To Frapress.gr συνάντησε τα μέλη του δικτύου Μέλισσα και μίλησε για το έργο τους και το μέλλον
‘’ We set sail, and at last I came safe’’. Mε αυτήν την φράση, αποχαιρετούν τα παιδιά πρόσφυγες, οι γυναίκες από το δίκτυο αλληλεγγύης ‘’Μέλισσα’’. Πριν όμως από αυτόν τον αποχαιρετισμό, έχει προηγηθεί μια ολόκληρη επιχείρηση, παροχής βοήθειας προς τους πρόσφυγες, η οποία αν μίτοι άλλο είναι άξια αναφοράς και επαίνου.
Οι μετανάστριες που δίνουν σάρκα και οστά στο ‘’ αγαπάτε αλλήλους’’ ,που αδιαφορούν για την ιδιότητα, πρόσφυγας ή μη, στρατευμένες στο πλευρό της πανανθρώπινης αξίας της αλληλεγγύης προσφέρουν από καρδιάς, τα μέγιστα. Ανταποκρινόμενες στο κάλεσμα για βοήθεια, αποφάσισαν να ‘’ μοιραστούν το υστέρημα τους, με εκείνους που έχουν λιγότερα από εκείνες’’, όπως περήφανα δηλώνουν.
Έτσι ανέλαβαν την πρωτοβουλία, το καλοκαίρι του 2015, να παρευρεθούν στο Πεδίον του Άρεως και ως μια πρώτη κίνηση, ενδεικτική της δυναμικής τους, να μοιράσουν γεύματα στους πρόσφυγες, ως μια ελάχιστη προσπάθεια καλυτέρευσης των συνθηκών διαβίωσης τους, στην πρόσκαιρη παραμονή τους στην Ελλάδα. Αυτή ακριβώς η κίνησή τους ήταν που τις γνωστοποίησε στο ευρύ κοινό, μολονότι η ίδρυση του δικτύου είχε προηγηθεί σχεδόν ένα χρόνο, πριν, τον Σεπτέμβριο του ’14.
Το frapress. gr , συνάντησε τις γυναίκες της ‘’Μέλισσας’’ , στο νεοκλασικό της οδού Φερών 18, στην πλατεία Βικτωρίας, στο κέντρο της Αθήνας. Εκείνο το ωραίο απόγευμα του Νοέμβρη, στην είσοδο της Μέλισσας, μας υποδέχτηκαν η Ναντίνα Χριστοπούλου, ανθρωπολόγος και μία εκ των πρωτεργατριών του φορέα, η Κλικ Νγκουέρε, μετανάστρια από την Ζιμπάμπουε, καθηγήτρια ιστορίας και επίσης ιδρυτικό μέλος της ‘’Μέλισσας’’. Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί, πως η ‘’ζουμερή’’ κυρία με την ‘’μαμαδίστικη’’ φυσιογνωμία, σημειωτέον, έπλεκε την ώρα της συνέντευξης, δεν είναι μια τυχαία γυναίκα.
Υπήρξε μέλος του απελευθερωτικού κινήματος της χώρας της, από τον βρετανικό αποικιοκρατικό ζυγό, επί σειρά ετών, αγωνίστρια, ιδεολόγος και σύμβολο θέλησης και πίστης στην μάχη για τα δικαιώματα των γυναικών. Στο καλωσόρισμα συμμετείχε και η Ντέμπορα Κάρλος Βαλένσια, κοινωνική λειτουργός και διευθύντρια του πρότυπου διαπολιτισμικού σχολείου ‘’Muntiny Nayo’’. Εξίσου ιδρυτικό μέλος της ‘’Μέλισσας’’ καθώς και της ένωσης ‘’Κασάπι’’ και του γυναικείου συνεταιρισμού ‘’Diwata’’. Tέλος, την παρέα πλαισίωναν οι Beata Pastor από τις Φιλιππίνες και η Peggy Ohilebo από τη Νιγηρία, που αποτελούν τον θύλακα φρεσκάδας και ανανέωσης στους κόλπους της ‘’ Μέλισσας’’.
Η Beata Pastor/ photo ilektra katsiki
Ο φωτεινός χώρος, το χαμόγελο και η κούπα με το ζεστό τσάι που μας προσέφεραν, αποτέλεσαν το εφαλτήριο της συζήτησής μας. «Η κάθε μια από εμάς, είναι μια εργάτρια του σκοπού μας. Όλες μαζί αλληλένδετες και αλληλέγγυες, συνεισφέρουμε όσο και όπως μπορούμε, οργανωμένα, σ’ αυτόν τον αγώνα. Όπως ακριβώς οι μέλισσες, πιστές και προσανατολισμένες στο σκοπό τους, εργάζονται ακατάπαυστα, έτσι και εμείς υπερκερνώντας ποικίλες δυσκολίες, δίνουμε το χέρι σ’ αυτούς που το έχουν πραγματικά ανάγκη».
