Μια θαυμάσια και πρωτότυπη ιδέα έρχεται στο προσκήνιο από 6 νέους επιστήμονες από διάφορες χώρες της Ευρώπης με στόχο τη δημιουργία ενός σύγχρονου Κολοσσού στη Ρόδο ύψους 150 μέτρων που θα περιλαμβάνει μουσείο, βιβλιοθήκη κ.α. και θα λειτουργήσει ως λίκνο του πολιτισμού στη Ρόδο αλλά και σε όλη την Ελλάδα. Παρακάτω παραθέτω στοιχεία του παλιού Κολοσσού και στη συνέχεια αναφέρω τις καινοτομίες του νέου. Στο τέλος, υπάρχει μια σύντομη συνέντευξη με τον οραματιστή της ιδέας, Άρη Πάλλα.
Λίγα ιστορικά στοιχεία για τον Κολοσσό της Ρόδου
Ο Κολοσσός της Ρόδου θεωρείται ως ένα από τα Επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου. Ήταν ένα τεράστιο σε διαστάσεις άγαλμα το οποίο απεικόνιζε τον θεό Ήλιο. Ανεγέρθηκε από τον Χάρη τον Λίνδιο, μαθητή του Λύσιππου, τον 3ο αιώνα π.Χ. Το Άγαλμα της Ελευθερίας που βρίσκεται στη Νέα Υόρκη είχε το ίδιο περίπου μέγεθος με τον Κολοσσό της Ρόδου, αν και στηριζόταν σε υψηλότερη βάση. Η όψη του αγάλματος λέγεται ότι διακρινόταν από την είσοδο του λιμένα της Ρόδου. Σύμφωνα με τον θρύλο, τον 4ο αιώνα π.Χ. ο θεός Ήλιος έσωσε τον λαό της Ρόδου από μία επίμονη πολιορκία του Μακεδόνα στρατηγού, Δημήτριου του Πολιορκητή. Ως έκφραση ευγνωμοσύνης προς τον προστάτη τους, οι Ρόδιοι ανήγειραν τον Κολοσσό, ένα γιγαντιαίο μπρούτζινο άγαλμα, που υψωνόταν περίπου 33 μέτρα πάνω από το μαρμάρινο βάθρο του, δηλαδή ήταν δυόμισι φορές υψηλότερο από το άγαλμα του Δια στην Ολυμπία, το έργο του Φειδία.
Ο Κολοσσός, ενσάρκωση του παντεπόπτη και ζωοδότη ήλιου, με την μπρούντζινη επιδερμίδα του να αντανακλά το φως του ήλιου, πρέπει να εντυπωσίαζε τους επισκέπτες ως πειστική εικόνα του θεού. Όπως παρατηρεί ο Φίλων ο Βυζάντιος, ο γλύπτης Χάρης από τη Λίνδο είχε πετύχει το απίστευτο, κάνοντας τον θεό του «πραγματικό θεό». Ο Χάρης είχε δημιουργήσει έναν «δεύτερο Ήλιο, που αντίκριζε τον πρώτο». Το άγαλμα ήταν μια ευφυής «διαφήμιση» της πόλης που το ανήγειρε, απτή απόδειξη του πλούτου και της τεχνολογίας της. Δυστυχώς, όμως, γύρω στο 226 π.Χ., μόλις 60 χρόνια μετά τα αποκαλυπτήρια, ο Κολοσσός κατέρρευσε, καθώς τα γόνατά του τσακίστηκαν από ένα σεισμό. Πέφτοντας λέγεται ότι γκρέμισε 30 σπίτια. Παρά την ολέθρια πτώση του, το άγαλμα δεν έπαψε να συγκαταλέγεται στα μεγάλα θαύματα του κόσμου. Το μπρούντζινο σώμα του βρισκόταν ήδη πάνω από εκατό χρόνια σωριασμένο στο έδαφος, σαν Τιτάνας που τον γκρέμισαν από τον ουρανό, όταν ο Αντίπατρος της Σιδώνας, συγγραφέας ελληνοφοινικικής καταγωγής, συμπεριέλαβε τον Κολοσσό στον κατάλογό του με τα επτά θαύματα. Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος ανέφερε χαρακτηριστικά: «…ακόμα και σωριασμένο στο έδαφος, παραμένει ένα θαύμα. Λίγοι άνθρωποι μπορούν να αγκαλιάσουν με τα μπράτσα τους τον αντίχειρα αυτής της μορφής, που τα δάχτυλά της είναι μεγαλύτερα από τα περισσότερα αγάλματα».
