Η Φραγκίσκα Μεγαλούδη μας μίλησε για το ανθρωπιστικό της έργο και για τα όσα έχει αποκομίσει μέχρι τώρα από τα ταξίδια της!
Αφορμή για τη συνέντευξη που ακολουθεί, ήταν ένα πρόσφατο άρθρο μου που δημοσίευσα το δεύτερο δεκαήμερο του Νοέμβρη. Σε εκείνο το άρθρο είχα θέσει ένα μεγάλο ερώτημα. Για να το θυμηθείτε μπορείτε να ανατρέξετε εδώ.
Ο άνθρωπος απέναντί μου, ήταν η Φραγκίσκα Μεγαλούδη. Διακεκριμένη στο εξωτερικό από τις σπουδές της, αλλά κυρίως για το ανθρωπιστικό της έργο σε περιοχές της Αφρικής και της Ασίας. Αυτό το διάστημα απασχολείται όπως μας λέει η ίδια στις Φιλιππίνες, σε project του ΟΗΕ, ενώ παράλληλα ως δημοσιογράφος γράφει σε πολλά μέσα τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό.
Ωστόσο, αυτό που μου έκανε τη μεγαλύτερη εντύπωση από όσα συζητήσαμε ήταν ότι η Φραγκίσκα στο πρόσφατο παρελθόν έζησε για διάστημα 20 μηνών στη Βόρεια Κορέα.
Ακολουθεί η συνέντευξη μαζί της, που για έναν εκολλαπτόμενο διεθνολόγο σαν κι εμένα ήταν πραγματικά μία απίστευτη εμπειρία.
Μετά το τόσο πλούσιο βιογραφικό τι είναι αυτό που σε παρακίνησε να διαλέξεις τελικά έναν άλλο δρόμο; Θέλεις περιπέτεια στη ζωή σου, αδρεναλίνη να ξεφύγεις από την ελληνική πραγματικότητα ή απλά να ζήσεις το κάτι παραπάνω γνωρίζοντας τον κόσμο; Κάτι άλλο;
Είχα ήδη φύγει από την Ελλάδα, οπότε δεν είχε σχέση με το να φύγω από την Ελλάδα. Είχα ήδη πάει στον Καναδά που ήμουν guest scholar, είχα ήδη πάει πιο πριν στο Βέλγιο μετά στην Αυστραλία και έτσι το γεγονός ότι έφυγα δεν είχε σχέση με την Ελλάδα.
Δε μου αρέσει η λογική του δεν αντέχω τη νοοτροπία. Περίεργους Ανθρώπους παντού θα βρεις.
Από την Ελλάδα όταν έφυγα, έφυγα γιατί ήθελα να δω κάτι άλλο. Δε μου αρέσει η λογική του δεν αντέχω τη νοοτροπία. Περίεργους Ανθρώπους παντού θα βρεις. Άλλαξα καριέρα μετά κάποια στιγμή γιατί ενώ είχα Academic Leave από το Πανεπιστήμιο στο οποίο δίδασκα μετά όταν έκανα αυτήν την αποστολή με τους Γιατρούς του Κόσμου στην Ιορδανία. 
Ήθελα λοιπόν να ξαναγυρίσω πίσω στο πεδίο και ήθελα να πάω πάλι Αφρική, οπότε ένιωθα ότι το να είμαι στο Πανεπιστήμιο μου και να κάθομαι ένιωθα παρατηρητής, ένιωθα ότι αυτά που δίδασκα είχανε και πολύ σχέση με αυτά που ήθελα να κάνω, με τη δράση. Αυτός ήταν ο λόγος. Ήθελα περισσότερη δράση και ήθελα να πάω στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Βασικά ήθελα να πάω Αφρική.
Από την Ελλάδα γιατί έφυγες αρχικά;
Έφυγα για μεταπτυχιακά. Τελείωσα το προπτυχιακό μου και πήρα μία υποτροφία από τη Σορβόννη και μετά από το ΙΚΥ. Γύρισα, δίδαξα 3 χρόνια στη Ρόδο, στο Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών και μετά ήθελα να ξαναφύγω, να διδάξω έξω. Ψαχνόμουν γενικώς.
