Εβελίνα ΤσέλιουO μεγάλος Αλεξανδρινός ποιητής, ανάμεσα στα πολυαγαπημένα του ποιήματα, κρύβει ένα το οποίο αποτελεί αναμφίβολα, φιλική συμβουλή “Προς τας κυρίας“.
Τι πιστεύετε ότι θα σας έλεγε ο Καβάφης αν είχατε την (φοβερή) τύχη να είστε φίλη του; Αν συζητούσατε μαζί του τα καθημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζετε με το άλλο φύλο, είτε είναι η σχέση σας είτε το αίσθημά σας, αγαπητές κυρίες; Μην ανησυχείτε, για όλα υπάρχει λύση.
Ο ίδιος, αν και έζησε έναν αιώνα νωρίτερα από εμάς, δίνει μια συμβουλή που παραμένει διαχρονική, όπως ακριβώς και οι σχέσεις των ανθρώπων και τα προβλήματα που αυτές αντιμετωπίζουν. Με λίγα λόγια, ο Καβάφης θα σας έλεγε αγαπητές μου φίλες:
«Κυρίαι μη εις στεναγμούς
περνάτε τον καιρόν· δόλιον είναι σμήνος το γένος των ανδρών.»
Αδιαφορία λοιπόν προτείνει ο μεγάλος ποιητής. Δεδομένου ότι έζησε, όπως ανέφερα, σε εποχή κατά την οποία τα στερεότυπα υπερίσχυαν σε συμπεριφορές και σχέσεις, κάνει τη διαφορά προτείνοντας μας κάτι τέτοιο. Δεν θα μπορούσε όμως να αδικήσει τους άντρες και να μην εξηγήσει το λόγο για τον οποίο υποστηρίζει κάτι τέτοιο. Ο λόγος σύμφωνα με τον Καβάφη λοιπόν είναι ότι «επί της γης ο εις των πους, κι’ ο άλλος στο νερόν, επιμονήν δεν δείχνουν εις έργον ή σκοπόν.» Μεταφορικά μιλώντας, αγαπητές μου φίλες, μας παρουσιάζει τους άντρες σαν ανέμελα όντα, τα οποία δεν μπορούν να δείξουν αφοσίωση “είς έργον ή σκοπόν”, πόσο μάλλον σε μια αγάπη, σε έναν άνθρωπο. Πώς να μην πληγωθείς αν δεν νιώθεις ότι ο άνθρωπος που αγαπάς δεν δείχνει λίγη “επιμονήν” σε εσένα; Προειδοποιεί ο ποιητής για πρόληψη μεγάλης πληγής.
Γι’ αυτό, μία είναι η λύση που δίνει ο Κωνσταντίνος Καβάφης σε αυτές τις περιπτώσεις «Μη στενάζετε, λοιπόν, μη πενθήτε δια λεπτόν, ίνα ευτυχισμέναι ήσθε ζήσετε μακράν αυτών!»
Σαν να μας προτρέπει να μείνουμε μακριά τους γιατί δεν υπάρχει κάποιος άλλος τρόπος να αλλάξουν, ούτε να τους αλλάξουμε εμείς. Θα πρέπει να αποδεχτούμε ότι αυτή είναι η φύση των ανδρών και να μην βασίζουμε πάνω τους τα αισθήματα ή τη ζωή μας, συμβουλεύει ο Καβάφης.
«Μη πλέον, θλιβερά φωνή, των πενθηρών ωδών ψάλλετε τα παράπονα στα ώτα κωφών»
Καλή φίλη των γυναικών, η γκρίνια, την οποία και οι περισσότερες από εμάς την έχουμε έμφυτη, που άλλες θεωρούν ότι τους βοηθά με τους άντρες και άλλες την κρύβουν πολύ καλά μέσα τους γιατί πιστεύουν ότι θα καταστρέψει τη σχέση τους, σύμφωνα με τον Καβάφη είναι πολύ απλά ανούσια καθώς οι αποδέκτες είναι “κωφοί” και οι προσπάθειες χαμένες.
Εκτός από τους παραπάνω λόγους που παραθέτει ο ποιητής προκειμένου να μην ασχολούμαστε τόσο με τους άντρες, προσθέτει και ότι «η πλάνη των διαγωγή είναι αρχαίον κακόν, ωσάν το πρώτον θέρος που εφάνη ανθηρόν.» ” Πλάνη“… Η λέξη μιλάει από μόνη της. Κρυφή προειδοποίηση και πάλι από τον μεγάλο ποιητή. Ειλικρίνεια και διαφάνεια απουσιάζουν από τη συμπεριφορά τους, ήδη από αρχαιοτάτων χρόνων. Πώς λοιπόν να αλλάξει κάτι τώρα, που έχουν έρθει τα πάνω κάτω στις ανθρώπινες σχέσεις;
Άρα, το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει και πάλι ο μεγάλος Αλεξανδρινός, είναι «Μη στενάζετε, λοιπόν, μη πενθήτε δια λεπτό, ίνα ευτυχισμένε είσθε, ζήσετε μακράν αυτών».
Ακολουθεί το ποίημα
Προς τας κυρίας-
Sigh no more, ladies, sigh no more.
Men were deceivers ever, etc, etc, etc…
Shakespeare
Κυρίαι, μη εις στεναγμούς
περνάτε τον καιρό
δόλιον είναι το γένος των ανδρών.
Επί της γης ο εις των πους,
κι ο άλλος στο νερόν,
επιμονήν δεν δείχνουν εις έργον ή σκοπό.
Μη στενάζετε, λοιπόν, μη πενθήτε δια λεπτόν,
ίνα ευτυχισμέναι είσθε, ζήσετε μακράν αυτών!
Μη πλέον, θλιβερά φωνή,
των πενθηρών ωδών
ψάλλετε τα παράπονα στα ώτα κωφών
η πλάνη των διαγωγή
είναι αρχαίον κακόν,
ωσάν το πρώτον θέρος που εφάνη ανθηρόν.
Μη στενάζετε, λοιπόν,
μη πενθήτε δια λεπτόν
ίνα ευτυχισμένε είσθε, ζήσετε μακράν αυτών
(1884- 1885) Κ.Π Καβάφης