Το καλοκαίρι έχει σχεδόν μπει, οι εξετάσεις/στικές λίγο-πολύ τελειώνουν και η έναρξη των Pride κοντοζυγώνει (*μπάτσοι-γουρούνια-δολοφόνοι*).
Τη χρονιά που γράφεται αυτό, το περιβόητο Athens Pride κλείνει δεκαετία, το Thessaloniki Pride γίνεται τεσσάρων, και το μικιό Crete Pride γιορτάζει γεννητούρια.
How fast they grow up…
Ακούγοντας για αυτό, πολλοί έχουμε κατά καιρούς αναρωτηθεί:
«Και δηλαδή, γιατί να πάει κανείς στο Pride;»
Επειδή γενικά δεν μου αρέσει να λέω στους ανθρώπους τι να κάνουν (προτιμώ να το κάνουν χωρίς να χρειαστεί να τους το πω, μουαχαχα) και είμαι λίγο της λογικής του «Μη θες; Μη σώσεις» θα προσπαθήσω να θέσω το όλο θέμα στα πλαίσια του:
«Γιατί το θεωρώ καλή ιδέα να πάει κανείς στο Pride;».
(Άλλωστε, το τελευταίο που χρειάζεται ένα Pride είναι άτομα που πήγαν με το ζόρι).
Και πιστέψτε με, προσωπικά δεν ξέρω αν έχω να κερδίσω κάτι με το να πείσω περισσότερο κόσμο να έρθει
(Διότι έχουμε και μια ελαφριά αυτοδιάγνωστη αγοραφοβία και προσπαθούμε να την διαχειριστούμε. Ο Κυριάκος ο υποχόνδριος θα με καταλάβει).
Εδώ στο πρώτο Pride που είχα βρεθεί ever (με την γιαγιά, την μαμά και την αδερφή μου σε μια μικρή πόλη της βόρειας Γερμανίας), μη γνωρίζοντας κιόλας πως θα γινόταν εκείνη την ημέρα, εκδηλώθηκε πάλι η βαθιά μου δυσλειτουργία όταν βρίσκομαι με πολύ κόσμο: Γλίστρα λόγω βροχής και παρ’ολίγον πέσιμο πάνω σε δύο τύπους που εκείνη τη στιγμή φιλιούνταν. Ένα ακόμα ρεζιλίκι που δεν μου επιτράπηκε να μείνει προσωπικό.
Και να ‘ταν μόνο αυτά 😉
Τέλος πάντων. Ας απευθύνουμε καταρχάς την κλασσική ερώτηση που τίθεται πάντα στη συζήτηση αυτή, που δεν είναι άλλη παρά: «Γιατί να μην υπάρχει και Straight Pride;»
Οι απαντήσεις είναι πολλές.
Καταρχάς, διότι οι straight άνθρωποι δεν βρίσκονται στην (πολλές φορές δύσκολη) θέση να μιλήσουν στους δικούς τους για τον σεξουαλικό τους προσανατολισμό, καθώς θεωρείται πως είναι ο «δεδομένος».
Κατά συνέπεια δεν φοβούνται μήπως χάσουν φίλους ή τους αποκληρώσουν οι γονείς τους.
Δεν στερούνται τα βασικά τους δικαιώματα και δεν φοβούνται μήπως χάσουν τη δουλειά τους λόγω του σεξουαλικού τους προσανατολισμού.
Δεν διστάζουν να εκφράσουν δημόσια τρυφερότητα με τον/την σύντροφό τους, φοβούμενοι μήπως υποστούν λεκτική ή σωματική βία και παρενόχληση.
Δεν υποτίμησαν ποτέ τους εαυτούς τους από ενοχή, φόβο ή ανασφάλεια.
Και ούτω καθεξής.
(Το ίδιο ισχύει και για cis άτομα, δηλαδή άτομα των οποίων η έμφυλη ταυτότητα συμβαδίζει με το βιολογικό τους φύλο, αντίθετα με διεμφυλικούς {transgender} ανθρώπους. Αν και το Athens Pride ομολογουμένως έχει κατακριθεί για τη στάση του απέναντι στην συγκεκριμένη μειονότητα).
