Ενώ καμαρώνουμε για την (ποιά;) οικολογική μας συνείδηση παράλληλα με την κληρονομιά των αρχαίων προγόνων μας, λίγοι γνωρίζουμε ότι οι αρχαίοι Έλληνες ήταν πρωτοπόροι ακόμα και σε αυτό το πεδίο. Σε αντίθεση με τη Νέα Ελλάδα, στην Αρχαία Ελλάδα οι άνθρωποι ήταν περισσότερο οικολόγοι. Τόσο οι νόμοι περί οικολογίας, όσο και η εφαρμογή τους (γεγονός για το οποίο δε μπορούμε να περηφανευόμαστε) μαρτυρούν την οικολογική συνείδηση των προγόνων μας, αλλά και την αυξημένη τους ευφυΐα σαν λαός.
Τα παραδείγματα της οικολογικής τους αντίληψης που αναφέρονται παρακάτω περιλαμβάνονται στην έρευνα των αρχιτεκτόνων μηχανικών Ειρήνης Βαλλερά και Μαρίας Κορμά, την οποία μπορείτε να βρείτε ολόκληρη στο περιοδικό Αρχαιολογία.
Ο Σόλων, όταν αντιμετώπιζαν πρόβλημα με τους λύκους, καθιέρωσε αμοιβή 5 δραχμών για την θανάτωση ενός αρσενικού λύκου, ενώ 1 μόνο δραχμή για τη θανάτωση θηλυκού. Η λογική ήταν να μειωθεί ο πληθυσμός των λύκων, αλλά όχι να εξοντωθεί, προστατεύοντας έτσι λίγο παραπάνω τα θηλυκά του είδους μέσω της χαμηλότερης αξίας.
Καθιερώθηκαν επίσης μέτρα και για την αντιμετώπιση της ρύπανσης των πόλεων. Έτσι, έπρεπε η μεταφορά των σκουπιδιών να γίνει σε μεγάλη απόσταση, ενώ υπήρχε αιρετός (και όχι κληρωτός) αρμόδιος που ήλεγχε τη διαδικασία.
Ο Πεισίστρατος εγκατέστησε κρήνες σε όλη την Αθήνα, παράλληλα όμως απαγόρευσε την δημιουργία πισίνων, για να αποφευχθεί ο κίνδυνος μολύνσεων από στάσιμα νερά αλλά και για να ελεγχθεί η σπατάλη του νερού.
Εγκαταστάσεις που ανέδιδαν δυσάρεστες οσμές, όπως τυροκομεία και βυσορεψεία, αλλά ακόμα και τα νεκροταφεία, έπρεπε να εγκατασταθούν σε μεγάλες αποστάσεις από τους οικισμούς. Σε άλλα μέρη λαμβάνονταν αντίστοιχα μέτρα, όπως στο Λαύριο, που τα καμίνια για το λιώσιμο των μετάλλων κατασκευάζονταν νοτιοανατολικά της πόλης λόγω των βόριων-βοριοδυτικών ανέμων.
Παράλληλα, σε πολλές πόλεις είχε απαγορευτεί η εκτροφή κατοικιδίων για να προστατευθούν οι καλλιέργειες και το πράσινο γενικότερα. Θα ήταν ενδιαφέρον να ξέραμε περισσότερα για τις αντιδράσεις των φιλόζωων τότε.
Ένα άλλο σημείο που φαίνεται η νοοτροπία των αρχαίων Ελλήνων, είναι τα κριτήριά τους για την επιλογή του σημείου της κατοικίας τους: κοιτούσαν πρώτα την υγιεινή της τοποθεσίας, μετά τη στρατηγική της θέση και τέλος το πόσο πλούσια ήταν. Πώς σας φαίνονται αυτές οι προτεραιότητες;
Ο Ιπποκράτης υποστήριζε ότι οι ασθένειες που ταλανίζουν τον άνθρωπο οφείλονται στο μικροκλίμα, στην διατροφή και στην ποιότητα του πόσιμου νερού μεταξύ άλλων, όπως αναφέρει στο βιβλίο του Περί ανέμων, υδάτων, τόπων. Για τον Αριστοτέλη, αντικείμενο της οικονομίας είναι η παραγωγή αγαθών μόνο για άμεση χρήση. Υπήρχαν σημαντικές επισημάνσεις από τους ανθρώπους με επιρροή, για να ευαισθητοποιήσουν τον κόσμο στην οικονομία της παραγωγής: η υπερεπάρκεια οδηγεί τον άνθρωπο σε εκμετάλλευση των υπολοίπων, σε δημιουργία πλαστών αναγκών, σε κατασπατάληση πόρων αλλά και σε αλλοτρίωση του χαρακτήρα.
Παν μέτρον άριστον: ήταν αυτονόητο ότι τα μεγάλα δημόσια κτήρια αλλά και τα σπίτια έπρεπε να εντάσσονται στα πλαίσια του χώρου, να υπάρχει αρμονία στα μεγέθη και να εκπληρώνεται η αισθητική ισορροπία. Η αίσθηση του μέτρου γενικώς δεν ήταν μόνο θέμα αισθητικής, αλλά και ηθικής και συμπεριφοράς.
Για κάθε ηλικία του ανθρώπου υπήρχε ένας αντίστοιχος θεός-προστάτης: η υγεία ήταν πάντα αδιαπραγμάτευτο αγαθό, για όλους. Η δημόσια υγεία προστατεύονταν με τη καθιέρωση δημόσιων γιατρών, αλλά και με “το ιατρικόν”, ειδικό φόρος κατά κεφαλήν, μέσω του οποίου η πολιτεία παρείχε δωρεάν περίθαλψη στους άπορους. Αυτό ίσχυε παντού εκτός της Αθήνας, όπου ο Πλάτωνας επέμενε στην χρήση φυσιοθεραπευτικών μέσων, αρνούμενος τη χρήση φαρμάκων.
Πηγή: mixanitouxronou.gr