Στην Ελλάδα, ήμουν τυχερή με την έννοια ότι με το που γύρισα από το διδακτορικό βρήκα μία θέση στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου στη Ρόδο. Βέβαια δε μας πληρώνανε. Βλέπαμε το μισθό μετά από 6-7 μήνες και αυτό σε δόσεις, αλλά δεν ταλαιπωρήθηκα τόσο πολύ ότι δεν έβρισκα κάτι, βρήκα κάτι, αλλά δεν ήταν αυτό το long-term γιατί από ένα σημείο και μετά αυτές οι συμβάσεις που έχουν τα ελληνικά πανεπιστήμια είναι παγκόσμια πατέντα. Δεν την έχει κανείς άλλος. Στοχεύουν στο να κρατούν τους διδάσκοντες σε ένα καθεστώς ομηρίας για να σε υποχρεώνουν να κάνεις ότι θέλει ο καθηγητής που σε έχει φέρει για να σε κρατήσει με την ελπίδα ότι όταν η θέση σου προκηρυχτεί θα συνεχίσεις να κάνεις ότι σου έχουν πει από πριν έτσι ώστε να σε ψηφίσουνε. Ήταν λίγο άσχημη νοοτροπία και δε συμφωνούσα και έτσι έφυγα.
Τώρα είμαι καιρό έξω από την Ελλάδα. Και για αυτό το λόγο και δε σχολιάζω ποτέ. Είναι πολλά που βλέπω και είναι λίγο θλιβερά. Πιστεύω ότι χρειάζεται ένα ξεκαθάρισμα και το ποιοι διδάσκουνε και το τι δημοσιεύσεις έχουνε. Δεν έχει σημασία ο αριθμός αλλά το που, το ρόλο που είχες στο καθένα. Το να βάζεις 50 συνέδρια έχει διαφορά από το να είσαι ομιλητής και στα 50 που πήγαινες ή απλός ακροατής.
Τις προπτυχιακές σπουδές πρέπει να τις κάνει πάντα στη χώρα σου και μετά για τα μεταπτυχιακά να πηγαίνεις έξω.
Τα ελληνικά πανεπιστήμια δεν είναι τόσο κατώτερα από αυτά του εξωτερικού. Για αυτό πιστεύω ότι τις προπτυχιακές του σπουδές πρέπει να τις κάνει πάντα στη χώρα του και μετά για τα μεταπτυχιακά να πηγαίνει έξω για να δει και έναν άλλον τρόπο λειτουργίας, οργάνωσης, αντιμετώπισης της επιστήμης και κυρίως για τις δημοσιεύσεις επειδή στην Ελλάδα δε σε αφήνουνε και στις παίρνουνε. Αυτό είναι κανόνας! Για πολλούς λόγους. Κάποιοι αφήνουνε αλλά είναι λίγοι.
Στα εργαστηριακά μαθήματα που παράγουνε και έργο δεν αφήνουνε. Τώρα το να είσαι διδακτορικός φοιτητής στα φιλοσοφικά ρεύματα πόσα papers να γράψεις.
Είμαι σίγουρος ότι έχεις ζήσει πολλές διαφορετικές καταστάσεις από αυτές που έχουμε συνηθίσει. Ποια ήταν αυτή που σε σόκαρε περισσότερο και γιατί;
Να πω κάτι κατ’ αρχάς για την Αφρική. Διαφωνώ με τη λογική του να πάω σε μία χώρα και να αφήσω κάτι. Δε λειτουργεί έτσι η λογική της στοχευμένης παρέμβασης που πρέπει να γίνεται. Βάζεις τον ντόπιο πληθυσμό σε μία κατάσταση – και είναι ένα λάθος που κάνουμε στην Αφρική – ότι εγώ ο λευκός ήρθα και αφήνω και κάτι πίσω μου.
Είναι αυτοί οι αλεξιπτωτιστές της Ανθρωπιστικής Βοήθειας.
Ότι είμαι σε μία ανώτερη θέση από εσάς. Είναι αυτοί οι αλεξιπτωτιστές της Ανθρωπιστικής Βοήθειας. Προσωπικά είμαι πολύ κατά. Γιατί τελικά δεν προσφέρει τίποτα πραγματικά. Και οι προθέσεις είναι καλές. Το 80% των ανθρώπων δηλαδή που το κάνουνε αυτό εγώ πιστεύω ότι έχουνε πολύ καλές προθέσεις και ακριβώς για αυτόν το λόγο, θα έπρεπε όλο αυτό να γίνεται κάπως διαφορετικά και ίσως την απάντηση θα μπορούσαμε να τη δούμε αν αφήναμε την Αφρική και κοιτούσαμε το δικό μας χώρο, γύρω μας.