Το Pride είναι απλά μια ημέρα που μας θυμίζει πως υπάρχει κόσμος ο οποίος στερείται καθημερινά τα δικαιώματά του. Και η ονομασία “Pride” (Υπερηφάνεια) δηλώνει ότι τα άτομα αυτά δεν πρόκειται να ντραπούν για αυτό που είναι, άσχετα με το πόσο προσπαθεί η κοινωνία να τους χαρακτηρίσει ανώμαλους (και άλλα κοσμητικά επίθετα).
Δεν σημαίνει πως θεωρούνται ανώτερα από τις υπόλοιπες κοινωνικές ομάδες, παρά μόνο πως είναι υπερήφανα που έχουν τη δύναμη να εκφραστούν ελεύθερα και που δεν καταπιέζουν τους εαυτούς τους.
Aν ακόμα μας ενοχλεί η λέξη «Pride» αυτή καθ’αυτή, πρέπει να έχουμε στο νου μας το ότι η έννοια βγήκε πριν πολλές δεκαετίες, όταν ακόμα το στίγμα ήταν πολύ μεγαλύτερο, και ήταν η πλέον κατάλληλη για να περιγράψει την επιθυμία για απελευθέρωση και να ταυτιστεί ο κόσμος με αυτήν. Όπως η έννοια του φεμινισμού, που δεν αναφέρεται μόνο σε γυναίκες.
Το να αναρωτιόμαστε τώρα, το γιατί μια κοινωνικά μη καταπιεσμένη ομάδα (δηλαδή αυτή των straight/cis ατόμων) δεν έχει την δική της πορεία και φεστιβάλ, είναι σαν να ρωτάμε γιατί να μην υπάρχουν πορείες για τα δικαιώματα των λευκών, αφού υπάρχουν για τους μαύρους.
Ακόμα, πρέπει σιγά σιγά να καταλάβουμε πως το ότι είσαι straight δεν σημαίνει πως δεν μπορείς να πας στο Pride με ή χωρίς τον/την σύντροφό σου.
Το όλο νόημα του να πας είναι για να εκφράσεις υποστήριξη, δεν θα σε θεωρήσει κανείς (και δεν θα πρέπει να σε θεωρήσει κανείς) προκλητικό που επέλεξες να παρευρεθείς, όντας διαφορετικός.
Ίσα ίσα, υποτίθεται πως η διαφορετικότητα είναι καλοδεχούμενη και οι ταμπέλες δεν έχουν σημασία. Ο ρατσισμός και τα εγκλήματα μίσους μας αφορούν όλους και όλοι αγαπάμε άτομα που ανήκουν σε μειονοτικές ομάδες, είτε το ξέρουμε είτε όχι. Όλοι έχουμε φίλους, συγγενείς και γνωστούς που υποφέρουν και που μπορούν να κινδυνεύουν από το μίσος.
(Τώρα αν λυσσάς για ταμπέλα, μπορείς να πεις ότι είσαι Ally, δηλαδή υποστηρικτής/σύμμαχος. Solved).
Δεν θα περάσεις από ηλεκτρονικό σύστημα ανίχνευσης σεξουαλικού προσανατολισμού, δεν θα σου ζωγραφίσουν ένα S στο κούτελο και δεν θα σε περιλούσουν με glitter και πούπουλα αν σε δουν αγκαλίτσα με το ταίρι σου (εκτός και αν τους το ζητήσεις ευγενικά).
Ούτε θα σε περιφέρουν με το άρμα για παραδειγματισμό (ποιος νομίζεις ότι είσαι; ποδαράκια!).
Άσε που δεν χρειάζεται καν να γνωρίζεις άτομα της κοινότητας για να παρευρεθείς.
Εξάλλου, με συντηρητικούς υπολογισμούς, πρακτικά δεν είναι εφικτό να φτιαχτούν καρτελάκια για τον καθένα που θα γράφουν:
«Γεια, είμαι ο Σωτήρης και είμαι Γκέι»,
«Γεια, είμαι η Κατερίνα και είμαι Μπάι»,
«Γεια, είμαι ο Τάσος και είμαι Στρέιτ, αλλά ήρθα με τον Σωτήρη και την Κατερίνα».
Μαθηματικός εφιάλτης.
Τώρα αν γενικότερα φοβάσαι μήπως δώσεις λάθος εντύπωση και στην πέσει κανείς, μπορείς πάντα να διευκρινίσεις ευγενικά τις προθέσεις σου ή να αρνηθείς, όπως κάνει ο κόσμος.
Κοινώς: «Είσαι straight ή/και cis; Δεν πειράζει, glad you could join anyway».
