας γυναίκας που αυτοχαρακτηρίζεται ως νυμφομανής και διηγείται την ζωή της σε έναν γοητευτικό άντρα που την βρήκε στο δρόμο σε δύσκολη κατάσταση. Το πρώτο μέρος εστιάζει στη νεότερη ηλικία της Joe,της πρωταγωνίστριας, που την υποδύεται η πρωτοεμφανιζόμενη Stacey Martin.  Ταξιδεύουμε μαζί της στο σεξουαλικό της παρελθόν και τα ψυχοσωματικά συμβάντα που έχουν σημαδέψει τη ζωή της.

Διασκεδαστική και πολυσυζητημένη σκηνή είναι το ταξίδι με το τρένο. Η Joe και η φίλη της βάζουν ένα στοίχημα. Ποια θα μπορέσει να αποπλανήσει τους πιο πολλούς άντρες μέχρι το τέλος της διαδρομής. Έπαθλο ήταν ένα σακουλάκι καραμέλες. Παιχνίδι sex που από πολλούς θεωρήθηκε ακραίο, με αυτόν τον τρόπο όμως ο Von Trier δημιούργησε εσκεμμένα το εξής εύστοχο ερώτημα: Θα ενοχλούνταν κανείς αν το στοίχημα το είχαν βάλει δύο άντρες;

Από τις κορυφαίες στιγμές της ταινίας είναι τα συναισθήματα που προκαλεί στην Joe η αρρώστια του πατέρα της και πώς ανταποκρίνεται στην κατάσταση αυτή. Οι σκηνές που αναφέρονται στο συγκεκριμένο σημείο της ζωής της προβάλλονται όλες σε άσπρο και μαύρο. Με αυτόν τον τρόπο ο Von Trier διαχωρίζει το κομμάτι αυτό από την υπόλοιπη ταινία, ενώ ταυτόχρονα τονίζει τα σκοτεινά αισθήματα και τη δυσκολία του θέματος.

Άλλη σπουδαία στιγμή -και προσωπική μου αγαπημένη- είναι όταν η Joe περιγράφει τους τρεις τύπους εραστών κάνοντας παραλληλισμό με τον Μπαχ και τους τρεις τόνους που χρησιμοποιεί στο πιάνο. Τον βαρύτονο, αυτόν που παίζεται με το αριστερό χέρι και αυτόν που παίζεται με το δεξί χέρι. Όλοι μαζί συμβάλλουν στην σύνθεση του τέλειου κομματιού. Οι τύποι αντρών που περιγράφονται είναι: 1. ο προστατευτικός, αυτός που την φροντίζει, ξέρει ακριβώς τι χρειάζεται και την περιποιείται, 2. ο άγριος, που μπαίνει στο δωμάτιο γεμάτος αυτοπεποίθηση και δυναμισμό. Που κάνει ακριβώς αυτό που θέλει, με όποιον τρόπο θέλει και αυτό είναι που δίνει την μεγαλύτερη ευχαρίστηση στην ίδια, 3. ο ξεχωριστός. Αυτός που θα την κάνει να μετράει τις ώρες μέχρι να έρθει, που είναι μαζί του και δεν σκέφτεται τίποτα άλλο, που της βγάζει συναισθήματα που κανένας άλλος άνθρωπος δεν μπορεί. Και εκεί είναι η στιγμή που αναρωτιέσαι, τι γίνεται αν κάποιος είναι και τα τρία μαζί;

**spoiler alert**

Τα λόγια που ακούγονται τα τελευταία δευτερόλεπτα είναι ωμά αλλά την ίδια στιγμή είναι τα πιο βαθιά λόγια ολόκληρης της ταινίας. “Fill all my holes”. Η Joe είπε πάνω σε σεξουαλική στιγμή “γέμισε μου όλα τα κενά”. Εννοούσε όμως τα συναισθηματικά κενά. Όταν ένιωσε επιτέλους ασφαλής, όταν βρέθηκε με αυτόν που ήθελε πραγματικά, όταν η ρηχή συμπεριφορά με την οποία αντιμετώπιζε όλα τα πράγματα για να προστατευτεί εξαφανίστηκε και άφησε τον εαυτό της ανοιχτό, ευάλωτο, με όλα τα τραύματα που της άφησαν οι άσχημες καταστάσεις, όλες της τις ατέλειες, όλο της το είναι.

Nymphomaniac volume II:

Στο δεύτερο μέρος βλέπουμε τη συνέχεια της ιστορίας της Joe που είναι μεγαλύτερη πια σε ηλικία. Ο ρόλος ενσαρκώνεται από την γνωστή απ’τις ταινίες του Von Trier, Charlotte Gainsbourg, ενώ συνολικά και στις δύο ταινίες εμφανίζονται γνωστά ονόματα, όπως η Uma Thurman, ο Shia LaBeouf και ο Williem Dafoe. Η δεύτερη ταινία είναι πιο σκοτεινή και πιο περιπετειώδης.  Εστιάζει λιγότερο στη συναισθηματική πλευρά και περισσότερο στην εξέλιξη της ιστορίας η οποία είναι γρήγορη, έντονη και γεμάτη εκπλήξεις.

