Οι περισσότεροι από εμάς ανακαλύπτουν τις πρώτες γκρι τρίχες τους στα 30, κυρίως κοντά στις φαβορίτες και αργότερα στο κεφάλι. Ενώ πολλοί θεωρούν αρκετά σέξι το ασπρόμαυρο χρώμα στο μαλλί, άλλοι κάνουν μεγάλες προσπάθειες να το κρύψουν.
Σύμφωνα με τον κανόνα των γκρι μαλλιών, κοντά στην ηλικία των 50 ο μισός πληθυσμός θα έχει χάσει το 50% του χρώματος των μαλλιών του. Όταν οι ερευνητές εξέτασαν αυτό τον κανόνα, ανακάλυψαν ότι το 74% των ατόμων ηλικίας 45 έως 65 ετών είχαν γκρι μαλλιά, έντασης 27% κατά μέσο όρο.
Γενικά, οι άντρες έχουν περισσότερες γκρι τρίχες από τις γυναίκες. Οι Ασιάτες και οι Αφρικανοί έχουν λιγότερες γκρι τρίχες από τους Καυκάσιους τύπους.
Τι καθορίζει το χρώμα στα μαλλιά;
Το χρώμα στα μαλλιά παράγεται από κύτταρα, γνωστά ως μελανοκύτταρα, τα οποία μεταναστεύουν στο βολβό της τρίχας κατά τη διάρκεια της ενδομήτριας ζωής. Παράγουν μελανίνη, που είναι ενσωματωμένη στις ίνες των τριχών που μεγαλώνουν, ώστε να παράγουν μαλλιά σε μια περίπλοκη συλλογή φυσικών αποχρώσεων.
Το χρώμα των μαλλιών εξαρτάται από την παρουσία και την αναλογία των δύο ομάδων μελανίνης: την ευμελανίνη (καστανό χρώμα) και φαιομελανίνη (κόκκινο χρώμα). Ενώ οι ποικιλίες στην αναλογία των αποχρώσεων μπορούν να παραγάγουν ένα μεγάλο αριθμό χρωμάτων και τόνων, τα αδέρφια συνήθως έχουν παρόμοιο χρώμα μαλλιών.
Ποικίλλει σύμφωνα με την καταγωγή του σώματος, με τις βλεφαρίδες να είναι όσο πιο σκούρες γίνεται, γιατί περιέχουν υψηλά επίπεδα ευμελανίνης. Τα μαλλιά στο κεφάλι συνήθως είναι πιο ανοιχτόχρωμα από το τρίχωμα του εφηβαίου, με μια πιο απαλή κόκκινη απόχρωση, εξαιτίας της περισσότερης φαιομελανίνης. Η κόκκινη απαλή απόχρωση είναι κοινή και στις μασχάλες, αλλά και στο μούσι, ειδικά σε άτομα με καστανό χρώμα μαλλιών.
Οι ορμόνες, όπως η ορμόνη που τονώνει τα μελανοκύτταρα, μπορούν να σκουρύνουν τα ανοιχτόχρωμα μαλλιά, όπως και οι υψηλές ποσότητες οιστρογόνων και προγεστερόνης, που εκκρίνονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Συγκεκριμένα φάρμακα, όπως αυτά που αποτρέπουν την ελονοσία, μπορούν να ανοίξουν το χρώμα των μαλλιών, ενώ κάποια φάρμακα επιληψίας μπορούν να τα σκουρύνουν.
Τα ξανθά παιδιά τείνουν να βλέπουν τα μαλλιά τους πιο σκούρα στην ηλικία των 7 και 8 ετών. Αυτός ο μηχανισμός είναι άγνωστος και πιθανόν να μη σχετίζεται με τις ορμόνες, καθώς το σκούρο χρώμα προηγείται της εφηβικής ηλικίας για μερικά χρόνια.
Οι νέοι γονείς συνήθως βρίσκουν το πρώτο τρίχωμα των μαλλιών του μωρού τους πιο σκούρο απ’ ότι περίμεναν. Αφού πέσουν τα πρώτα μαλλιά και αντικατασταθούν, κοντά στους 8 με 12 μήνες, τότε καταλαβαίνουμε ξεκάθαρα το χρώμα των μαλλιών.
Ανάπτυξη
Η ανάπτυξη των ανθρώπινων τριχών είναι κυκλική. Κατά τη διάρκεια της αρχικής φάσης, τα μαλλιά αναπτύσσονται συνεχώς κατά 1 εκατοστό το μήνα. Η φάση αυτή μπορεί να διαρκέσει 3 με 5 χρόνια στο κεφάλι και να παράγει τρίχες που μακραίνουν κατά 36 με 60 εκατοστά!
Στο τέλος αυτής της φάσης, ο θύλακας κλείνει, η ανάπτυξη σταματά και δε ξαναξεκινά για 3 μήνες. Τότε, τα μαλλιά πέφτουν και ο θύλακας μένει άδειος μέχρι να ξαναξεκινήσει η φάση της ανάπτυξης.