Το 654 μ.Χ., 900 χρόνια μετά την κατάρρευση του Κολοσσού, οι Σαρακηνοί λεηλάτησαν τη Ρόδο και πούλησαν τον τεμαχισμένο Ήλιο ως μέταλλο. Λέγεται ότι ο αγοραστής χρησιμοποίησε 900 καμήλες για τη μεταφορά των θραυσμάτων στη Συρία. Έτσι, το είδωλο του θεού που κάποτε έσωσε την πόλη από την ξένη εισβολή είχε μια μοίρα ανάλογη με εκείνη της πολιορκητικής μηχανής του Δημήτριου, που με την πώλησή της χρηματοδοτήθηκε η ανέγερση του Κολοσσού. Το γιγαντιαίο άγαλμα του Χάρη ήταν ένα θαύμα, που ταυτίστηκε με το μεγαλείο αλλά και τη ματαιότητα της ανθρώπινης φιλοδοξίας.
Ο σύγχρονος Κολοσσός της Ρόδου
Μια εντυπωσιακή πρωτοβουλία φαίνεται πως έχουν αναλάβει έξι νεαροί επιστήμονες από την Ελλάδα, την Ισπανία, την Ιταλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, οι οποίοι επιθυμούν να χτίσουν έναν σύγχρονο Κολοσσό της Ρόδου. Πρόκειται για τους Άρη Πάλλα, Χρήστο Γιαννά, Enrique Fernandez Menendez, Ombretta Iannone, Matilda Palla και Eral Dupi, οι οποίοι έχουν εισηγηθεί την εν λόγω πρόταση στο πλαίσιο μιας ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας, η οποία αναμένεται να χρηματοδοτηθεί από το ευρύ κοινό. Τις δημόσιες σχέσεις και το marketing έχει αναλάβει ο Διονύσης Μπότσας.
Κάπου εδώ να επισημάνω πως, όπως μου ανέφερε και ο Άρης Πάλλας (θα το διαβάσετε στην συνέντευξη που ακολουθεί παρακάτω) δεν πρόκειται για μια προσπάθεια αναστήλωσης του «αρχαίου» Κολοσσού αλλά για μια προσπάθεια δημιουργίας ενός σύγχρονου κτηρίου-αγάλματος, ενός νέου και σύγχρονου Κολοσσού που θ’ ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές του 21ου αιώνα.
Το κτήριο-άγαλμα του νέου Κολοσσού είναι σχεδιασμένο με βάση τα δεδομένα της εποχής μας, καθώς θα πρόκειται για ένα τεράστιο άγαλμα, απείρως μεγαλύτερο από το αρχικό, το οποίο θα φτάνει τα 150 μέτρα ύψος. Θα λειτουργεί ως πολιτιστικό κέντρο, βιβλιοθήκη και εκθεσιακός χώρος. Ακόμα, αναμένεται να επανακτήσει το ρόλο του αρχικού Κολοσσού ως φάρος. Το φως που θα εκπέμπεται, θα φτάνει σε απόσταση πάνω από 56 χιλιόμετρα έως τα παράλια της Τουρκίας. Η βάση του νέου αγάλματος θα έχει τη μορφή τριπόδου, για μεγαλύτερη σταθερότητα, καθώς πρόκειται για μια κατασκευή μοναδική στο είδος της όσον αφορά την ανταπόκριση στις σεισμικές δονήσεις και τους ισχυρούς ανέμους. Το εντυπωσιακό στοιχείο του σχεδιασμού του αγάλματος, που απεικονίζει τον θεό Ήλιο, είναι πως το «δέρμα» του προβλέπεται να είναι καλυμμένο από ηλιακούς συλλέκτες, καθιστώντας το άγαλμα ενεργειακά αυτόνομο.