Αυτό είναι το κλίμα, που διέπει την δράση του νεοπαγούς αυτού δικτύου και αυτό ήταν επίσης ένα μέρος της μακροσκελούς απάντησης, που λάβαμε, από την ‘’κρυωμένη’’ Κλικ, ερωτώντες, ‘’γιατί Μέλισσα’’; Η ‘’Μέλισσα’’ αποτελεί έναν πλατύ, ανοιχτό, κοινωνικό διάλογο. Είναι αυτό που μας στέρησε η αποχαύνωση και η απάθεια της τηλεόρασης, ο άκρατος ατομικισμός και η λογική του ό,τι ‘’δεν με αγγίζει, δεν με λερώνει’’ . Άνθρωποι που δρουν μαζί, με ιδέες, ιδανικά και όραμα, πιστεύοντας σχεδόν με θρησκευτική ευλάβεια, σε έναν κόσμο, πιο συμβατό για τους ανθρώπους. Η ευάλωτη και πολύπαθη κοινωνική ομάδα των μεταναστών και δη των γυναικών μεταναστριών, μετατρέπουν εμπράκτως την αδικία και την επιτηδευμένη κοινωνική περιθωριοποίηση, σε πηγή δύναμης και θέλησης. Οι από ‘’κάτω’’ της πυραμίδας μας, αποστέλλουν το μήνυμα του ουμανισμού και της αδελφοσύνης των λαών.
Η Κλικ Νγκουερε/photo ilektra katsiki
‘’ Ένα χελιδόνι, δεν φέρνει την άνοιξη’’, παραδέχεται η γαλουχημένη και έμπειρη στα γυναικεία δίκτυα μεταναστών Δρ. Χριστοπούλου. Εν συνεχεία, επεξηγεί με σαφήνεια, τον προσανατολισμό του δικτύου καθώς και την γενεσιουργό αιτία της σύμπλευσης όλων αυτών των ατόμων: «Επιχειρούμε το πολιτισμικό κεφάλαιο που κατέχουμε, γιατί οικονομικό δεν υπάρχει, (γέλια), να μετατραπεί σε ένα στέρεο κράμα, αποδίδοντας, με διπλάσια ισχύ, από ότι, αν η καθεμία από εμάς, εξατομικευμένα, προσπαθούσε κάτι αντίστοιχο. Μέσα από αυτήν την πολυμερή ώσμωση, ευελπιστούμε και δρούμε με τέτοιο τρόπο, ώστε να αποτελέσουμε, την σπίθα που θα πυροδοτήσει την αλλαγή», καταλήγει.
Όσο για τις φερέλπιδες νέες της παρέας, την γενιά των ιαγουάρων, που έλεγε κι ένας καθηγητής μου, κινούνται ακριβώς με τον ίδιο, ίσως και με περισσότερο δυναμισμό από τις μεγαλύτερες. Στο λόγο τους, εμφολεύει ο ενθουσιασμός και η έπαρση της νιότης παράλληλα με την ωριμότητα και την κρυπτική έκφραση αγωνίας για τον μέλλον, δίνοντας έτσι την εντύπωση, βαθιά συνειδητοποιημένων ατόμων. Ενδεικτικό του ήθους των αναφερόμενων αλλά και της ατμόσφαιρας της ‘’Μέλισσας’’ εν συνόλω είναι μία φράση της Peggy Ohilebo.
Σχολιάζοντας, το αν και κατά πόσο είναι εφικτό, εμείς οι απλοί πολίτες του κόσμου, να μοχλεύσουμε τις εξελίξεις, υψώνοντας ‘’αμυντικό τείχος’’ στις επιθετικές πολιτικές και τα αποτελέσματα αυτών, επισήμανε χαρακτηριστικά : «μπορεί να μην κάνουμε όλοι τον ίδιο κύκλο, αλλά κάποια στιγμή οι πορείες μας θα συναντηθούν». Ήγουν, το τέλος της απίσχνανσης πρωτοβουλίας και η δραστηριοποίηση των πολιτών ώστε να μπει ένα τέλος, στη ‘’σαπίλα του βασιλείου της Δανιμαρκίας.’’.
Peggy Ohilebo και Beata Pastor
Όχι, δεν είναι όλα ρόδινα στην ‘’Μέλισσα’’, όπως κάποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί. « Χωρίς κρατική αρωγή, προσπαθούμε μόνες να φέρουμε εις πέρας το εγχείρημα», μας λέει η Ναντίνα Χριστοπούλου. «Όπως δεν είναι ρόδινα και για τους γηγενείς περιοίκους της γειτονιάς μας, μιας γειτονιάς που είχε αλωθεί από ακραία στοιχεία τα τελευταία χρόνια», συμπληρώνει. Ωστόσο, οι δυσκολίες που βιώνουν, γεννούν καθημερινούς, αφανείς ήρωες.
Δεν μπορεί να λησμονήσει κανείς τον πρόεδρο της αφγανικής κοινότητας Μαχμούντ Αμπντελρασούλ, που με την καθημερινή του παρουσία το καλοκαίρι, στο Πεδίον του Άρεως προσέφερε πάρα πολλά. Όπως επίσης, δεν μπορεί και δεν πρέπει κανείς να λησμονήσει την συνδρομή της γειτονιάς, που παρά το μούδιασμα, την καχυποψία και την επιφυλακτικότητα των πρώτων στιγμών, άνοιξε απλόχερα την αγκαλιά της, στηρίζοντας το δίκτυο. Πάνω απ’ όλα όμως δεν πρέπει να λησμονηθεί το προσωπικό μεράκι και η ανιδιοτέλεια των ‘’μελισσών’’, το ίδιον χαρακτηριστικό τους, που τις ξεχωρίζει.