Όλα δεν είναι τόσο ξωτικά όσο ακούγεται να τα περιγράφει κάποιος. Στην Ουγκάντα μπορώ να πω πολλά παραδείγματα, ίσως και γιατί έζησα εκεί αρκετό καιρό, την αγάπησα αυτήν τη χώρα και για αυτό συνέχεια αναφέρομαι εκεί. Ωστόσο, θέλω να αναφέρω ότι στις περιοχές της Βόρειας Ουγκάντα, ο αντιστασιακός στρατός του Κυρίου υπό την καθοδήγηση του Κόνυ έχει μοιράσει πόνο. Μέχρι το 2006 εκεί είχανε πόλεμο και μετά με τη σύναψη ειρήνης το 2006 σταμάτησε. Αλλά μέχρι το 2012 που ήμουν εγώ εκεί στις αρχές, η χώρα εμφάνιζε προβλήματα. Και απλώς το συναίσθημα του να είσαι εκεί, που ξέρεις ότι όλοι όσοι βλέπεις είναι είτε θύτες είτε θύματα. Γιατί πολύ απλά δε γίνεται διαφορετικά. Είναι όλοι μπλεγμένοι σε ότι είχε γίνει μέχρι πριν 5 χρόνια από όταν πήγα εγώ. Και είναι οι ιστορίες που ακούς.
Της τον είχαν αρπάξει καμιά δεκαριά χρόνια πριν, όταν ήταν 10 χρονών και τον περίμενε να γυρίσει.
Εμείς οι ίδιοι, οι ξένοι που είμασταν εκεί μιλούσαμε με παιδιά που είχαν επιβιώσει και μία ιστορία που μου έκανε φοβερή εντύπωση είναι εκείνη η γυναίκα που καθότανε στην είσοδο που μένανε όσοι ήταν μέρος του ευάλωτου πληθυσμού, ανάπηροι και άλλοι και είχαν ξεμείνει κυριολεκτικά σε transitional sites. Ήταν λίγοι όμως αυτοί.
Αυτή λοιπόν η γυναίκα καθόταν εκεί με τα βιβλία του γιού της. Της τον είχαν αρπάξει καμιά δεκαριά χρόνια πριν, όταν ήταν 10 χρονών και τον περίμενε να γυρίσει. Και εγώ το θεώρησα αυτό συγκλονιστικό. Δεν ήξερα τι να της πω. Είναι κάποιες φορές που δε λες τίποτα. Γιατί το θέμα είναι όταν πας σε αυτές τις χώρες εσύ ο λευκός όπως και να το κάνεις είσαι από τη μεριά των ισχυρών, είσαι από τη μεριά των δυνατών σε καλύτερη θέση. Και το έχω ξαναπεί ότι και να πεις τελικά εσύ μπορείς να φύγεις, ενώ αυτοί δε μπορούν. Και αυτή είναι και η πολύ μεγάλη διαφορά.
Γιατί όσο να και να λέμε ότι πάμε και κάνουμε, ΝΑΙ συμβαίνει, αλλά εμείς θα φύγουμε ενώ αυτοί θα μείνουν εκεί.
Και επίσης και κάτι άλλο που μου έχει κάνει εντύπωση εδώ στις Φιλιππίνες. Εδώ εγώ ήρθα μετά τον τυφώνα Γιολάντα Χαγιάντ στο Τακλομπάν που έγινε και μου έχει κάνει εντύπωση το πόσο γρήγορα ξαναστάθηκαν στα πόδια τους. Μου έχει κάνει φοβερή εντύπωση ότι υπήρχαν οικογένειες που πνιγήκαν τα παιδιά τους μπροστά στα μάτια τους και διάβαζα κάτι συνεντεύξεις που ανέφεραν ότι οι γυναίκες επιθυμούσαν να ξαναμείνουν έγκυες γιατί ήθελαν να επανεκιννήσουν τη ζωή τους. Και προσωπικά το θεώρησα συγκλονιστικό.