Το σεξουαλικό στοιχείο, όμως, δεν λείπει εντελώς από το δεύτερο μέρος. Αντίθετα προβάλλεται μία πολύ ιδιαίτερη πτυχή της Joe, οι μαζοχιστικές τάσεις. Ίσως επειδή ήθελε να τιμωρήσει για κάποιο λόγο τον εαυτό της, ίσως επειδή με αυτόν τον τρόπο ξέφευγε απ’την πραγματικότητα, ίσως απλά επειδή το απολάμβανε, η Joe εξερεύνησε τα πιο κρυφά σημεία του σαδομαζοχισμού.

**spoiler alert**

Το τέλος της ταινίας είναι λυτρωτικό. Ο ορισμός της εκδίκησης. Κάτι που ο Von Trier συνηθίζει να κάνει στους χαρακτήρες του, να τους δικαιώνει. Στην τελευταία σκηνή βλέπουμε πως δεν είναι όλα όπως φαίνονται, πως τελικά όλοι παίρνουν αυτό που χρειάζονται απ’τους γύρω τους βάζοντας πάνω από όλα τον εαυτό τους. Πως δεν υπάρχει ανιδιοτέλεια. Το nymphomaniac είναι από την αρχή μέχρι το τέλος ενδιαφέρον αλλά το τέλος είναι απολαυστικό.

Το απαγορευμένο trailer, οι καλές κριτικές και οι λάθος εντυπώσεις:

Το promotion της ταινίας ήταν “αποκαλυπτικό”. Οι αφίσες απεικόνιζαν όλους τους πρωταγωνιστές αλλά και τον ίδιο τον Von Trier γυμνούς και το trailer ήταν τόσο ακραίο που απαγορεύτηκε σε πολλές χώρες (όπως αργότερα και η ίδια η ταινία). Όμως έτσι είναι ο Lars Von Trier. Ακραίος. Ταυτόχρονα όμως αριστουργηματικός! Μπορείτε να δείτε το trailer εδώ.

Όταν μετέπειτα προβλήθηκε η ταινία οι κριτικές ήταν πολύ καλές. Και δεν εστίασαν στις σκηνές σεξ όπως ήταν αναμενόμενο.
The Hollywood Reporter: “Δεν βαριέσαι καθόλου κατά τη διάρκεια. Προκαλεί και διεγείρει αλλά δεν είναι ερεθιστικό.”
ReelViews: “Για ταινία που περιλαμβάνει τόσο γυμνό είναι αξιοσημείωτο το πόσο αντιερωτικό είναι. Αν κάποιοι θέλουν να το συνδέσουν οπωσδήποτε με την πορνογραφία τότε η κατάλληλη λέξη είναι αντι-πορνό.”
The Guardian: “Το Nyphomaniac δείχνει την σκληρή πτυχή της σάρκας και την τρυφερή πτυχή της ψυχής. Οι γυμνές φιγούρες που περνούν απ’την οθόνη είναι απλά αντιπερισπασμός.”
NPR: “Το μόνο σοκαριστικό με αυτήν την ταινία είναι το αναπάντεχο χιούμορ της!”
Variety: “Ακόμα και οι πιο προκλητικές σεξουαλικές σκηνές έχουν στόχο τoν ερεθισμό του πνεύματος.”

Στιγμιότυπο από το Nymphomaniac volume I

Για το τέλος άφησα το πόσο παρεξηγημένη είναι αυτή η ταινία από το ευρύ κοινό. Και δεν μιλάω για όσους την έχουν δει αλλά για αυτούς που ΔΕΝ την έχουν δει. Μπορεί να μην παρακολουθούν “βαρύ” κινηματογράφο, μπορεί να μην τους αρέσει η αισθητική του Von Trier, οπότε να μην ενδιαφέρονται να δουν την καινούρια του ταινία. Αυτά να τα δεχτώ. Αυτό που δεν θα δεχτώ είναι η χιλιοειπωμένη φράση “δεν θα δω το nymphomaniac μπορώ απλά να δω πορνό”. Και σε αυτό το σημείο θα αναρωτηθώ πώς γίνεται να είσαι τόσο σίγουρος περί τίνος πρόκειται αν δεν την έχεις δει; Μπορεί να μην σε ενδιαφέρουν τα βαθύτερα νοήματα, μπορεί να αγνοείς τους αμέτρητους συμβολισμούς, μπορεί να μένεις ασυγκίνητος από το σκοτεινό ταξίδι στον εσωτερικό μας κόσμο. Όμως δες το πρώτα για να απορρίψεις όλα αυτά. Εξάλλου το πιο συχνό συμπέρασμα από όσους την είδαν, ενώ αρχικά την κατέκριναν, είναι “δεν είναι αυτό που νόμιζα”.