Πριν από αρκετά χρόνια, προτού καν αναπτύξω πλήρη πολιτική συνείδηση, είχα δει μια από τις καλύτερες ταινίες του Frank Capra και ο τίτλος αυτής: “Mr. Smith goes to Washington”. Πρόκειται για μια συγκλονιστική ταινία πολιτικού περιεχομένου, όπου μέσα σε ένα βρώμικο πολιτικό σύστημα το καλό τελικά νικάει.
Η υπόθεση περιστρέφεται γύρω από τον Jefferson Smith έναν ιδεαλιστή αρχηγό προσκόπων (James Stewart), ο οποίος διορίζεται από τον κυβερνήτη στην θέση ενός αποθανόντος γερουσιαστή, γιατί πιστεύεται ότι δεν θα φέρει αντιρρήσεις στις οικονομικές απάτες του πολιτικού αφεντικού και επικεφαλή του τύπου, Jim Taylor (Edward Arnold) και του Joseph Paine, γερουσιαστή της πολιτείας, για το φράγμα στο ποταμό Willow Creek.
Όμως ο Smith δεν είναι πιόνι και τόσο «βολικός», όπως πιστεύουν. Είναι μαχητικός πολιτικός και εμπνέεται από τους αγώνες που έδινε ο πατέρας του μαζί με τον κάποτε ιδεαλιστή Paine, ενάντια στους δυνατούς, ακόμα και όταν αυτοί ήταν χαμένοι εξαρχής. Πιστεύει όπως η πίστη, ότι η ελευθερία, η ισότητα και η αναζήτηση της ευτυχίας είναι αναφαίρετα δικαιώματα κάθε Αμερικανού πολίτη. Έτσι, όταν βρεθεί στην Washington θα αφήσει τους πάντες σύξυλους για να επισκεφθεί το Καπιτώλιο, όπου θα διαβάσει την διακήρυξη της ανεξαρτησίας και το αμερικάνικο σύνταγμα γραμμένο από τον Thomas Jefferson. Θα επισκεφθεί το μνημείο του άγνωστου στρατιώτη στο Arlington, ενώ στο Lincoln Memorial, όπου βρίσκεται το διάσημο άγαλμα του Abraham Lincoln, θα συγκινηθεί όταν δει ένα μικρό παιδί να διαβάζει στον παππού του: «Αυτό το Έθνος με την βοήθεια του Θεού θα δημιουργήσει μια νέα Ελευθερία, όπου η εξουσία του λαού για τον λαό από τον λαό δεν θα εξαφανισθεί από αυτήν την γη». Τέλος πριν αναλάβει το αξίωμα του πηγαίνει να επισκεφθεί το σπίτι του Washington για να εμπνευσθεί. Γι’ αυτόν το παρελθόν είναι κάτι ζωντανό που τον γεμίζει με πατριωτική περηφάνια και τον κάνει να νιώθει μέρος κάτι σημαντικότερου και μεγαλύτερου που είναι η ιστορία του έθνους του.
MR. SMITH GOES TO WASHINGTON, Claude Rains, James Stewart, 1939
Η πρώτη πρόταση του για νομοσχέδιο αφορά μια εθνική κατασκήνωση στις όχθες του Willow Creek, που θα φέρει μαζί αγόρια από κάθε δόγμα, καταγωγή και θέση, για να τους εμφυσήσουν τα αμερικάνικα ιδεώδη και την αλληλεγγύη και να δώσουν μια υγιή ζωή στους νέους της Αμερικής. Όπως λέει και στην Clarissa Saunders που έχει αρχίσει να τον ερωτεύεται για τον ιδεαλισμό του, τα παιδιά ξεχνούν τι σημαίνει η πατρίδα τους διαβάζοντας απλώς την ιστορία στα σχολικά βιβλία. Η ελευθερία είναι πολύτιμη και δεν πρέπει να θάβεται στα βιβλία. Οι άνθρωποι πρέπει να την υπερασπίζονται κάθε μέρα της ζωής τους.
Όταν θα καταθέσει την πρόταση του, ο Taylor και ο Paine θα δουν το σχέδιο τους να ναυαγεί. Ο Taylor θα προσπαθήσει να εξαγοράσει τον Smith και όταν δεν τα καταφέρει, θα αμαυρώσει την υπόληψη του και θα τον αποκλείσει από τον τύπο εξαγοράζοντας κάθε εφημερίδα και ραδιοφωνικό σταθμό της πολιτείας. Έτσι ο ήρωας των ΜΜΕ και του λαού θα πολεμηθεί και θα περιφρονηθεί από αυτούς που τον επευφημούσαν μια εβδομάδα νωρίτερα, θυμίζοντας την Σταύρωση του Χριστού από αυτούς που κάποτε τον λάτρευαν.
Σε αυτόν τον αγώνα εναντίον της πολιτικής διαφθοράς ο Smith θα έχει για μοναδικούς συμμάχους την ερωτευμένη Saunders και τους προσκόπους. Σε αυτούς αρνείται να πει να ξεχάσουν αυτά που έλεγε για την χώρα τους. Ότι ήταν μπούρδες ή ότι αυτή ανήκει στους Taylor. Εντωμεταξύ η γερουσία υποστηρίζει ότι δεν δίνει δεκάρα για τους «φανταχτερούς τους νόμους» αν πίσω από αυτούς δεν υπάρχει η καλοσύνη και αν δεν λαμβάνουν υπόψη τους τον συνάνθρωπο.
Πιστεύοντας σε μια εθνική ιδεολογία που συνδυάζει τον πατριωτισμό με την ελευθερία και την κοινωνική αλληλεγγύη, ο Smith θα γίνει επικίνδυνος για τον Taylor, που θα προσπαθήσει να τον συντρίψει. Ενώ δεν θα διστάσει να απειλήσει με διάφορους τρόπους τους προσκόπους που μοιράζουν δισεκατομμύρια τεύχη της εφημερίδας τους με τους λόγους του Smith.
Διαφθορά, διαπλοκή, αγώνας για το καλύτερο. Βλέποντας όσα γίνονται τον τελευταίο καιρό στην πολιτική σκηνή της Ελλάδας μου ήρθε στο μυαλό πάλι αυτή η ταινία. Πιστεύω πως κάπου υπάρχει ένας Mr. Smith μέσα μας, και αυτή η πίστη θα μου είναι πάντα απαραίτητη.