Από τη δική σου ματιά, τι βλέπεις να συμβαίνει στον κόσμο; Με ένα σύντομο σχόλιο, τι χαρακτηρισμό θα έδινες για κάθε ήπειρο;
Στην Αμερική δεν έχω πάει και δε μπορώ να δώσω χαρακτηρισμό για μία ήπειρο. Γιατί μία ήπειρος ας πούμε η Αφρική έχει 55 χώρες. Μπορώ για παράδειγμα να μιλήσω για την Ουγκάντα, μπορώ να μιλήσω για τη Ρουάντα που πήγα αλλά δε δούλεψα εκεί και γενικά πιστεύω ότι για να μπορέσεις να έχεις άποψη επί της ουσίας σε μία χώρα θα πρέπει να κάτσεις πολύ καιρό για να την καταλάβεις. Τώρα ένα ταξίδι για 15 μέρες ένα πέρασμα δε λέει κάτι οπότε δε μπορώ να πω για κάθε ήπειρο. Και κάθε άνθρωπος είναι και διαφορετικός απλώς το μόνο που μπορώ να πω γενικά είναι ότι όλοι οι άνθρωποι είμαστε ίδιοι, οι αγωνίες, τα ίδια πράγματα και υπάρχει και μία κοινή γλώσσα που μπορείς να πλησιάσεις όλο τον κόσμο και να μιλήσεις και πιστεύω ότι είναι και αυτό που ίσως δεν έχουν και οι περισσότεροι και ιδίως αυτοί που ασχολούνται με τα ανθρωπιστικά. Είναι περισσότερο γραφειοκράτες παρά το αντίθετο κοντά στον κόσμο.
Κανονικά δε θα έπρεπε να συμβαίνει το αντίθετο;
Ναι θα έπρεπε, αλλά δεν ασχολούνται γιατί όταν δουλεύεις σε έναν τεράστιο οργανισμό σαν τον ΟΗΕ είσαι μέσα σε ένα γραφείο. Δες την περίπτωση του Αφγανιστάν: έχεις όσους δουλεύουν για τους Διεθνείς Οργανισμούς και δε μπορούν προφανώς να κυκλοφορήσουν. Ζούνε όλοι σε ένα compound μεταξύ τους και δε βγαίνουν ποτέ από αυτό για λόγους ασφαλείας, οπότε στην ουσία δε συναντούν ποτέ τους ανθρώπους για τους οποίους είναι εκεί. Τώρα θα μου πεις ότι άμα τους συναντήσουνε μπορεί να τους ανατινάξουνε οπότε δεν είναι και τόσο απλό, αλλά είναι λίγο τρελό άμα το σκεφτείς. Τι ιδέα μπορεί να έχει τώρα ο άλλος που κάθεται στο γραφείο του;
Στην ουσία δε συναντούν ποτέ τους ανθρώπους για τους οποίους είναι εκεί.
Από την άλλη οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις είναι πιο εύκολο. Έχουνε, απευθείας προγράμματα. Δεν έχουν όλα αυτά που έχουν οι Διεθνείς Οργανισμοί. Οι περισσότερες γιατί είναι και πολλές που είναι για πέταμα αλλά εντάξει σχετικό είναι και αυτό. Αλλά δεν είναι όλες ίδιες.
Ποια είναι η γνώμη σου για τους Διεθνείς Οργανισμούς και ο τρόπος που δραστηριοποιούνται παγκοσμίως;
Δεν έχω γνώμη για τους Διεθνείς Οργανισμούς γιατί είναι πολύ απόλυτο πολύ γενικό. Να πω ας πούμε για τις Μη Κυβερνητικές όταν υπάρχουν τόσες πολλές, τόσες διαφορετικές, δε μπορείς να τις βάλεις σε ένα τσουβάλι και να πεις είναι καλές είναι κακές. Είναι πολλές που έχουν καλά προγράμματα, άλλες που έχουν κακά προγράμματα. Είναι κάποιες καλές με ένα κακό πρόγραμμα το οποίο όμως μπορεί να εξαρτάται από πάρα πολλούς παράγοντες.
Όλο αυτό το charity έχει να κάνει καθαρά με το οικονομικό μας σύστημα.
Εγώ απλώς θα έλεγα: ας μιλήσουμε για την ιδέα της Ανθρωπιστικής Βοήθειας, ως Βιομηχανία καλύτερα και όχι συγκεκριμένα σε οργανώσεις, γιατί είναι δύσκολο να πεις απόλυτα. Εγώ απλά θεωρώ ότι η ιδέα, όλο αυτό το charity έχει καθαρά να κάνει με το οικονομικό μας σύστημα. Δηλαδή από τη στιγμή που δε φτιάχνουμε την ουσία, για παράδειγμα οι αδικίες, η δουλεία που υπάρχει στον κόσμο είναι όλα απόρροια του στρεβλού συστήματος στο οποίο είμαστε. Και αυτό είναι ο καπιταλισμός. Αυτόν έχουμε τα τελευταία 150 χρόνια. Οπότε από τη στιγμή που δε μιλάμε για την αιτία που το γεννάει και μιλάμε μόνο για το αποτέλεσμα, το αντιμετωπίζουμε ως κάτι που είναι γενικό και αόριστο.