Μιλώντας όμως για τις ‘’Μέλισσες’’, δεν αναφερόμαστε σε αργόσχολες, θλιμμένες κυρίες, που θέλουν να τέρψουν την μοναξιά τους μέσω της φιλανθρωπίας. Μιλάμε για εργάτριες που ξυπνούν από τα χαράματα, στην πάλη του μεροκάματου και με την έλευση της εσπέρας, συνεχίζουν να εργάζονται στο δίκτυο, πότε μαγειρεύοντας, πότε πακετάροντας είδη ανάγκης, πότε πλέκοντας, οργανώνοντας και υλοποιώντας εν γένει τις επόμενες κινήσεις και δράσεις τους.
Έχουμε να κάνουμε λοιπόν, με δυναμικούς ‘’εμιγκρέδες’’, ανθρώπους της βιοπάλης, που κοιτούν κατάματα το τέρας του φονταμενταλισμού και του πολιτισμικού ξεπεσμού της εποχής μας, επιχειρώντας, όπως αναφέρει και η Ναντίν, ως ‘’ πολλαπλασιαστές της κοινωνίας, να συνδράμουν στην συνοχή και την αλλαγή του κοινωνικού γίγνεσθαι, δηλώνοντας παράλληλα την ‘’ fin de siecle’’ του ωχαδερφισμού’’.
Λίγο πριν το τέλος, θέλω να σταθώ σε μερικά σημεία. Το πρώτο, έχει να κάνει με την πρωτότυπη τάξη διδασκαλίας ελληνικών, με τίτλο “Με τα ελληνικά στην Ελλάδα” , η οποία είναι σχεδιασμένη από την Ομάδα Γραμματισμού του Τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου σε συνεργασία με την ‘’Μέλισσα’’ , προσαρμοσμένη στις πρακτικές ανάγκες των μεταναστριών (π.χ. επικοινωνία με δημόσιες υπηρεσίες, υπηρεσίες υγείας, σχολεία, πλοήγηση στην πόλη, συμπλήρωση αιτήσεων και εντύπων κλπ). Πρακτικές θεματικές ενότητες, με κοινωνικό πρόσημο που βοηθούν στην ομαλή ενσωμάτωση των μεταναστών.
Εν ώρα μαθήματος/ photo ilektra katsiki
Το δεύτερο σημείο, είναι ο εκπληκτικός μίνι- παιδότοπος, που με μεράκι και καλαισθησία, δημιούργησαν σε ένα από τα δωμάτια του νεοκλασικού της Φερών. Το τρίτο, είναι το πολυσυζητημένο σακίδιο.
« Συγκινούμαι, όταν βλέπω τα παιδάκια με τα σακίδια της Μέλισσας, στα σύνορα, στην Ιδωμένη και αλλού», μας εξομολογείται η Ναντίνα Χριστοπούλου. Είναι πράγματι πολύτιμη η βοήθεια τους, καθότι έμπειρες του δρόμου της ξενιτιάς, γνωρίζουν από πρώτο χέρι τα αναγκαία για ένα παιδί, προϊόντα, που πρέπει να υπάρχουν στο σακίδιο του. Μπάρες δημητριακών, φακός, σφυρίχτρα, είδη ατομικής υγιεινής, παπούτσια, μολύβια, μπογιές, μπλοκ ζωγραφικής και φυσικά το ημερολόγιο. Λέω φυσικά, γιατί η ιδέα του ημερολογίου, ανήκε στην Κλικ, η οποία τα χρόνια του αντάρτικου, κρατούσε ημερολόγιο σε καθημερινή βάση. Έτσι, σκέφτηκε πως θα αποτελούσε μια κάποιου είδους, κάθαρση και ανάταση για την ψυχή αυτών των παιδιών, η καταγραφή των όσων τραγικών τους συμβαίνουν.
Ολοκληρώνοντας αυτές τι γραμμές, μου έρχονται στο μυαλό, τα λόγια του Σεφέρη: «Πιστεύω πως ο κόσμος, ο σύγχρονος, ο γεμάτος αδικία, τυραννισμένος από τον φόβο και την ανησυχία, χρειάζεται την ποίηση. Η ποίηση έχει τις ρίζες της στην ανθρώπινη ανάσα και τι θα γινόμασταν αν η πνοή λιγόστευε; Πρέπει να αναζητήσουμε τον άνθρωπο όπου και αν βρίσκεται». Με οδηγό τα λόγια του νομπελίστα Σεφέρη, εναποθέτουμε την ελπίδα μας στην ποίηση, έχοντας πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού μας, πως η ποίηση γεννιέται στο δρόμο, εκεί που το σκοτάδι σου χαμογελά σαρδόνια.
photo ilektra katsiki