Δημήτρης ΚούλαληςΜέρες τώρα, προσπαθώ να συγκεκριμενοποιήσω την σκέψη μου, επιχειρώντας να την μετουσιώσω σε άρθρο. Εις μάτην, ελλείψει προσωπικής ‘’μούσας’’, άρα και έμπνευσης, κατεφεύγω στα γνωστά μου λημέρια. Αναζητώ την έμπνευση, στον Μακιαβέλι, στον Ρουσσώ, στον Μαρξ, στον Σπένσερ, στον Ένκελ, στον Αριστοτέλη, στον Ντούρκειν, στον Επίκουρο, στον Καμύ ,στον Χάιντιγκερ και εν γένει σε όσους κοσμούν την βιβλιοθήκη και την σκέψη μου. Θα μου ήταν εύκολο να γράψω έναν πεάνα για όλους αυτούς, τα ‘’πρώτα ονόματα στην μαρκίζα’’, περιμένοντας, εν συνεχεία ,μακάριος , τις προβολές του άρθρου μου να αυξάνονται. Όταν όμως, κάτι τέτοιο δεν θα συνέβαινε, ολοφυρόμενος θα συνειδητοποιούσα το ατόπημά μου, θα γνώριζα πως δεν έκανα τίποτα άλλο, από μια εκ νέου επιδερμική προσέγγιση της φιλοσοφίας. Παραφράζοντας λίγο τα λόγια του Νίτσε στο 19ο άρθρο του, στον ευρωπαικό μηδενσιμό, το ημερολογιο ενός μηδενιστή, « θα αντιλαμβανόμουν, με ειρωνία και ψυχρότητα το ψέμα και την πλαστοποίηση…»
Ο καιρός περνούσε και η…. Μούσα δεν είχε κάνει ακόμα την επίσκεψή της. Αυτό, μέχρι πριν από λίγες μέρες, όταν συζητώντας με την υπεύθυνη της στήλης του πολιτισμού του ‘’frapress’’,ξαφνικά, ‘’εγένετο φώς’’. Η έμπνευση τελικά με επισκέφτηκε, όπως ακριβώς την επιζητούσε ο Καβάφης στο ποίημα ‘’Καισαρίων’’. Ακολουθώντας πάντα το scripta manent και γοητευμένος από τις απόψεις περί φιλοσοφίας , του Μαρκούζε, στο « Ο λόγος και επανάσταση», διατυπώνω αμέσως τις παρακάτω σκέψεις. Η φιλοσοφική σκέψη, ξεκινά από την παραδοχή, πως τα γεγονότα και όσα διέπουν τον βίο μας, δεν αντιστοιχούν στους όρους της λογικής και του επιστημονικού λόγου. Ξεκινά εν ολίγοις από την άρνηση αυτών, των επιβαλλόμενων όρων. Η άρνηση αυτή, δομείται και εξελίσσεται, στην αντιφατικότητα των όρων μέσα στα πλαίσια της πραγματικότητας. Σ’ αυτό το σημείο είναι αναγκαίο να διευκρινιστεί, πως η άρνηση αυτών των εννοιών, δεν αποτελεί απλά μια κριτική της κομφορμιστικής λογικής η οποία αρνείται την αντιφατική της υπόσταση. Είναι μια κριτική του παραδεδεγμένου-κατεστεμήνου αξιακού κώδικα που διέπει τις ζωές μας, διαψεύδοντας τις ίδιες του τις υποσχέσεις και δυνατότητες. Έτσι με αυτόν τον τρόπο η φιλοσοφία αποτελεί, όχι την στείρα αποτύπωση δύσκολων ορολογιών από ‘’ βαθύνοες’’ επιδειξιομανείς, αλλά τον δίαυλο επικοινωνίας και επιρροής με και προς την κοινωνία. Η φιλοσοφική διαδικασία είναι ένας ανοιχτός διάλογος με την κοινωνια.
Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε, πως μπροστά στο ‘’τέρας’’ του φονταμενταλισμού και του πολιτισμικού ξεπεσμού, η φιλοσοφία αποτελεί την μόνη ρεαλιστική πρόταση απεμπλοκής από την φαυλότητα , αλλά και την απάντηση για το πώς η ανθρωπότητα εκμαυλίστηκε πολιτισμικά. Ίσως τα προηγούμενα χρόνια, τα χρόνια της επιτηδευμένης απαξίωσης των ιδεών και των ιδεολογιών, όπου η φιλοσοφία εκπροσωπούνταν ως επι τω πλείστων από λάτρεις της λεξιθηρίας και της κανοναρχίας, όλα τα προηγούμενα να αποτελούσαν την θεματική μιας ιντελεγκέτσια, πλήρως απομονωμένης από τον Άνθρωπο. Τώρα όμως, στα δίσεκτα τα χρόνια ,η φιλοσοφία έρχεται να καλύψει το κενό, που δημιούργησε η επιφανειακή προσέγγιση της ίδιας της ζωής , αντικαθιστώντας έτσι την ημιμάθεια του αγνωστικισμού, με την προσπάθεια συνειδητοποίησης της πραγματικής ταυτότητας του όντος.
Η φιλοσοφία είναι γροθιά στο στομάχι των εφησυχασμένων. Είναι η προσπάθεια εξάλειψης του ‘’αναρχοτραπεζιτισμού’’ και η της επίγνωσης του πραγματικού κόσμου, όχι το απείκασμα αυτού, όπως λαθεμένα πιστεύουμε ( Πλάτων, Πολιτεία). Είναι ο πλουραλισμός του Καμύ, που αποτελούσε κατ’ αυτόν την λυδία λίθο της ευρωπαϊκής ελευθερίας. Είναι επίσης η έννοια της ελευθερίας όπως την διατυπώνει ο Στίρνερ στο ‘’ Ο μοναχικός και η ιδιοκτησία του’’ : « το να είσαι ελεύθερος σημαίνει να είσαι αδέσμευτος ή απαλλαγμένος από κάτι» καθώς και η σπινοζική προσπάθεια διόρθωσης του νου. Είναι ο δρόμος της καθολικής αυτογνωσίας του Χούσερλ και η προσπάθεια επεξήγησης του μεσσιανισμού από τον Λεβινάς. Είναι τέλος η ρήση του Φούεμπαρχ που έρχεται να επιβεβαιώσει την σημαντικότητα της φιλοσοφίας για το είδος μας΄ « Ο άνθρωπος για τον άνθρωπο το υπέρτατο ον».
Αυτή ακριβώς η στόχευση, ο άνθρωπος για τον άνθρωπο, είναι αναγκαίο να υιοθετηθεί από την νέα γενιά στοχαστών. Μια γενιά που αναγεννάται μέσα από τις στάχτες της, τις στάχτες του ψεύδους και της πλάνης, όπως θα έλεγε και ο Φρόϋντ. Η νέα γενιά οφείλει να μην συμβιβαστεί. Έχει υποχρέωση να κρίνει, να προτείνει, να εκφράσει ριζοσπαστικές και ρηξικέλευθες απόψεις, που θα αφήσουν ανεξίτηλο το χρώμα τους στον καμβά του ανθρώπινου γίγνεσθαι. Είναι η κατάλληλη συγκυρία να απεμπλακούμε από την νοσταλγία του παρελθόντος και με βάση αυτό, το παρελθόν, να οικοδομήσουμε το μέλλον.