Φτώχεια υπάρχει αλλά το αντιμετωπίζουμε λες και είναι ένας νόμος της φύσης που πρέπει να υπάρχει. Δεν είναι όμως. Δηλαδή το αντιμετωπίζουμε σα να είναι κάτι έξωθεν, αλλά το αποσυνδέουμε τελείως από το οικονομικό σύστημα στο οποίο δημιουργείται. Και για αυτόν το λόγο και δε λύνεται. Δηλαδή η συζήτηση πρέπει να γίνει σε άλλο επίπεδο. Δε γίνεται να συνεχίσουμε και να αντιμετωπίζουμε τη φτώχεια σαν κάτι που θα λυθεί αν βγει ο Bono και τραγουδήσει ή αν μαζέψεις χρήματα. Δεν γίνεται έτσι!
Το να πάει κάποιος στην Αφρική να δημιουργήσει κάτι, αλλά να μείνει κιόλας;
Ποια Αφρική; Η Αφρική αποτελείται από 55 χώρες!
Έχουμε ακόμα αυτή τη νοοτροπία του θα πάμε εμείς να φτιάξουμε κάτι καινούργιο. Μα μπορούν να τα φτιάξουν μόνοι τους. Δε μας χρειάζονται. Πιο πολύ κακό τους κάνουμε παρά καλό. Δηλαδή αν σκεφτείς κάποιος να πάει στην Αγγλία να κάνει κάτι θα το δεις ότι θα πάει επί ίσοις όροις, ενώ στην Αφρική θα το δεις ότι θα πάει ο έξυπνος ο λευκός. Έτσι το βλέπουμε!
Και για αυτό το λόγο αν δεις, όπως έγινε και τώρα με την επιδημία του Έμπολα από πέρσι το Μάρτιο ζητείται αυτό. Μόλις άρχισε να φτάνουν κάποια κρούσματα στη Δύση τότε φοβήθηκαν όλοι και ξεκίνησαν όλοι να συνδράμουν.
Απλά είναι όλα τόσο στεγανοποιημένα στο μυαλό μας, οι εικόνες που λαμβάνουμε διότι στην τελική κρίνουμε με βάση αυτό που βλέπουμε. Και αυτό που βλέπουμε είναι περιορισμένο, γιατί είναι αυτό που μας δίνεται ως εικόνα. Και πάνω σε αυτό στηρίζουμε την άποψή μας. Δε σημαίνει όμως ότι αυτό είναι και αυτό που τελικά ισχύει.
Αν δεις πως προβάλλεται η Βόρεια Κορέα, το έχουν απανθρωποιήσει.
Είναι το ίδιο ακριβώς και με τη Βόρεια Κορέα. Η εικόνα που έχουμε δεν είναι η εικόνα που ισχύει εκεί, χωρίς να σημαίνει ότι όταν πας εκεί είσαι στον παράδεισο ή ότι δεν έχει θέματα, δεν έχει προβλήματα. Δηλαδή αν δεις πως προβάλλεται η Βόρεια Κορέα, το έχουν απανθρωποιήσει. Δηλαδή την εικόνα του Βορειοκορεάτη την έχουν κάνει σαν να μην είναι άνθρωπος στα μέσα. Έχει να κάνει καθαρά με το πολιτικό σύστημα, γιατί παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων εγώ μπορώ να σου βρω άλλες χίλιες σε άλλες χώρες. Σκέψου τις κεντρικές χώρες της Ασίας. Πιάσε όλες τις χώρες που είναι σε –σταν: Καζακστάν, Τατζικιστάν, Ουζμπεκιστάν. Σε μία από αυτές τις χώρες είναι που ο Πρόεδρος είναι ισόβιος. Σε μία άλλη που έχει αλλάξει το ημερολόγιο με τις ημερομηνίες γεννήσεώς του. Στο Ουζμπεκιστάν νομίζω ή στο Καζακστάν η Εθνική Όπερα έχει σχεδιαστεί με βάση την υπογραφή του Προέδρου. Για σκέψου το!
