Τι κάνει τα παιδάκια χαριτωμένα;
Πέρα από το μέγεθός τους, την αγνότητα των λόγων τους, το χαμόγελό τους, την όρεξή τους για περιπέτεια, την εμπιστοσύνη που δείχνουν χωρίς να κρίνουν, είναι και η αθωότητα και ευαισθησία τους που τα ωθεί να ψάχνουν για προστάτες, την αγκαλιά των γονιών τους.
Γι’ αυτό το λόγο, έχοντας ήδη προστάτες, δεν αγκαλιάζουν και δεν φιλούν τους πάντες: θείους-θείες, μακρινούς ξαδέρφους και μπατζανάκηδες…
«Θα ήθελα να πας και ν’ αγκαλιάσεις τη γιαγιά», λένε συνήθως οι γονείς…
Κι αν δεν το έκανε;
Στην πραγματικότητα δε χρειάζεται. Δε χρειάζεται να αγκαλιάζει ή να φιλάει οποιονδήποτε επειδή το λένε οι γονείς του ή τα αδέρφια του. Το παιδί έχει δικά του ισχυρά ένστικτα που του λένε να μην αγγίξει κάποιον που δε θέλει να αγγίξει.
Το σώμα του είναι δικό του.
Δεν ανήκει στους γονείς του, στη δασκάλα του, στη δασκάλα χορού ή στον προπονητή ποδοσφαίρου. Ενώ θα πρέπει να σέβεται τους ανθρώπους, δε χρειάζεται να πρέπει να προσφέρει και τη φυσική στοργή του σώματός του για να τους ευχαριστήσει. Όσο πιο νωρίς μάθει ότι το σώμα του ανήκει σ’ εκείνο και είναι δική του ευθύνη, τόσο καλύτερο γι’ αυτό.
Η δίκη για τον Jerry Sandusky, πρώην προπονητή ποδοσφαίρου της Πενσυλβάνια, ο οποίος κατηγορήθηκε για σεξουαλική κακοποίηση των νεαρών αγοριών, είναι ένα σαφές παράδειγμα γιατί θα πρέπει να διδάσκουμε τα παιδιά μας να λένε όχι σε κάποιον ενήλικο που απλώνει χέρι πάνω τους – ακόμα κι αν φαίνεται φιλικό χέρι.
«Όταν αναγκάζουμε τα παιδιά να παραδοθούν σε μια ανεπιθύμητη ένδειξη στοργής ώστε να μην προσβάλλουν το συγγενή ή να μην πληγώσουν τα συναισθήματα ενός φίλου, τα διδάσκουμε ότι το σώμα τους δεν ανήκει σε αυτά, διότι πρέπει να παραμερίσουν τα δικά τους συναισθήματα για το τι αισθάνονται σωστό και τι όχι», είπε η Irene van der Zande, συν-ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Kidpower Teenpower Fullpower International, μιας ΜΚΟ που ειδικεύεται στο να διδάσκει την προσωπική ασφάλεια και αποτροπή της βίας. «Αυτό οδηγεί τα παιδιά στη σεξουαλική κακοποίηση, τις έφηβες να υποβάλλονται σε σεξουαλική συμπεριφορά «θα του αρέσω» και τα παιδιά να προχωρούν σε bullying γιατί όλοι “διασκεδάζουν”».
Προστασία ενάντια στους εκμεταλλευτές
Το να αναγκάζουμε τα παιδιά να αγγίζουν ανθρώπους όταν δεν θέλουν, τα κάνει ευάλωτα σε άτομα που παρενοχλούν και κακοποιούν σεξουαλικά, τα περισσότερα από τα οποία είναι γνωστά στα παιδιά που κακοποιούν, σύμφωνα με την Ursula Wagner, κλινικός πνευματικής υγείας στο πρόγραμμα FamilyWorks στην Heartland Alliance στο Chicago. Κανένα απ’ τα παιδιά θύματα σεξουαλικής κακοποίησης ή επίθεσης που έχει συμβουλεύσει δε δέχτηκαν επίθεση από ξένους, όπως δήλωσε.
Κάποιες φορές το παιδί πιάνεται από κάτι περίεργο που μπορεί να έχει ο κουμπάρος, το οποίο κανείς δε βλέπει. Μπορεί να μην είναι κακοποιός. Μπορεί, απλά, να μην έχει καμία αίσθηση ορίων ή να γαργαλάει πολύ, κάτι που μπορεί να είναι βασανιστήριο για ένα άτομο που δεν του αρέσει. Ή μπορεί να είναι κακοποιός.
«Στέλνει μήνυμα ότι υπάρχουν συγκεκριμένες καταστάσεις που δεν μπορούν να αποφασίσουν τι να κάνουν με το σώμα τους», λέει η Wagner. «Αν είναι υποχρεωμένα να είναι στοργικά ακόμα κι αν δεν το θέλουν, τα κάνει ευάλωτα στη σεξουαλική κακοποίηση αργότερα».