Όπως φαίνεται στην ιστοσελίδα της ομάδας, που έχει αναλάβει το φιλόδοξο σχέδιο, η ιδέα ήρθε μετά το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, όταν νέοι άνθρωποι ένωσαν τις δυνάμεις τους έχοντας κοινές ιδέες και οράματα με στόχο να «ξαναβάλουν τη Ρόδο στον χάρτη». Σε συνεργασία με τα αρχαιολογικά – πολιτιστικά ιδρύματα και τα ταξιδιωτικά πρακτορεία, η ομάδα διαπίστωσε ότι ήταν δυνατό να επιτευχθούν δύο διαφορετικοί στόχοι με μια μόνο κίνηση. Πρωταρχικός σκοπός της είναι να ξαναβάλει το νησί της Ρόδου στο χάρτη με την ανάδειξη και αποκατάσταση της ιστορικής σημασίας του ως πολιτισμική γέφυρα μεταξύ τριών ηπείρων, προσελκύοντας εκατομμύρια επισκέπτες κάθε χρόνο και προσφέροντας νέες ευκαιρίες απασχόλησης. Δεύτερος στόχος είναι να φέρει στο φως και να αναδείξει τα εκατοντάδες αρχαιολογικά ευρήματα τα οποία βρίσκονται στις αποθήκες και περιμένουν τον κατάλληλο χώρο για να εκτεθούν, αξιοποιώντας στο μέγιστο την προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς του νησιού, που αποκομίστηκε και διασώθηκε με κόπο στο πέρασμα των αιώνων.
Μάλιστα, όπως χαρακτηριστικά επισημαίνεται στην ιστοσελίδα: «Η κατασκευή του νέου μουσείου, του Κολοσσού, θα δώσει μια σημαντική συμβολή στην οικονομική ανάπτυξη ολόκληρης της χώρας: δε θα δημιουργήσει μόνο χιλιάδες θέσεις εργασίας, αλλά και μία επίδραση «domino» στην οικονομία, η οποία θα ενισχύεται όλο και με περισσότερες νέες υποδομές». «Η μελέτη του πολύ σημαντικού εγχειρήματος υποστηρίχθηκε από τις συμβουλές αρμόδιων οικονομολόγων, σύμφωνα με τους οποίους μια επένδυση αυτής της κλίμακας, θα εκτινάξει την οικονομία του νησιού, με την αύξηση των επισκεπτών κατά 150%, που θα έχει ως συνέπεια την αύξηση των εσόδων πάνω από 2 δις ευρώ». Η χρηματοδότηση του εν λόγω εγχειρήματος ζητείται από τη βοήθεια του ευρύ κοινού με δωρεές. Όσοι συνεισφέρουν θα δουν το όνομά τους ν’ αποτυπώνεται στις κολώνες του κτηρίου για να μάθουν οι επόμενες γενιές ποιοί ήταν αυτή που συνετέλεσαν έτσι ώστε αυτό το όνειο να γίνει πραγματικότητα. Να σημειωθεί πάντως πως μια προηγούμενη προσπάθεια το 2000 για να μαζευτούν χρήματα για την υλοποίηση του έργου αυτού δεν είχε ευδοκιμήσει. Η πρόταση βέβαια του 2000 ήταν για έναν γυάλινο ουρανοξύστη σε διαφορετική τοποθεσία.
Μιλώντας με έναν από τους κύριους εμπνευστές της ιδέας
Ο λόγος για τον Άρη Πάλλα, αρχιτέκτονα με ειδίκευση στην αρχαιολογία, με καταγωγή από το νησί του Κολοσσού, τη Ρόδο, ο οποίος παρακολουθώντας την αυξημένη ανεργία να γκρεμίζει τα όνειρα και τις φιλοδοξίες μιας ολόκληρης γενιάς, έθεσε ως στόχο τη δημιουργία μιας ομάδας, αποτελούμενης από νέους συναδέλφους από διαφορετικές ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίοι μοιράζονται κοινές ιδέες και οράματα.. Παρακάτω ακολουθεί μια σύντομη συνέντευξη μαζί του. Πριν σας αφήσω να διαβάσετε την συνέντευξη, να ευχηθώ για άλλη μια φορά στον Άρη και στα υπόλοιπα νέα παιδιά που έχουν καταπιαστεί με αυτό το έργο καλή επιτυχία και μακάρι να δουν τα σχέδια τους να υλοποιούνται όσο πιο σύντομα γίνονται. Ακολουθεί η συνέντευξη:
1) Θα ήθελα αρχικά Άρη να μου κάνεις μια παρουσίαση του προφίλ των συνεργατών σου και στη συνέχεια να μου πεις το πώς σας γεννήθηκε αυτή η ιδέα της δημιουργίας ενός σύγχρονου Κολοσσού.
