Η Belleville είναι μια από τις πιο ιδιαίτερες γωνιές της ‘Πόλης του Φωτός’.
Όταν σκεφτόμαστε το Παρίσι μας έρχονται στο μυαλό εικόνες από τον υπερεκτιμημένο πύργο του Άιφελ, το Σηκουάνα, τις γέφυρές του, το ατελείωτο μουσείο του Λούβρου, τη γραφική Μονμάρτρη, τις τεράστιες λεωφόρους με τις πολυκατοικίες τύπου Haussmann και διάφορα άλλα τυπικά “παριζιάνικα κλισέ”. Πράγματι, όλα αυτά αποτελούν τον πολιτισμικό πλούτο του Παρισιού και χάρη σ’αυτά δέχεται κάθε χρόνο απερίγραπτο αριθμό επισκεπτών.
Όμως, εκτός από τις λαμπερές, πλούσιες γειτονιές του, το Παρίσι έχει και τις πιο φτωχικές, τις πιο βρώμικες και παρακμιακές που δεν υστερούν όμως ούτε σε ιστορικό επίπεδο, ούτε σε αισθητικό.
Ο λόγος για την Belleville, μία από τις πιο ιδιόμορφες γειτονιές, στη βορειοανατολική πλευρά της Πόλης του Φωτός. Βρίσκεται στο 20ο γεωγραφικό διαμέρισμα του Παρισιού και κατοικεί το δεύτερο λόφο της πόλης μετά τη Μονμάρτη. Θεωρείται από τις πιο πολυπολιτισμικές και φτωχές γειτονιές αλλά και τις πιο καλλιτεχνικές.
Belleville στα γαλλικά σημαίνει “όμορφη πόλη”, όμως αρχικά το όνομα προέρχεται από την έκφραση “belle vue” που σημαίνει “όμορφη θέα” (κάνοντας αναφορά στην θέα που προσφέρει ο λόφος στη πόλη).
Πριν να θεωρηθεί επίσημα μέρος του Παρισιού το 1860, η Belleville ήταν από τα τυπικά περίχωρα του Παρισιού (faubourgs) που θεωρούνταν κακόφημες γειτονιές. Κατά τη Δεύτερη Γαλλική Αυτοκρατορία (υπό το Ναπολέοντα Γ’) το κέντρο του Παρισιού εξευγενίζεται με αποτέλεσμα ένα μεγάλο πλήθος εργατών και τεχνίτων να εγκατασταθούν στην τότε απομακρυσμένη και ήδη φτωχική Belleville.
Ύστερα, από τα τέλη του 19ου και κατά τη διάρκεια όλου του 20ου αιώνα η Belleville θα γνωρίσει πολύ έντονα το φαινόμενο της μετανάστευσης, πράγμα που της πρόσφερε τον πολυεθνικό χαρακτήρα που έχει μέχρι σήμερα.
Μερικά στιγμιότυπα από την Belleville του 20ου αιώνα, από τον φωτογράφο Robert Doisneau:
Μετανάστες από όλες τις γωνιές του πλανήτη ήρθαν λοιπόν και αναμείχθηκαν με τους εργάτες που κατοικούσαν ήδη εκεί και το αποτέλεσμα ήταν η λαϊκή διάσταση της περιοχής να γίνει εντονότερη. Κάπως έτσι αυξήθηκε και η ποικιλία της. Ποικιλία πολιτισμών, ανθρώπων, γλωσσών, θρησκειών, γεύσεων, χρωμάτων…
Η Belleville είναι πολύ γνωστή για το πλήθος ασιατικών εστιατορίων που μπορούμε να βρούμε εκεί. Πολλά είναι επίσης τα ασιατικά παντοπωλεία που πουλάνε διάφορα “εξωτικά” προιόντα.
Rue de Belleville, ανηφορική οδός, γεμάτη κινέζικα εστιατόρια
Όμως είναι αδύνατο να θεωρηθεί ως μια περιοχή αποκλειστικά ασιατική καθώς, κατεβαίνοντας από το μετρό, θα συναντήσουμε πολύ ετερόκλητους πληθυσμούς.