Στην πορεία σου μέχρι τώρα, διαβάζουμε ότι έχεις κάνει και ένα σύντομο πέρασμα από τη Βόρειο Κορέα. Τι συνάντησες εκεί; Ποια είναι η πραγματική κατάσταση όπως την είδες εσύ;
Έμεινα εκεί συνολικά 20 μήνες. Αλλά αυτά που είπα εγώ είναι υποκειμενικά. Μπορώ να πω ότι δε ξέρω ποια είναι η πραγματική κατάσταση. Το θέμα είναι ότι δε χρειάζεται κανείς να πιστέψει εμένα. Ας ανοίξει το τελευταίο report του Παγκόσμιου Προγράμματος Τροφίμων που λέει ξεκάθαρα ότι δεν υπάρχει πείνα και είναι το πρώτο πράγμα που θα σου πω και εγώ.
Δεν πεινάνε. Αλλά δεν το λένε!
Δε χρειάζεται να το πω εγώ. Το λέει μέσα η Έκθεση του 2013. Ότι αυτό το πράγμα δεν υπάρχει, η πείνα. Υπάρχει κακή διατροφή που της λείπουνε μικροστοιχεία, πρωτεΐνες, αλλά αυτό υπάρχει σε όλη την Ασία. Και στις Φιλιππίνες υπάρχει και είναι τραγικά τα ποσοστά. Αλλά δεν υπάρχει να πεθαίνουν της πείνας.
Θέα απο τον ποταμό Τεντονγκ.
Τα κυβικά κτήρια στο βάθος είναι συγκρότημα εργατικών κατοικιών.
Περίπου 20.000 διαμερίσματα έχουν μέχρι τώρα
διανεμηθεί σε εργάτες και υπαλλήλους.
Δεν υπάρχει ελευθερία. Με την έννοια ότι δεν υπάρχει ελευθερία κινήσεων. Δεν υπάρχει ελεύθερο διαδίκτυο και δεν υπάρχει διαδίκτυο παρά μόνο για μία μικρή μερίδα πληθυσμού. Δεν υπάρχουν εσωτερικές μετακινήσεις στο κράτος. Μπορείς να πας μέσα στα όρια της επαρχίας σου και στις όμορες επαρχίες. Έχει αυτά τα θέματα, τα οποία δεν επιτρέπουν και στη χώρα να αναπτυχθεί.
Από την άλλη όμως ένα βασικό επίπεδο ζωής υπάρχει.
Νεαρή μητέρα παίζει με το μωρό της στην πλατεία Κιμ Ιλ Σουνγκ υπο το
βλέμμα του ποδηλάτη που παρακολουθεί χαμογελώντας
Δεν υπάρχουν άστεγοι. Όλα τα παιδιά θα πάνε στο σχολείο. Θα υπάρχει για όλους ένα γιατρός. Δηλαδή τα πολύ βασικά living standards τα έχουν όλοι. Με τη μαύρη αγορά έχει αρχίσει και αλλάζει και η οικονομία, εμφανίζονται τάξεις. Υπάρχει η μεσαία τάξη, υπάρχει και η μεγάλη. Και η μεσαία τάξη εμφανίζει διαβαθμίσεις. Κάποιοι πιο πλούσιοι, και κάποιοι πιο φτωχοί. Και όλο αυτό έχει αρχίσει και αλλάζει από το παράνομο εμπόριο που είναι και η ουσία της οικονομίας εκεί πέρα.
Η χώρα έχει αλλάξει πάρα πολύ.
Δεν είναι στατική. Η Βόρεια Κορέα είναι μία χώρα που δεν είχε ποτέ δημοκρατία. Ξεκίνησαν σα φεουδάτο, πέρασε στους Ιάπωνες και από εκεί πέρασε το 1945 στον Κιμ Ιλ Σουνγκ. Και έχουν το ίδιο καθεστώς από τότε. Δηλαδή η Δημοκρατία Δυτικού τύπου εγώ δεν πιστεύω ότι μπορεί να πάει παντού. Είναι δικό μας concept. Ο κάθε λαός έχει διαφορετική ιστορία.
Το τελευταίο σύνορο: Το αεροπλάνο της Air Koryo διασχίζει
τον ποταμό Yalu που χωρίζει την Κίνα από τη Βόρεια Κορέα.