Η ιδέα της κατασκευής του σύγχρονού Κολοσσού της Ρόδου, άρχισε να διαμορφώνεται στα σχέδια και τις προθέσεις νέων ανθρώπων, μετά την έκρηξη της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, οι οποίοι ενώσαμε τις δυνάμεις μας έχοντας κοινές ιδέες και οράματα. Να σου παρουσιάσω λοιπόν και τα προφίλ των συνεργατών μου όπως μου ζήτησες: Εγώ είμαι ο Άρης Πάλλας, Αρχιτέκτονας από την Ρόδο με ειδίκευση στην αρχαιολογία και μαζί μου συνδράμουν σ’ αυτήν την προσπάθεια οι: Διονύσης Μπότσας, ο οποίος ασχολείται με τις Δημόσιες σχέσεις-marketing, Enrique Fernández Menendez, Πολιτικός μηχανικός από την Ισπανία, Χρήστος Γιαννάς, Αρχαιολόγος από την Ρόδο, Ombretta Iannone, Αρχιτέκτονας από την Ιταλία, Matilda Palla, Οικονομολόγος από την Ισπανία και ο Eral Dupi, Πολιτικός μηχανικός από το Ηνωμένο Βασίλειο.
2) Τι ακριβώς σκοπεύετε να πετύχετε με την δημιουργία του Κολοσσού της Ρόδου;
Ο κύριος στόχος, ήταν να αναδειχθεί η Ρόδος και να γίνει σημείο αναφοράς για όλο τον κόσμο. Μια νέα πορεία, με σκοπό την παρουσίαση λύσεων στα αδιέξοδα που οδήγησε η οικονομική κρίση και τα οποία στάθηκαν εμπόδιο για χιλιάδες νέους, αναγκάζοντας τους να φεύγουν στο εξωτερικό. Με αυτήν μας τη προσπάθεια, επιδιώκουμε να ξαναβάλουμε το νησί της Ρόδου στο παγκόσμιο χάρτη, με την ανάδειξη και αποκατάσταση της ιστορικής σημασίας του ως πολιτισμική γέφυρα τριών Ηπείρων, προσελκύοντας εκατομμύρια επισκέπτες κάθε χρόνο. Προτείνουμε την κατασκευή ενός σύγχρονου κτηρίου, ενός σύγχρονου Κολοσσού, χωρίς να θέλουμε να μιμηθούμε τίποτα παλιό, πιστοποιώντας τη δική μας συμβολή στην παγκόσμια ιστορία. Μια τεράστια συμβολή στην οικονομική ανάπτυξη της Ρόδου και ολόκληρης της χώρας. Δεν θα δημιουργήσει μόνο χιλιάδες θέσεις εργασίας, αλλά και μία επίδραση “Domino” στην τοπική οικονομία. Η μελέτη του σύγχρονού Κολοσσού, υποστηρίχθηκε από τις συμβουλές οικονομολόγων, σύμφωνα με τους οποίους μια επένδυση αυτής της κλίμακας, θα επιμηκύνει την τουριστική περίοδο (12μηνο τουρισμό), εκτινάζοντας την οικονομία του νησιού, συνεπάγοντας την αύξηση των εσόδων πάνω από 2 δις ευρώ το χρόνο. Το έργο αυτό, υπολογίζεται να διαρκέσει 3-4 χρόνια, αφήνοντας ελεύθερη την είσοδο στο λιμάνι, χωρίς να δημιουργείται κανένα πρόβλημα στην διέλευση των πλοιαρίων. Το συνολικό κόστος, υπολογίζεται από 240 έως 260 εκατομμύρια ευρώ, το οποίο θα αποφέρει έσοδα, τις τάξεως άνω των 30 εκατομμυρίων ευρώ τον χρόνο. Όσον αφορά τη χρηματοδότηση του έργου δεν θα επιβαρυνθεί ο ρόδιος πολίτης. Υπάρχουν διάφοροι και εναλλακτικοί τρόποι, όπως για παράδειγμα, χορηγίες από μείζονα ιδρύματα της Ελλάδας αλλά και του εξωτερικού. Ένας άλλος τρόπος, είναι να αυτοχρηματοδοτηθεί μέσω κινητοποίησης προσωπικοτήτων και της διενέργειας μιας διεθνούς εκστρατείας εξεύρεσης πόρων (Crowdfunding). Επίσης, υπάρχει και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, η οποία μπορεί να χρηματοδοτήσει ένα έργο από 50% έως 75% του συνολικού ποσού, όταν αυτό ξεπερνάει τα 50 εκατομμύρια ευρώ, ιδίως όταν πρόκειται για ένα έργο πολιτιστικής σημασίας. Το κτήριο αυτό θα είναι 150 μέτρα ψηλό, θα λειτουργεί ως πολιτιστικό κέντρο, βιβλιοθήκη, εκθεσιακός χώρος και φάρος. Θα είναι απόλυτα οικολογικό, με μεγάλη συμβολή στη μείωση των ρύπων, αυτόνομο ενεργειακά, καθιστώντας το, ένα από τα πρώτα και μοναδικά κτήρια σε παγκόσμιο επίπεδο, το οποίο θα λειτουργεί αποκλειστικά από την ηλιακή ενέργεια, αναδεικνύοντας τον σύγχρονο Κολοσσό, σε ένα τεχνολογικό επίτευγμα της εποχής του.