Τώρα, σε γενικότερα πλαίσια, πολλά άτομα (straight και μη) θεωρούν ότι το Pride είναι ένας ακόμα τρόπος να περιθωριοποιηθούν τα LGBTQI άτομα από την υπόλοιπη κοινωνία. Δεν θα έλεγα πως είναι έτσι.
Είναι μια ωραία αφορμή να δεις και να γνωρίσεις κόσμο (αχ δικό σου είναι το σκυλάκι;), να περάσεις καλά με τους φίλους σου (αν έχεις #κακιούλες), να ενημερωθείς για πράγματα και στην τελική να διαμορφώσεις πιο σφαιρικά τις απόψεις σου (Γιατί Ok, μπορεί να μην σου αρέσει κιόλας. Ποτέ δεν θα ξέρεις όμως αν δεν πας).
Δεν σου είπαμε βέβαια και να γίνεις αρχι-hater. Μεταξύ άλλων γιατί δεν θα τα καταφέρεις ποτέ, καθώς και τον τίτλο αυτό τον έχουν άτομα σαν την Ελένη Λουκά που ταιριάζει με το Pride, όπως το Grinch με τα Χριστούγεννα.
Επιπλέον, έχει εκδηλώσεις όλη τη μέρα και έχει κάτι για όλους. Λίγο συζήτηση, λίγο πάρτυ και χορός, λίγο πορεία, λίγο άραγμα στο γρασιδάκι, λίγο facepainting, λίγο συλλογή έντυπου και μη υλικού (πάρε τσάντα για το χαρτομάνι) και ούτω καθεξής. Υπάρχουν, βλέπεις, εναλλακτικές, για αυτούς που επιθυμούν κάτι πιο «σοβαρό». Ίσα ίσα, ο ίδιος ο κόσμος συνήθως δεν επιλέγει να παρευρεθεί στις συζητήσεις και στην ενημέρωση και προτιμά την πορεία και το πάρτυ. Διαλέξεις και ομιλίες εξάλλου γίνονται και τον υπόλοιπο χρόνο, οπότε αν δεν πηγαίνεις από μόνος/η σου ούτε σε αυτές, δεν σου φταίει το Pride που έχει τον εύθυμο και ανάλαφρο χαρακτήρα.
Ακόμα, ακούγονται συχνά σχόλια του τύπου «Πιστεύω ότι είναι υπερβολικό και πως θέλουν να προκαλέσουν», «Πώς να εξηγήσω στο παιδί μου αυτό που βλέπει;» και ούτω καθεξής. Προσωπικά θεωρώ αυτό που πολλοί ονομάζουν υπερβολή πανέμορφο, διότι δεν γίνεται με κακή πρόθεση, παρά για να περάσει κανείς καλά και να εκφραστεί.
Δεν γίνονται δημόσια όργια η κάτι τέτοιο, ο κόσμος απλά χορεύει, φιλιέται, κάποιοι/ες είναι ντυμένοι/ες πιο ελαφρά (γιατί καλοκαίρι είναι κιόλας, έλεος) ή με ρούχα διαφορετικά από αυτά που τους «υπαγορεύει» το φύλο τους.
Από την αυγή του πολιτισμού όλοι οι άνθρωποι θέλουμε να δηλώσουμε κάτι με το ντύσιμό μας, άρα όλοι, με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο, «προκαλούμε».
Και δεν ξέρεις πόσοι άνθρωποι μπαίνουν καθημερινά σε καλούπια, επιλέγοντας να ντυθούν «σεμνά και αδιάφορα», προκειμένου να διασφαλίσουν την ψυχολογική και σωματική τους ακεραιότητα από τη στιγμή που θα πατήσουν το πόδι έξω από το σπίτι.
Επίσης, τα ΜΜΕ καθημερινά επιλέγουν να δείχνουν πολύ πιο χυδαίες εικόνες και μηνύματα στον κόσμο, παρά το παιδί με το φουστάνι πάνω στο άρμα.
Και αν το παραπάνω δεν σε πείθει για την ακεραιότητα του μικρού παιδιού, προσωπικά το θεωρώ πολύ πιο αμήχανη και ψυχοφθόρα στιγμή να μιλήσω σε έναν μικρό άνθρωπο για τον ρατσισμό και την ομοφοβία, παρά να του εξηγήσω την αγάπη και τον σεβασμό στη διαφορετικότητα, ενώ κρατάει ένα μπαλόνι.