“Welcome to our Fatherland”
Το τι φοβούνται και το τι δε φοβούνται είναι δύσκολο να το πει κανείς. Αυτή η κατάσταση υπάρχει για γενιές, το διδάσκονται στο σχολείο και το θεωρείς δεδομένο να σέβεσαι την εξουσία. Δε γίνονται πολιτικές συζητήσεις εκεί, δε μιλάνε για την ηγεσία και ούτε το κάνανε ποτέ. Και πιστεύω ότι ακόμα και τα κλάματα που βλέπει κανείς δεν είναι ψέματα, γιατί και στη Νότια Κορέα όταν είχε πεθάνει ένας δικός τους έτσι κλέγανε.
Είναι κάτι που είναι χαρακτηριστικό των Κορεατών αυτό το θεατρικό.
Ο κόσμος δεν περνάει ούτε τόσο άσχημα όσο μας λένε, ούτε και απόλυτα καλά. Μέσα στην πρωτεύουσα εγώ δεν είδα κάτι μεμπτό. Δεν είδα κόσμο με στολές να παρελαύνει. Είναι μία φτωχή χώρα.
Είναι η μοναδική χώρα που στην Παγκόσμια ημέρα του Παιδιού, θα φτιάξει χάρτινο τανκς με χαρακτήρες καρτούν και θα έχει 5χρονα να παρελαύνουν ντυμένα ως καταδρομείς, αλεξιπτωτιστές, στρατιώτες -δείχνοντας με καμάρι τα βαριά (ψεύτικα ευτυχώς) όπλα που μεταφέρουν στους ώμους…
Ως δημοσιογράφος γράφεις για πολλά μέσα, κάποια από τα οποία είναι ελληνικά. Στις αναλύσεις σου, για την ελληνική κρίση, τι πιστεύεις μπορεί να αλλάξει την κατάσταση στην Ελλάδα; Υπάρχει κάτι;
Τίποτα, με τον τρόπο που είναι δομημένο το σύστημα πλέον. Έχω απογοητευτεί πάρα πολύ. Δε βλέπω να ξεφεύγουμε από αυτό. Είμαστε τόσο στενά δεμένοι σε αυτήν την κατάσταση, που νομίζω δύσκολα θα μπορέσουμε να βγούμε με τις συνθήκες όπως έχουν διαμορφωθεί, με τις πολιτικές ηγεσίες που έχουμε, τη συγκεκριμένη επιχειρηματική ελίτ. Όλοι αυτοί μαζί έχουν δέσει τη χώρα τόσο έντεχνα. Δες για παράδειγμα τους νόμους: βγάζουν συνέχεια τις φοροαπαλλαγές, το THE PRESS PROJECT έβγαλε το LuxLeaks – χωρίς να δημοσιευτεί από πουθενά – και τόσα άλλα. Η διαπλοκή είναι σε τέτοιο υψηλό βαθμό που δεν πιστεύω ότι θα ξεφύγουμε ποτέ. Και δε ξέρω και ο κόσμος κατά πόσο θέλει.
Υπάρχουν κάποιοι ψευτοδιανοούμενοι που δεν υπήρχαν και δεν τους ήξερε κανείς νωρίτερα και μαζί τους ψευτοσυγγραφείς, αρθρογράφοι οι οποίοι έχουν κάνει αγώνα δρόμου να δημιουργήσουν ένα κλίμα που δε φταίνε όλα τα άλλα και φταις εσύ που δεν πήρες απόδειξη από την τυρόπιτα. Το ότι αυτή τη στιγμή η λίστα Λαγκάρντ, η Siemens – και αυτά είναι τα πιο τρανταχτά – τα σκάνδαλα με τις φοροδιαφυγές, οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις που ακόμα χρηματοδοτούνται, ακόμα λαμβάνουν. Τώρα για παράδειγμα οι Μ.Κ.Ο. έγιναν Διεθνείς Οργανισμοί. Όλα αυτά τα περνάμε έτσι.
Δε γίνονται ούτε επενδύσεις στην Ελλάδα αυτόν τον καιρό.
Τελικά τι θα απαντούσες στο ερώτημα του προηγούμενου άρθρου;
Αν έβγαινε μία αριστερού τύπου κυβέρνηση θα έπρεπε να είναι αριστερού τύπου όμως. Όχι μία βολεμένη αριστερή.