3) Έχετε ενημερώσει διάφορους φορείς (δημόσιους ή μη) γι’ αυτήν σας την ιδέα; Ποια είναι η αντίδραση τους;
Όσον αφορά τις επαφές με τους τοπικούς φορείς βρίσκονται στα πρώτα στάδια. Ήδη κάποιοι έχουν εκφράσει θετική άποψη για την ανέγερση του σύγχρονου Κολοσσού, αλλά συνεχίζονται καθημερινά οι συναντήσεις μας.
4) Φαντάζομαι πως εκτός από χρόνο έχετε αφιερώσει και χρήματα για την προώθηση του συγκεκριμένου έργου. Χρήματα δικά σας. Η ερώτηση μου είναι πως αν τελικά η επιθυμία σας για την αναστήλωση του Κολοσσού πραγματοποιηθεί εσείς θα έχετε κάποιο πρακτικό όφελος;
Η ομάδα μας έχει ξοδέψει πάνω από 3 χρόνια για τη μελέτη αυτή και αρκετές χιλιάδες ευρώ. Στην μελέτη μας δεν προτείνουμε μόνο τον τρόπο κατασκευής αυτού του σύγχρονου κτηρίου αλλά και τρόπους χρηματοδότησης του ώστε να μην επιβαρυνθεί η τοπική κοινωνία. Στόχος μας είναι η ανάδειξη της Ρόδου και γενικότερα της Ελλάδας χωρίς να αποσκοπούμε σε κάποιο προσωπικό όφελος, αλλά προς όφελος της τοπικής κοινωνίας και όχι μόνο.
5) Απ’ ότι διάβασα σε άρθρα για εσάς από ξένα μέσα θέλετε να ευαισθητοποιεί ο κόσμος με την ιδέα σας και να συνδράμει οικονομικά για να γίνει πραγματικότητα και πάλι αυτό το «θαύμα». Ξέρετε όμως και εσείς οι ίδιοι πως αυτό στην Ελλάδα του σήμερα είναι αρκετά δύσκολο γιατί η Ελληνική κοινωνία στενάζει. Αν τελικά δεν μαζευτεί το επιδιωκόμενο ποσό ποια είναι τα επόμενα βήματα σας;
Όσον αφορά την υποστήριξη του κόσμου, καταρχάς είναι θετικοί. Η πλειονότητα του ροδιακού λαού είναι μαζί μας και το εισπράττουμε καθημερινά με τα δεκάδες e-mails και όχι μόνο. Χωρίς αυτό να σημαίνει όμως, ότι δεν έχουμε αντιμετωπίσει σκληρή κριτική από κάποιους, που έχουν συμφέροντα στο να μην γίνει το έργο αυτό και θέλουν δέσμιο τον ροδιακό λαό στο να δηλώνει “κάθε πέρυσι και καλύτερα”. Αν αυτή η προσπάθεια δεν προχωρήσει το μόνο που θα σημαίνει είναι ότι μια μικρή ομάδα από νέους Έλληνες κι Ευρωπαίους προσπάθησαν να βοηθήσουν την Ελλάδα αλλά απέτυχαν.
6) Άρη, τελειώνοντας αυτή τη μίνι-συνέντευξη θέλω να πεις μερικά πράγματα γι’ αυτήν την εντυπωσιακή ιδέα που είχατε εσύ και οι συνεργάτες σου στους αναγνώστες που θα διαβάσουν το συγκεκριμένο άρθρο.
Η κατασκευή ενός σύγχρονου Κολοσσού, με όλα τα προαναφερθέντα οφέλη, αποτελεί όνειρο και διακαή πόθο όλων των ευαισθητοποιημένων Ροδίων και μη. Πιστεύουμε, ότι είναι επιβεβλημένο περισσότερο από ποτέ, να σταματήσουμε πια τα λόγια και να περάσουμε στα έργα. Μπορούμε να αποδείξουμε, ότι οι νέοι άνθρωποι δεν κάθονται στον καναπέ, κινητοποιούνται, έχουν οράματα και ιδέες.
