Βάσια Σ.Καθημερινές λέξεις που δανείστηκαν το όνομα σημαντικών (ή μη) προσώπων του παρελθόντος και της ιστορίας. Διαβάζουμε αναλυτικά παρακάτω!
Nachos (Ignacio “Nacho” Anaya)
Το 1943, μια παρέα γυναικών μπαίνει στο “The Victory Club”. Αρχιμάγειρας του μαγαζιού : ο Μεξικανός Ignacio “Nacho” Anaya. Η κουζίνα όμως μόλις έχει κλείσει, οπότε ο μάγειράς μας λιώνει λίγο τυρί πάνω από τσιπς τορτίγιας, προσθέτει μερικές πιπεριές japaleno και το σερβίρει στις πελάτισσές του.
Οι κυρίες απολαμβάνουν το γεύμα τόσο πολύ που ξεκινούν να διαδίδουν το πιάτο σε φίλους και γνωστούς ως το “nachos especiales” ! Κάπως έτσι γεννήθηκε το κλασσικό σνακ του σήμερα.
Sandwich (John Montagu, Κόμης του Sandwich)
Αγγλία, 18ος αιώνας. Ο John Montagu, κόμης του Sandwich, παραγγέλνει από τον μπάτλερ του ένα κομμάτι κρέας ανάμεσα σε 2 φέτες ψωμί. Οι υπόλοιποι , ακολουθώντας τον, παραγγέλνουν “το ίδιο με του Sandwich!” .
Γρήγορα κυκλοφορεί η φήμη πως ο κόμης το ζήτησε ώστε να μπορεί να παίζει χαρτιά χωρίς να λερώνει τα χέρια του και τις κάρτες με το λάδι και το λίπος του κρέατος.
Φτιάχνεται λοιπόν το πρώτο Sandwich και καθιερώνεται ως γρήγορο και εύκολο και φαγητό . Πολλούς αιώνες αργότερα, αποτελεί ακόμη ένα σνακ ευρέως διαδεδομένο.
Σαδισμός ( Marquis De Sade) & Μαζοχισμός (Leopold Von Sacher Masoch)
Ο πρώτος που χρησιμοποίησε τον όρο “σαδισμός” ήταν ο Γερμανός ψυχίατρος Richard von Krafft-Ebing στο έργο του “Psychopathia Sexualis” (1886) .Περιγράφεται ως “γενετήσια διαστροφή κατά την οποία προκαλείται διέγερση μόνο με την πρόκληση πόνου σε άλλο άτομο ή με τη θέα αίματος“.
Τα έργα του Μαρκησίου ντε Σαντ βρίθουν σκηνών τέτοιου περιεχομένου. Σε συνδυασμό με τις απόψεις του περί του θέματος, ήταν αναμφίβολο πως ο όρος θα έπαιρνε το όνομα του, έστω και μεταθανάτια.
Στο βιβλίο “Psychopathia Sexualis” αναφέρεται για πρώτη φορά και ο όρος “μαζοχισμός” , δηλαδή “η σεξουαλική διαστροφή κατά την οποία ο πόνος γίνεται πηγή ηδονής ” . Σύμφωνα με τον ψυχίατρο, πήρε το όνομα του από τον Αυστριακό δημοσιογράφο και συγγραφέα Leopold Von Sacher Masoch.
O Masoch χρησιμοποιούσε τη διαστροφή αυτή ως κεντρική ιδέα σε μεγάλο μέρος των έργων του.Ήταν άγνωστη όμως μέχρι τότε στον επιστημονικό κόσμο, οπότε “δικαιωματικά” , της δόθηκε το όνομά του.
Κώδικας Braille (Louis Braille) 
Το σύστημα γραφής και ανάγνωσης των τυφλών , πήρε το όνομα του από τον εφευρέτη του , Λουί Μπράιγ (1809-1852) . Έχοντας χάσει το φως το από μικρή ηλικία, ο Μπράιγ ήταν δυσαρεστημένος από το σύστημα που χρησιμοποιούσαν οι τυφλοί μέχρι τότε.
Αποφάσισε να δημιουργήσει ένα καινούριο, δικό του αλφάβητο. Μετά από 5 (!) ολόκληρα χρόνια δουλειάς, παράδωσε τον κώδικά του. Το γραμματικό αλφάβητο αντικαθίσταται από ανάγλυφες τιμές που με διάφορους συνδυασμούς συνιστούν λέξεις, και κατ’επέκταση κείμενο. Αποτελείται από 63 συνδυασμούς ανάγλυφων κουκίδων ανά 3, οι οποίοι αποτελούν τα γράμματα και τους αριθμούς.