Εγώ πιστεύω στην Ελλάδα και όχι μόνο στην Ελλάδα, η αριστερά έχει χάσει αρκετά από την αίγλη της γιατί διαλέγει τις λάθος μάχες. Στην Ελλάδα δε ξέρω αν μπορούμε να λέμε πλέον για αριστερά. Γιατί βλέπω επικίνδυνα εναγκαλίσματα. Και από την άλλη πώς να αλλάξει κάτι στη χώρα όταν έχεις ακόμα τους ίδιους «καλλιτέχνες» να εκφέρουν άποψη και να τους ακούει κανείς, τους ίδιους «διανοούμενους» να γράφουν και να είναι opinion makers. Όλο το παλιό είναι εκεί. Πως θέλεις λοιπόν να αλλάξει; Τους ίδιους πολιτικούς, με τα παιδιά τους μετά, με τα εγγόνια τους. Λες και έχουμε κληρονομική βασιλεία.
Αδιαμφισβήτητα είσαι Πολίτης του Κόσμου και μάλιστα ενεργός με συνεισφορά και έμπρακτη δράση. Ως Πολίτης του Κόσμου, πως βλέπεις την Ελλάδα στον παγκόσμιο χάρτη; Αν σου έκανα την ίδια ερώτηση ως δημοσιογράφος και μετά ως Ελληνίδα τι θα απαντούσες;
Πιστεύω ότι θα μπορούσαμε καλύτερα. Αλλά είμαστε αλυσοδεμένοι σε εξουσίες, σε κόμματα, σε ελίτ που δε θα αφήσουνε ποτέ να χάσουνε τα κεκτημένα τους και στον ίδιο τον κόσμο. Έχουμε γίνει κυνικοί και ο κυνισμός είναι αυτό που θρέφει το σύστημα. Γιατί λέμε έλα μωρέ τι θα αλλάξει – και αυτό είναι παγκόσμιο φαινόμενο, δεν είναι μόνο στην Ελλάδα – και αυτός ο κυνισμός είναι ένα από τα όπλα του καπιταλισμού. Διότι με το να γίνεσαι κυνικός εξουδετερώνεται ο κίνδυνος. Δεν τον βλέπεις. Σου δίνει άφεση αμαρτιών.
Είναι σαν αυτό που είπε κάποιος για τις ταινίες δράσης και εγώ το λέω για το Facebook: Κάνει την επανάσταση για εμάς, και έτσι εμείς δε χρειάζεται να την κάνουμε.
Αυτό γίνεται και στην Ελλάδα σήμερα. Είναι το Facebook, με διάφορους άλλους τρόπους. Στην πραγματικότητα κανείς δεν την κάνει όμως!
Humanitarian Journalist. Αυτός είναι ο τίτλος που βλέπουμε στην προσωπικά σου ιστοσελίδα. Τι σημαίνει; Ποια είναι η παρούσα θέση που έχεις;
Τον συγκεκριμένο τίτλο τον είχα γράψει επειδή έκανα και πολλά ανθρωπιστικά ρεπορτάζ, αλλά νομίζω ότι ίσως είναι και λίγο χαζό να βάζεις συγκεκριμένους τίτλους και δεν πιστεύω να υφίσταται και στην Ελλάδα. Δούλευα για το κομμάτι του Ο.Η.Ε. που έκανε τα ανθρωπιστικά θέματα. Τώρα είμαι Σύμβουλος σε μία υπηρεσία του Ο.Η.Ε. στις Φιλιππίνες μέχρι και το τέλος του έτους. Είμαι εδώ ήδη 6 μήνες και ήρθα κατευθείαν από τη Βόρεια Κορέα. Δεν είμαι υπάλληλος του Ο.Η.Ε. ωστόσο. Για να μπει κάποιος στον Ο.Η.Ε. είναι μία τεράστια διαδικασία.
Tacloban, Phlippines
Στις Φιλιππίνες ήρθα γιατί δούλευα στα προγράμματα που αφορούσανε τον τυφώνα, τα οποία τελειώνουν στο τέλος του έτους. Έχει περάσει πια το emergency. Τώρα είναι σε αναπτυξιακή φάση και έχει αναλάβει η κυβέρνηση. Εγώ είμαι στο κομμάτι του reporting στην υπηρεσία που είμαι. Κάνουμε ανθρωπιστικά δελτία, ανάλυση της κατάστασης, πρακτικά συνεδρίων, σχέσεις με δωρητές.