«Μα τι συμβολίζει το ουράνιο τόξο στην σημαία;»
Δυστυχώς βέβαια, πολλά άτομα (και συνήθως πιο νεαρής ηλικίας) διστάζουν να πάνε στο Pride λόγω φόβου. Μήπως το μάθουν οι γονείς μου, μήπως με δει κάποιος γνωστός, μήπως εμφανιστούν φασίστες, κτλ.
Ως προς την πρώτη ανησυχία, ως άτομο του οποίου οι γονείς, και δη ο πατέρας του, το στέλνει κάθε χρόνο on my way για το Pride με παραγγελιές όπως: να μην τσακωθείς με την αδερφή σου, να μην πιεις πολύ Shark γιατί θα βρυκολακιάσεις το βράδυ και να περάσεις από το περίπτερο να δώσεις χαιρετισμούς στους συντρόφους από την οργάνωση, δεν μπορώ να προσποιηθώ πως γνωρίζω αυτήν την καταπίεση.
Το μόνο που μπορώ να πω, είναι πως δεν μπορούμε πάντα να ζούμε στην σκιά των γονιών μας και πως δεν θα ήταν δίκαιο για κανέναν να στερηθούμε μια ευκαιρία να εκφραστούμε και να διασκεδάσουμε, που μπορεί πολύ γρήγορα να εξελιχθεί σε απωθημένο.
Τώρα, αν φοβάσαι να πετύχεις κάποιον γνωστό σου, well, μισή χαρά δική του, μισή χαρά δική σου, αν καταλαβαίνεις τι θέλω να πω 😉
Ως προς την απειλή από φασιστικές οργανώσεις, θέλω να πιστεύω πως δεν υπάρχει σοβαρός λόγος να ανησυχεί κανείς. Σίγουρα, τα αποθέματα γκλίττερ που μπορεί να πετάξει κανείς για να προστατευτεί είναι περιορισμένα, αλλά πέρα από την πλάκα, εξ ορισμού οι διοργανωτές φροντίζουν να δώσουν μεγάλη βαρύτητα στην προστασία των παρευρισκόμενων κάθε χρόνο.
Τις πιθανότητες κινδύνου μειώνει επίσης η αναλογία του κόσμου που βρίσκεται εκεί, σε αντίθεση με τον κόσμο που έρχεται για να δημιουργήσει πρόβλημα.
Φυσικά, πάντα είναι καλό να προσέχουμε και να έχουμε το νου μας, όμως μην ξεχνάμε πως αυτό αποτελεί ζήτημα και σε άλλες πορείες σε αντιρατσιστικά φεστιβάλ.
Καταλήγοντας, πρέπει να σκεφτούμε πως εδώ γίνονται τόσα φεστιβάλ χρωμάτων, τόσα Neon Parties, τόσα Flash Mobs και παρεμφερή, γιατί να μην πας σε ένα φεστιβάλ που έχει στοιχεία από όλα αυτά και το οποίο έχει και κοινωνική αξία και σου δίνει την ευκαιρία να κάνεις κάτι καλό για εσένα, αλλά και για μια άλλη κοινωνική ομάδα (είτε ανήκεις σε αυτήν, είτε όχι);
Από προσωπική εμπειρία έχω να πω πως, ως τώρα, όποτε πήγα με φίλους μου που αρχικά δίσταζαν, αλλά ήρθαν τελικά με τη θέλησή τους (όχι χωρίς λίγα μουρμουρητά, που ΙΣΩΣ και να μου άξιζαν γιατί καλή γκρινιαρίτα είμαι και εγώ όλο τον υπόλοιπο χρόνο), τους άρεσε και ήρθαν ξανά και ξανά μαζί μου.
Ίσα ίσα, συχνά βοηθάει να έρχεσαι με κάποιον που έχει ήδη πάει, διότι έχει συνηθίσει και θα ξέρει να σε κατατοπίσει. Αν δεν έχεις τέτοιο άτομο, ρώτα κάποιον κολλητό ή κάποια κολλητή. Ίσως σε εκπλήξει θετικά η απάντηση.
Όποτε δεις ότι σταματάει να έχει πλάκα, φεύγεις.
Κοινώς, η απάντηση στην ερώτηση που τέθηκε στον τίτλο, είναι απλή.
«Γιατί όχι;»