Εδώ ασιάτες μάγειρες να καπνίζουν έξω από το εστιατόριο τους στο διάλειμμά τους, εκεί μια παρέα ηλικιωμένων από το Μαγκρέμπ να κάθεται στο παγκάκι και να συζητάει, παραπέρα ένας κύκλος αφρικανών, ακόμη πιο πέρα μια συνάντηση νέων bobo παριζιάνων (Bourgeois-Bohème, σα να λέμε αστοί-μποέμ), παραπέρα γραβατωμένοι περαστικοί να περπατούν βιαστικά, ίσα για να μας θυμήσουν πως εξακολουθούμε να βρισκόμαστε στο Παρίσι.
Άραβες πίσω από τους πάγκους τους να πουλάνε ζαχαρωτά. Εδώ πολυκατοικίες σε κλασικό παριζιάνικο στυλ, εκεί ένας γκρι επιβλητικός όγκος μπετόν με μεγάλα μπαλκόνια και πάνω από 6 ορόφους. Τέλος, στενοί ανηφορικοί δρόμοι περιτριγυρισμένοι από μικρά σοκάκια γεμάτα graffiti και στίχους.
Γιατί η Belleville, εκτός από μια περιοχή όπου οι πλυθησμοί αναμυγνείονται, είναι επίσης και ένας χώρος έκφρασης καλλιτεχνών κάθε λογής. Μπορούμε να βρούμε αρκετές γκαλερί στα στενά της, όμως αυτό για το οποίο φημίζεται είναι για τις μεγάλες εκτάστεις street art που θα συναντήσουμε στους τοίχους της.
Rue Denoyez, Paris
Στην περιοχή εκείνη βρίσκεται η οδός Denoyez, ένας στενός, πολύχρωμος πεζόδρομος που αποτελεί τη μεγαλύτερη street art κληρονομιά του Παρισιού.
Συχνά το στενό γεμίζει τραπεζάκια από τα κοντινά καφέ, περαστικούς διψασμένους για χρώμα και ποίηση και καλλιτέχνες που ψάχνουν μια μικρή επιφάνεια τοίχου για να δημιουργήσουν και να αφήσουν τη δική τους πινελιά σε αυτό το υπαίθριο μουσείο τέχνης.
Με μία βόλτα στη γειτονιά, το μάτι του περίεργου και παρατηρητικού περαστικού θα πέσει πολλές φορές πάνω σε διάφορες μορφές έκφρασης, έχοντας την εντύπωση πως κάθε γωνιά της περιοχής έχει μια ιστορία να πει.
Ανεβαίνοντας το λόφο φτάνουμε στο πάρκο της Belleville (Parc de Belleville), το οποίο καταλήγει σε μια ταράτσα απ’όπου έχουμε θέα σε ολόκληρο το Παρίσι.
Η ταράτσα του πάρκου είναι πολύ ιδιαίτερη καθώς δεν προσφέρει απλώς μια υπέροχη θέα στις σκεπές της γαλλικής πρωτεύουσας, αλλά αποτελεί επίσης ένα πανέμορφο καλλιτεχνικό project. Πάνω στις κολόνες της είναι ζωγραφισμένοι διάφοροι χαρακτήρες (διαφορετικοί σε κάθε κολόνα), οι οποίοι βρίσκονται σε τέσσερις διαφορετικές στάσεις, εάν κοιτάξουμε την κολόνα από κάθε της πλευρά.
Στην τελευταιά του στάση, κάθε χαρακτήρας φαίνεται να ανεβαίνει προς τα πάνω και να χάνεται σε ένα χρωματιστό σύννεφο. Να πρόκειται άραγε για μια αλληγορία του ονείρου και της φαντασίας; Η ερμηνεία δική σας.
Εν ολίγοις, η Belleville σαν περιοχή προσφέρει ένα ταξίδι στο Χώρο και το Χρόνο μέσα από την ποικιλία των πληθυσμών, των γεύσεων, της ιστορίας και της καλλιτεχνικής της διάστασης.
Το να ταξιδέψει κανείς στην Κίνα και την Αφρική, να συγκινηθεί από χρώματα και μορφές, περνώντας μέσα από ταγγαρισμένα κτήρια κλασικής παριζιάνικης αρχιτεκτονικής που θυμίζει 19ο αιώνα, χωρίς να απομακρύνεται από την αστική ασχήμια μιας δυτικής μεγαλούπολης, γίνεται ένα τσιγάρο δρόμος…
“Στην Belleville (όμορφη πόλη),
tags, graffitis
και λοιπά κάνουν την
πόλη όμορφη!”