Να περιμένουμε μέχρι να παρουσιαστεί πρόβλημα;
Η σύμβουλος γονέων, Sharon Silver, εργάστηκε σκληρά να καλλιεργήσει τον ανιχνευτή των παιδιών της. Όπως λέει και η ίδια, οι γιοι της πολύ εύκολα κατανοούν διακριτικά στοιχεία που δείχνουν ότι κάτι δεν είναι σωστό με τα συγκεκριμένα άτομα ή τις καταστάσεις.
«Είναι κάτι που μέσα σου σού λέει ότι κάτι δεν πάει καλά», δήλωσε η Silver. Το να εκπαιδεύεις το παιδί σου να προσέχει αυτά τα ένστικτα, ίσως να το προστατεύσουν στο μέλλον.
Κάνοντας σεξ για την ευχαρίστηση του άλλου
Θα ήθελες η κόρη σου να κάνει σεξ με το φίλο της, απλά και μόνο για να τον ικανοποιήσει; Οι γονείς που δικαιολογούν το να ζητήσουν απ’ το παιδί τους να φιλήσει τη γιαγιά, θα πουν «Είναι διαφορετικό».
Όχι, δεν είναι, σύμφωνα με τη συγγραφέα Jennifer Lehr, που γράφει το δικό της blog για τον τρόπο που ανατρέφει τα παιδιά της. Η εντολή που δίνεις στα παιδιά να φιλήσουν ή ν’ αγκαλιάσουν έναν ενήλικο που δε θέλουν ν’ αγγίξουν, τα διδάσκει να χρησιμοποιούν το σώμα τους για να ευχαριστήσουν εσένα ή κάποιον άλλον που έχει εξουσία ή, στην πραγματικότητα, όλους.
«Το μήνυμα που λαμβάνει το παιδί δεν είναι μόνο ότι είναι υπό τη δική του ευθύνη η συναισθηματική κατάσταση ενός άλλου ανθρώπου, αλλά ότι πρέπει επίσης να θυσιάσει το δικό του σώμα για να φτιάξει τη διάθεση κάποιου άλλου ή να ικανοποιήσει την ανάγκη του για αγάπη ή στοργή», γράφει η Lehr.
«Σίγουρα, κανένας γονιός δε θα επιθυμούσε για τον έφηβό του ή το νεαρό ενήλικα, που έχει αναθρέψει, να αισθανθεί πίεση να ανταποδώσει μια ανεπιθύμητη σεξουαλική προκαταβολή, αλλά πολλοί διδάσκουν τα παιδιά τους σε νεαρή ηλικία ότι η δουλειά τους είναι να χρησιμοποιούν το σώμα τους για να κάνουν τους άλλους ευτυχισμένους», προσθέτει.
Δεν πρέπει να είμαστε αγενείς
Είναι στην πραγματικότητα ζήτημα τρόπων ευγένειας;
Ίσως όχι, αφού όταν έρθει η ώρα των αποχαιρετισμών, το παιδί θα χαιρετήσει ή θα σου δώσει ένα high-five. Επίσης, το παιδί θα ξέρει πώς να στρώσει το τραπέζι και πώς να βάλει τα μαχαιροπίρουνα δίπλα στα πιάτα. Θα ξέρει να λέει «ευχαριστώ» και «παρακαλώ».
«Όταν τα παιδιά είναι πολύ μικρά ή πολύ ντροπαλά, οι γονείς μπορούν να τους δίνουν διαφορετικές επιλογές για να συμπεριφέρονται με σεβασμό και φροντίδα προς τους άλλους», λέει η van der Zande. «Μέχρι την ηλικία των 6 ή 7, ακόμα και τα ντροπαλά παιδιά χαιρετούν με χειραψία ή με την παλάμη τους ή κάνουν κάτι για να επικοινωνήσουν. Οι τρόποι – το να συμπεριφέρονται με σεβασμό και φροντίδα – είναι κάτι διαφορετικό από τη φυσική ένδειξη στοργής».
Απαιτεί περισσότερη δουλειά
Σίγουρα απαιτεί περισσότερη δουλειά να δημιουργήσεις υγιείς σχέσεις και να μην πληγώσεις συναισθήματα από το να δώσεις την εντολή στο παιδί σου να αγκαλιάσει ή να φιλήσει κάποιον, όποτε το ζητάς εσύ. Τα περισσότερα μέλη της οικογένειάς μας μένουν μακριά, οπότε είναι σημαντικό για το παιδί να γνωρίζει για τα άτομα που δε βλέπει καθημερινά.
Τα τηλεφωνήματα, το Skype, τα δώρα είναι μερικές λύσεις. Εκτός από το να βλέπει τα άτομα μετά από ώρες ταξιδιού, το παιδί μπορεί να συζητάει για αυτά μέσα στο σπίτι: με ποιον τρόπο είναι συγγενείς, πόσο σημαντικοί είναι για τους γονείς και τι γίνεται συνήθως στις επισκέψεις τους. Επίσης, μπορεί να ασχολείται με αυτά, ώστε να μάθει να τα εμπιστεύεται.
Δεν είναι πιο όμορφο να γνωρίζουν οι συγγενείς ότι το παιδί από μόνο του θέλει να τα αγκαλιάσει; Όχι από υποχρέωση ή από άμεση εντολή της μαμάς.
Έτσι θα είναι πιο αληθινό.