Η παραγωγή του χρώματος, επίσης, λειτουργεί με βάση τον κύκλο του μαλλιού. Όταν τα κύτταρα του χρώματος σταματούν στο τέλος ενός κύκλου και αποτυγχάνουν να επαναλειτουργήσουν όταν ξεκινήσει ο επόμενος, τα μαλλιά γίνονται γκρι.
Η απώλεια χρώματος
Οι γενετικοί παράγοντες φαίνεται να είναι σημαντικοί στο να καθορίσουν πότε τα μαλλιά γίνονται γκρι. Τα ομοζυγωτικά δίδυμα εμφανίζουν γκρι τρίχες στην ίδια ηλικία, στον ίδιο βαθμό και με το ίδιο τρόπο. Δεν έχουμε καταφέρει, όμως, να ταυτοποιήσουμε τα γονίδια που το ελέγχουν.
Δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι η εκκίνηση του κύκλου των γκρι μαλλιών συνδέεται με το στρες, τη διατροφή ή τον τρόπο ζωής. Συγκεκριμένες αυτό-άνοσες ασθένειες, όπως η λεύκη και η αλωπεκία, μπορούν να καταστρέψουν τα κύτταρα χρώματος και να προκαλέσουν το γκριζάρισμα. Ωστόσο, αυτές οι συνθήκες δεν είναι τόσο συνηθισμένες και μπορούν να εξηγήσουν μόνο ένα μικρό κομμάτι του γκριζαρίσματος.
Το πρόωρο γκριζάρισμα συμβαίνει λόγω συνδρόμων πρόωρης γήρανσης, όπως η προγηρία του Hutchinson και το σύνδρομο Werner, όπου η γήρανση σε κάθε σημείο του σώματος επιταχύνεται. Το πρόωρο γκριζάρισμα μπορεί να εμφανιστεί σε άτομα με αναιμία, σύνδρομο Down ή αυτό-άνοση θυροϊδίτιδα.
Γιατί, λοιπόν, δεν επαναλειτουργεί η παραγωγή χρώματος;
Στο τέλος του κύκλου ανάπτυξης μαλλιών, μερικά μελανοκύτταρα παραγωγής χρώματος καταστρέφονται και πεθαίνουν. Αν η δεξαμενή των μελανοκυττάρων στην κορυφή των θυλάκων στην τρίχα μπορεί να ξαναγεμίσει το βολβό, αυτό βοηθά στη συνέχιση της παραγωγής χρώματος. Όταν η δεξαμενή εξαντληθεί, η παραγωγή χρώματος σταματά και τα μαλλιά γκριζάρουν.
Οι επιστήμονες γνωρίζουν εδώ και καιρό ότι για να αποτρέψουν τα μαλλιά από το να γκριζάρουν, θα πρέπει είτε να επιμηκύνουν τη ζωή των μελανοκυττάρων στους βολβούς των μαλλιών – προστατεύοντας από κάποιο τραυματισμό – ή να επιμηκύνουν τη δεξαμενή μελανοκυττάρων στην ανώτερη περιοχή των θυλάκων των τριχών, ώστε να συνεχίζουν να αντικαταστήσουν όσα κύτταρα χρώματος έχουν χαθεί.
Μια ομάδα Γάλλων ερευνητών ταυτοποίησαν μια νέα σειρά παραγόντων που προστατεύουν τα μελανοκύτταρα στους θύλακες των τριχών από ζημιές στο τέλος του κύκλου ανάπτυξης μαλλιών. Αυτή επιτρέπει την επανεκκίνηση της παραγωγής χρώματος στον επόμενο κύκλο.
Οι παράγοντες λειτουργούν μιμούμενοι τη δράση ενός ενζύμου, της λεγόμενης ντοπαχρώμης ταυτομεράσης. Αυτό το ένζυμο είναι το φυσικό αντιοξειδωτικό στο βολβό της τρίχας που προστατεύει τα μελανοκύτταρα από την οξείδωση. Αναπαράγοντας τα αποτελέσματα της ντοπαχρώμης ταυτομεράσης, ο μεταβολισμός των μελανοκυττάρων και η επιβίωσή του βελτιώνεται.
Οι νέοι παράγοντες μετασχηματίζονται σε ένα προϊόν που μπορεί να εφαρμοστεί ως σπρέι serum ή σαμπουάν. Αλλά δε θα χρωματίσουν τα γκρι μαλλιά ή θα αναστήσουν τα νεκρά κύτταρα που παράγουν χρώμα στα μαλλιά. Απλά θα προστατεύσουν τα μελανοκύτταρα.
Επομένως, γι’ αυτούς που δεν μπορούν να συνηθίσουν τα γκρίζα μαλλιά και το σέξι λουκ, υπάρχουν και καινούριες επιλογές στον ορίζοντα.