ΑΚ-47/Καλάσνικοφ (Mikhail Kalashnikov) 
Το πασίγνωστο τυφέκιο εφόδου ΑΚ-47 πήρε το όνομά του από το Ρώσο αξιωματικό του στρατού Μιχαήλ Καλάσνικοφ. Αυτοδίδακτος και έχοντας σχεδιάσει αρκετά είδη τυφεκίων στο παρελθόν , το 1946 αναπτύσσει μια νέα οικογένεια όπλων με σημαντικότερη στιγμή τη δημιουργία του AK-47 (Avtomat Kalashnikova μοντέλο 1947) .
Έγινε επίσημο τυφέκιο του σοβιετικού στρατού , ενώ περίπου 100 εκατομμύρια ΑΚ-47 τυφέκια είχαν παραχθεί μέχρι και το 2009. Η ανεξέλεγκτη διανομή των όπλων του όμως προκάλεσε ιδιαίτερη θλίψη στον Καλάσνικοφ, ο οποίος αργότερα δήλωσε πως το ΑΚ-47 είναι “καθαρά ένα όπλο άμυνας και όχι ένα όπλο για αδίκημα “.
Μολότοφ (Vyacheslav Molotov)
Πρόκειται για “κοκτέιλ μολότοφ” και όχι για “βόμβα” όπως είναι λανθασμένα γνωστό, και αυτό επειδή αποτελεί καθαρά εμπρηστικό μηχανισμό και όχι εκρηκτικό.
Η ονομασία προέρχεται από τον πρώην υπουργό εξωτερικών της Ρωσίας , Βιατσεσλάβ Μιχαήλοβιτς Μολότοφ. Κατά την επίθεση του κόκκινου στρατού στη Φινλανδία το Νοέμβριο του 1939, ο Ρώσος υπουργός σε ραδιοφωνική του συνέντευξη υποστήριξε πως οι Σοβιετικοί δεν έριχναν βόμβες αλλά τρόφιμα (!) στους πεινασμένους Φινλανδούς (“πανέρια” όπως ειρωνικά τα αποκαλούσαν) .
Οι Φινλανδοί απάντησαν στις επιθέσεις με εμπρηστικές φιάλες κατά των αρμάτων οι οποίες ειρωνικά ονομάστηκαν “κοκτέιλ μολότοφ”.
Μποϊκοτάζ (Charles Boycott)
Στα μέσα του 19ου αιώνα ο Άγγλος κτηματομεσίτης Charles Boycott Cunningham μετακόμισε στην Ιρλανδία για να εργαστεί για τον Λόρδο Erne , γαιοκτήμονα της περιοχής.
Το 1880 όμως, οι αγρότες ζήτησαν μείωση των ενοικίων λόγω της χαμηλής παραγωγής του έτους, αίτημα που δεν έγινε πλήρως δεκτό. Αυτό οδήγησε σε διαμαρτυρίες . Προς απάντησή τους ο Boycott προσπάθησε να κάνει έξωση σε 11 από τους αγρότες, και ως συνέπεια η ένωση των αγροτών αποφάσισε να απέχει από τις εργασίες που αφορούσαν τα χωράφια και το σπίτι του γαιοκτήμονα.
Κάπως έτσι ο Boycott έμεινε στην απομόνωση. Οι τοπικοί επιχειρηματίες σταμάτησαν να τον συναναστρέφονται ενώ ακόμα και οι ταχυδρόμοι αρνούνταν να του παραδίδουν την αλληλογραφία! Μέσα από αυτή την ιστορία προήλθε και ο όρος “μποϊκοτάζ” ο οποίος σήμερα έχει κυρίως τη σημασία του οικονομικού αποκλεισμού ενός ατόμου ή μιας εταιρείας .
Λιντσάρισμα (Νόμος του Lynch)
Ο όρος “λιντσάρω” αναφέρεται στη δολοφονία χωρίς δίκη ή την επίθεση σε κάποιον που θεωρείται ένοχος ή υπεύθυνος για κάτι .
Πιθανολογείται ότι προέρχεται από κάποιον γαιοκτήμονα με το όνομα Lynch, ο οποίος οργάνωνε παράνομες ομάδες με σκοπό την τιμωρία των εγκληματιών . Σε περίοδο έλλειψης τακτικών δικαστηρίων μάλιστα, γινόταν συχνή εφαρμογή και του “Νόμου του Lynch” .
Το 1889 πραγματοποιήθηκαν περίπου 4000 λιντσαρίσματα , ενώ τα 4/5 των θυμάτων ήταν μαύροι. Μέσα στα επόμενα έτη οι αριθμοί αυτοί μειώθηκαν σημαντικά και τα τελευταία 50 χρόνια έχουν εξαλειφθεί .
Άλλες λέξεις που προέρχονται από σημαντικά πρόσωπα :
Μαυσωλείο ( Μαύσωλος, αρχαίος σατράπης)
Παστερίωση (Λουί Παστέρ, Γάλλος χημικός )
Γκιλοτίνα ( Ζοζέφ Ινιάς Γκιγιοτέν, Γάλλος γιατρός )
Κώδικας Μορς ( Σάμιουελ Μορς, Αμερικανός φυσικός )